Η Corinna Luyken και «Το βιβλίο με τα λάθη»
Μιλήσαμε με την εικονογράφο και συγγραφέα ενός βιβλίου που θα αγαπήσετε!
Ποια ήταν η ιδέα πίσω από το βιβλίο των λαθών;
Ξεκίνησε με μια σειρά από λάθη. Για χρόνια ζωγράφιζα με πένα γιατί μου άρεσε η αίσθηση του υγρού μελανιού στο χαρτί. Μου άρεσε το πώς, με την πένα, μια γραμμή μπορεί να πάρει μια δική της ζωή. Αλλά συχνά η ζωή οδηγούσε σε σχήματα και σημάδια που δεν είχα επιδιώξει και δεν μπορούσα να διαγράψω. Επειδή μου άρεσε να ζωγραφίζω –και αγάπησα να ζωγραφίζω με μελάνι– έμαθα να ασχολούμαι με αυτά τα «ατυχήματα». Αν έσταζε παραπάνω μελάνι σε ένα πρόσωπο, θα προσπαθούσα να προσθέσω γυαλιά. Αν δεν μου άρεσε ο τρόπος που είχα τραβήξει ένα χέρι, θα μπορούσα να προσθέσω γάντια. Και κάπου στον δρόμο έμαθα να απολαμβάνω το πώς κάθε λάθος με ανάγκαζε να βρίσκω έναν νέο τρόπο να κοιτάζω τον κόσμο. Και άρχισα να αναρωτιέμαι αν η γιορτή των λαθών ήταν κάτι που θα μπορούσε να διδαχθεί.
Στα χρόνια που εργάστηκα, τόσο ως βοηθός διδασκαλίας όσο και ως καλλιτέχνης σε δημοτικά σχολεία, άρχισα να παρατηρώ ένα μοτίβο. Σε κάθε τάξη θα υπήρχαν ένα ή δύο παιδιά που, που μέσα σε λίγα λεπτά που άρχιζαν να σχεδιάζουν, σήκωναν το χέρι τους ζητώντας ένα άλλο κομμάτι χαρτί. Δεν τους άρεσε αυτό που είχαν φτιάξει. Ήθελαν να αρχίσουν ξανά. Ήθελαν να το κάνουν τέλειο. Έγινε η δουλειά μου να τους βοηθήσω να δουν την πιθανότητα σε αυτό το λάθος, να δουν πώς θα μπορούσαν να συνεχίσουν μεταμορφώνοντας το σχέδιο ή τη ζωγραφιά τους σε κάτι που θα τους άρεσε.
Όλα αυτά πήραν νόημα όταν η κόρη μου ήταν τεσσάρων ετών. Σε εκείνη την ηλικία αγαπούσε όλα όσα ζωγράφιζε. Δεν έβλεπε λάθη, μόνο μοτίβο και γραμμές και χρώμα και υφή. Και αγαπούσε να σχεδιάζει. Στη συνέχεια, μια μέρα, ενώ σχεδίαζε, ξέσπασε σε δάκρυα και έριξε το χαρτί στο έδαφος. Είχε κάνει λάθος. Δεν μπορούσε να το διορθώσει. Και έσπασε την καρδιά μου. Όχι ακόμα, θυμάμαι να σκέφτομαι. Όχι ακόμα. Όχι ήδη. Όχι τώρα.
Έτσι έγραψα αυτό το βιβλίο. Για εκείνη. Για αυτούς. Για μένα. Για όσους έχουν κάνει λάθος.
Πόσο χρήσιμα είναι τα λάθη κατά τη διαδικασία της απεικόνισης;
Τα λάθη, για μένα, αντιπροσωπεύουν την ελευθερία μέσα στη δημιουργική διαδικασία. Κάτι πολύ ιδιαίτερο συμβαίνει όταν αισθάνεσαι ότι κάτι έχει πάει στραβά. Επειδή εκείνη τη στιγμή, όταν το κομμάτι καταστρέφεται, όταν δεν μπορεί έτσι κι αλλιώς να χειροτερεύσει, δεν μπορείς παρά να το συνεχίσεις. Αυτό ανοίγει τόσες πολλές δυνατότητες. Η ερώτηση αλλάζει από «Ωχ όχι! Τι έχω κάνει;» στο «Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να βελτιώσω αυτό το θέμα, να φέρω νέα ζωή ή δυνατότητα σε αυτό;» ή «Υπάρχει άλλος τρόπος να εξετάσουμε αυτό το θέμα, να κάνουμε κάποια μικρή αλλαγή για να ξεκινήσω και πάλι;»
Έχω διαπιστώσει ότι η απάντηση είναι πάντα ΝΑΙ. Δεν μπορείτε να δημιουργήσετε κάτι που θα αγαπάτε για πάντα, αλλά πάντα μπορείτε να κάνετε κάτι, μπορείτε πάντα να διασώσετε το σχέδιο με κάποιο τρόπο. Και τώρα, ξαφνικά, έχετε εισέλθει σε έναν κόσμο παιχνιδιού. Παίρνετε ρίσκο. Πειραματίζεστε. Είστε ελεύθεροι από φόβο. Και δεν παίρνετε πλέον τον εαυτό σας τόσο σοβαρά ως καλλιτέχνης.
Υπάρχει τόσο πολύ περιθώριο για ανάπτυξη και έκπληξη και απόλαυση μέσα σε αυτόν τον παιχνιδιάρικο χώρο. Και έτσι προσπαθώ, πάντα, να θυμόμαστε (επειδή όλοι πρέπει να το υπενθυμίζουμε) ότι τα λάθη στην τέχνη είναι ένα μεγάλο δώρο.
Πείτε μας μερικά από τα αγαπημένα σας «λάθη» – ως παιδί και αφού μεγαλώσατε;
Το μεγαλύτερο λάθος που έκανα ποτέ (το οποίο έκανα πολλές φορές) είναι ότι ήθελα να είμαι οποιοσδήποτε ή οπουδήποτε εκτός από εμένα, εδώ, τώρα, αυτή τη στιγμή. Αλλά πλέον κατάλαβα ότι στο εδώ, τώρα, σε αυτό το σώμα, βρίσκεται το δώρο αυτής της ζωής.
Πόσο σημαντικό είναι να κάνουμε ειρήνη με τα λάθη μας;
Είναι μια απαραίτητη (και μαθησιακή) δεξιότητα και τρόπος να κοιτάς τον κόσμο. Τόσο στη ζωή όσο και στην τέχνη.
Ποια είναι τα αγαπημένα σας χρώματα;
Αλλάζουν συνεχώς, αλλά συνήθως είναι τα χρώματα του βιβλίου στο οποίο εργάζομαι εκείνη τη στιγμή. Και το βιβλίο στο οποίο αρχίζω να εργάζομαι τώρα είναι το πράσινο.
Ποιο παιδικό βιβλίο αγαπάτε περισσότερο;
Υπάρχουν πάρα πολλοί στη λίστα! Όμως, μερικά από τα πιο αγαπημένα, τα οποία δημοσιεύθηκαν πιο πρόσφατα είναι το EXTRA YARN, THE VERY PERSISTENT GAPPERS OF FRIP, SCHOOL’S FIRST DAY OF SCHOOL, VIRGINIA WOLF, THE IMPORTANT THING ABOUT MARGARET WISE BROWN, TOWN IS BY THE SEA, DU IZ TAK, JUST BECAUSE, MIGRANT, WHEN GREEN BECOMES TOMATOES, WAVE, MY MUSEUM, SQUARE, THE IRIDESCENCE OF BIRDS…… Θα μπορούσα να συνεχίσω!
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας μυθιστορηματικός χαρακτήρας ή το αγαπημένο παραμύθι; Ως παιδί, ήμουν ένας αδηφάγος αναγνώστης και υπάρχουν τόσα βιβλία που μου άρεσε (Wrinkle in Time, όλα από τον Roald Dahl, ειδικά τις μάγισσες), αλλά μου άρεσε πολύ η ποίηση και κυρίως μου άρεσε η ανάγνωση WHERE THE SIDEWALK END και ROOTABAGA STORIES, που γράφτηκε από τον Carl Sandburg και απεικονίστηκε από τους Maud και Miska Petersham. Τους διαβάζω ξανά και ξανά με τη μαμά μου, απολαμβάνοντας το χιούμορ της γλώσσας καθώς και τη χαλαρότητα και την παράξενη ομορφιά των σχεδίων μελάνης και στα δύο βιβλία.
Πείτε μας για το τελευταίο σας βιβλίο Η καρδιά μου (My heart);
Η καρδιά ΜΟΥ (η οποία είναι διαλογισμός για τον εορτασμό της ανθρώπινης καρδιάς σε όλες τις εποχές της) έχει διαφορετική εμφάνιση από το βιβλίο των σφαλμάτων και ο ADRIAN SIMCOX DOES NOT HAVE A HORSE, επειδή χρησιμοποίησα μια τεχνική που ονομάζεται μονοτυπία. Δεν πήγα σε σχολή τέχνης, αλλά ήμουν τυχερή να πάρω μερικά μαθήματα τέχνης στο κολέγιο, όπου ερωτεύτηκα την εκτύπωση. Η μονοτυπία είναι μια χαλαρότερη, αυτοσχεδιαστική μορφή εκτύπωσης, στην οποία κάθε εκτύπωση είναι μοναδική, σαν ζωγραφική. Λατρεύω την τραχύτητα και την χαλαρότητα της μονοτυπίας (όπου μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υλικά όπως το χαρτόνι για να δημιουργήσετε στένσιλ και ακόμη και να τυλίξετε το μελάνι κατευθείαν στο χαρτί) και χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνική οδηγήθηκα σε ένα στιλ που ήταν αρκετά τραχύ για να εξισορροπήσει κάποια γλυκύτητα το κείμενο και τελικά έδεσε πολύ σωστά για αυτό το βιβλίο.
Ποιο είναι το χρώμα της καρδιάς σας και το χρώμα των ονείρων σας;
Πόσο αγαπώ το κίτρινο (!) Ωστόσο, θα ήθελα να πω ότι πιστεύω ότι η καρδιά μας και τα όνειρά μας είναι στην καλύτερή τους όταν κατέχουν όλο το φάσμα, όλες τις αποχρώσεις. Και έτσι η καρδιά μου, καθώς και τα όνειρά μου, θα ήταν ένα ουράνιο τόξο με κάθε χρώμα μέσα σε αυτό.
Αν έπρεπε να σχεδιάσετε το πορτραίτο σας, πώς θα το απεικονίζατε;
Χαλαρά! Με πολλές ατέλειες. Αν και ιδανικά θα ήθελα να φτιάξουν το πορτρέτο μου οι Isabelle Arsenault ή Carson Ellis!
Τι σας εμπνέει;
Εμπνέομαι από οτιδήποτε και απ’ ό,τι με κάνει να σταματήσω για να το κοιτάξω ή βιώσω ή ό,τι με κάνει να αλλάξω προοπτική. Συγκεκριμένα, τα πράγματα και οι στιγμές που με βγάζουν έξω από τον εαυτό μου, μου προσφέρουν μια μεγαλύτερη ματιά για τον κόσμο.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΑ ΛΑΘΗ – Brainfood Εκδοτική
(Photo credit: MacLeod Pappidas)