«Οι δύο εχθροί της ανθρώπινης ευτυχίας είναι ο πόνος και η πλήξη» Άρθουρ Σοπενάουερ
Ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους φιλοσόφους, ο Arthur Schopenhauer πέθανε στις 21 Σεπτεμβρίου 1860
Ο Άρτουρ Σοπενχάουερ, ή Αρθούρος Σοπενάουερ (Arthur Schopenhauer) γεννήθηκε στο Γκντανσκ (Ντάντσιχ), Πρωσία στις 22 Φεβρουαρίου 1788 και πέθανε στη Φρανκφούρτη, Γερμανία, στις 21 Σεπτεμβρίου 1860 και ήταν Γερμανός φιλόσοφος, ιδεαλιστής, συνεχιστής, κατά τα λεγόμενα του, του Καντ και λάτρης του ‘θείου’, όπως τον αποκαλούσε, Πλάτωνα. Γνωστός κυρίως από το βιβλίο του “ο κόσμος ως βούληση και ως παράσταση”, ο Σοπενχάουερ ίδρυσε μία νέα φιλοσοφία, επίκεντρο της οποίας είναι η βούληση, ως μεταφυσική αρχή κατανόησης του κόσμου αλλά και του ίδιου του ατόμου. Ήταν ο πρώτος σημαντικός Ευρωπαίος φιλόσοφος που εισήγαγε την ινδική φιλοσοφία στον δυτικό τρόπο σκέψης.
Ο Σοπενχάουερ ήταν γνωστός για τον αθεϊστικό πεσιμισμό του και την φιλοσοφική του διαύγεια. Η μεταφυσική ανάλυση της Βούλησης από μέρους του Σοπενxάουερ, η άποψή του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του επηρέασαν πολλούς γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος όπως ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Σίγκμουντ Φρόυντ, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες και άλλοι.
Με αφορμή την επέτειο του θανάτου, θυμόμαστε μερικές από τις χαρακτηριστικές του φράσεις:
«Το ταλέντο χτυπά έναν στόχο που κανένας άλλος δεν μπορεί να χτυπήσει. Η ιδιοφυΐα χτυπά έναν στόχο που κανείς άλλος δεν μπορεί να δει».
«Κάθε αλήθεια περνά από τρία στάδια. Πρώτον, γελοιοποιείται. Δεύτερον, δέχεται έντονη επίθεση. Τρίτον, γίνεται αποδεκτή ως αυτονόητη».
«Απλώς θυμηθείτε, μόλις βρεθείτε πάνω από το λόφο, αρχίζετε να ανεβάζετε ταχύτητα».
«Το να ζεις μόνος είναι η μοίρα όλων των μεγάλων ψυχών».
«Ο γιατρός βλέπει όλη την αδυναμία της ανθρωπότητας, ο δικηγόρος όλη την κακία κι ο θεολόγος όλη τη βλακεία».
«Η μεγαλύτερη ανοησία είναι να θυσιάζεις την υγεία για οποιοδήποτε άλλο είδος ευτυχίας».
«Αντιμετωπίστε ένα έργο τέχνης σαν ιδέα. Αφήστε το να σας μιλήσει πρώτα».
«Ο πλούτος είναι σαν το θαλασσινό νερό. Όσο περισσότερο πίνουμε, τόσο περισσότερο διψάμε. Και το ίδιο ισχύει και για τη φήμη».
«Ένας άνθρωπος μπορεί να είναι ο εαυτός του μόνο όσο είναι μόνος, και αν δεν αγαπά τη μοναξιά, δεν θα αγαπήσει την ελευθερία, γιατί μόνο όταν είναι μόνος είναι πραγματικά ελεύθερος».
«Ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι θέλουν οι άλλοι, αλλά να μην θέλει αυτό που θέλουν».
«Τα πρώτα σαράντα χρόνια της ζωής μας δίνουν το κείμενο, τα επόμενα τριάντα παρέχουν τον σχολιασμό του».
«Η συμπόνια είναι η βάση της ηθικής».
«Η θρησκεία είναι το αριστούργημα της τέχνης της εκπαίδευσης των όντων, γιατί εκπαιδεύει τους ανθρώπους στο πώς θα σκέφτονται».
«Η δύναμη της θέλησης είναι στο μυαλό σαν ένας δυνατός τυφλός που κουβαλά στους ώμους του έναν κουτσό που μπορεί να δει».
«Κάθε μέρα είναι μια μικρή ζωή: κάθε ξύπνημα και αρχή μια μικρή γέννα, κάθε φρέσκο πρωινό μια μικρή νιότη, κάθε πήγαινε για ανάπαυση και ύπνο λίγος θάνατος».
«Οι δύο εχθροί της ανθρώπινης ευτυχίας είναι ο πόνος και η πλήξη».
«Η ικανοποίηση συνίσταται στην ελευθερία από τον πόνο, που είναι το θετικό στοιχείο της ζωής».
«Σχεδόν όλες μας οι λύπες πηγάζουν από τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους».
«Τα χρήματα είναι αφηρημένα η ανθρώπινη ευτυχία. Αυτός, λοιπόν, που δεν είναι πλέον ικανός να απολαμβάνει την ανθρώπινη ευτυχία στο συγκεκριμένο, αφιερώνεται ολοκληρωτικά στα χρήματα».
«Μας λένε ότι η αυτοκτονία είναι το μεγαλύτερο κομμάτι δειλίας… ότι η αυτοκτονία είναι λάθος. Όταν είναι προφανές ότι δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο στο οποίο κάθε άνθρωπος να έχει έναν πιο ακαταμάχητο τίτλο από τη ζωή και το πρόσωπό του».
«Με άτομα περιορισμένων ικανοτήτων, η σεμνότητα είναι απλώς ειλικρίνεια. Αλλά με αυτούς που έχουν μεγάλο ταλέντο είναι υποκρισία».
«Στο μονογαμικό μας μέρος του κόσμου, το να παντρευτείς σημαίνει να μειώνεις στο μισό τα δικαιώματά σου και να διπλασιάζεις τα καθήκοντά σου».
«Είναι στα μικροπράγματα, και όταν είναι απροετοίμαστος, που ένας άνθρωπος αποκαλύπτει καλύτερα τον χαρακτήρα του».
«Τα μεγάλα μυαλά σχετίζονται με το σύντομο χρονικό διάστημα κατά το οποίο ζουν όπως είναι τα μεγάλα κτίρια με ένα μικρό τετράγωνο στο οποίο στέκονται: δεν μπορείτε να τα δείτε σε όλο τους το μέγεθος επειδή στέκεστε πολύ κοντά τους».
«Το διάβασμα ισοδυναμεί με το να σκέφτεσαι με το κεφάλι κάποιου άλλου αντί με το δικό σου».
«Η μουσική είναι η μελωδία της οποίας το κείμενο είναι ο κόσμος».
«Οι φίλοι και οι γνωστοί είναι το πιο σίγουρο διαβατήριο για την τύχη».
«Είναι ξεκάθαρο κέρδος να θυσιάζεις την ευχαρίστηση για να αποφύγεις τον πόνο».
«Το μίσος είναι μια υπόθεση της καρδιάς. Η περιφρόνηση υπόθεση του μυαλού».
ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ:
Βιβλία του Arthur Schopenhauer, Book Odyssey
Η Σχέση μας με τους Άλλους (Επίλεκτα) – Book Odyssey
Βιβλία του Schopenhauer – Book Odyssey
Cover: Arthur Schopenhauer Collage, Papa Osmubal
