Ζωγράφισέ μου έναν κόσμο!
Τι φανερώνουν τα σχέδια των παιδιών για το τι νιώθουν
Ακόμα κι όταν τα παιδιά δεν είναι σε θέση να βάλουν τις σκέψεις τους στη σειρά ή να χρησιμοποιήσουν τις σωστές λέξεις, οι ζωγραφιές τους μπορούν να σας αποκαλύψουν πολλά για τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο αλλά και για το πώς αισθάνονται. Ο τρόπος που ζωγραφίζουν, τα θέματα, τα χρώματα, βγάζουν στην επιφάνεια πολλά απ’ όσα τα απασχολούν, όνειρα, φοβίες, προτιμήσεις, άγχη, επιθυμίες και κοιτάζοντας τις ζωγραφιές τους μπορείτε να δείτε πράγματα που δεν θα μπορούσαν να εκφράσουν με άλλο τρόπο.
Τα παιδιά αρχίζουν να ζωγραφίζουν από τη στιγμή που μπορούν να πιάσουν και να κρατήσουν ένα μολύβι/κραγιόν/μαρκαδόρο και να χρησιμοποιήσουν στο χαρτί ή σε μια άλλη ζωγραφική επιφάνεια.
Υπάρχουν τρία βασικά στάδια: οι μουντζούρες, το προσχηματικό και το σχηματικό στάδιο.
Στο πρώτο στάδιο που είναι συνήθως ως την ηλικία των 4 ετών, δεν υπάρχει ρεαλισμός στις εικόνες, και είναι ως επί το πλείστον μόνο σημάδια σε μια σελίδα. Μπορεί να φαίνεται ότι δεν υπάρχει τίποτα εκεί, αλλά μερικές φορές τα παιδιά δημιουργούν κάτι που ονομάζεται «τυχαίο ρεαλισμό». Αυτό σημαίνει ότι όταν παγιωθούν οι μουτζούρες, μπορεί να δείτε κάποια σχήματα που μοιάζουν με αυτοκίνητο ή σπίτι.
Στο δεύτερο στάδιο, που είναι από 4-7 ετών, τα παιδιά προσπαθούν να δημιουργήσουν τα πράγματα που βλέπουν με τα μάτια τους. Μπορούν να αντλήσουν έμπνευση από το κοντινό και καθημερινό τους περιβάλλον, όπως τα πρόσωπα, οι φιγούρες, τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά, τα δέντρα και τα σπίτια. Δεν υπάρχουν συνήθως ρεαλιστικές λεπτομέρειες σε αυτά τα σχέδια. Στο τέλος του σχεδίου, αρχίζουν να προσθέτουν λεπτομέρειες, όπως λουλούδια μπροστά από ένα σπίτι ή ρούχα στις φιγούρες.
Στο δεύτερο στάδιο, τα παιδιά προσπαθούν να δημιουργήσουν τα πράγματα που βλέπουν με τα μάτια τους. Μπορούν να αντλήσουν έμπνευση από πιο απλά πράγματα, όπως τα πρόσωπα, οι φιγούρες, τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά, τα δέντρα και τα σπίτια. Δεν υπάρχουν συνήθως ρεαλιστικές λεπτομέρειες σε αυτά τα σχέδια. Στο τέλος της σκηνής, αρχίζουν να προσθέτουν σε ορισμένα πράγματα μερικά επιπλέον στοιχεία, όπως λουλούδια μπροστά από ένα σπίτι ή ρούχα στις φιγούρες.
Στο τελευταίο στάδιο, το σχήμα γίνεται πιο καθαρό όπως και οι απεικονιστικές προθέσεις των παιδιών. Τα αντικείμενα αποκτούν αναλογίες και ρεαλιστική σχεδιαστική προσέγγιση. Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν εκφράσεις ή πιο συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Ας δούμε τώρα τι μπορεί να σημαίνουν μερικές λεπτομέρειες που θα σας βοηθήσουν να «αποκωδικοποιήσετε» μια ζωγραφιά:
Τα χρώματα
Το μαύρο και το μοβ μπορεί να φανερώνουν κυριαρχικές τάσεις και μπορεί να χρησιμοποιηθούν από ένα παιδί που είναι σχετικά απαιτητικό.
Το μπλε είναι δημοφιλές στα παιδιά που έχουν αγάπη για τη φύση και απολαμβάνουν την παρέα.
Το κόκκινο είναι το χρώμα του ενθουσιασμού και είναι ένα από τα πιο δημοφιλή χρώματα.
Το ροζ δείχνει την ανάγκη για αγάπη και εκτίμηση.
Το πράσινο είναι το χρώμα εκείνων που θέλουν να είναι διαφορετικοί, και είναι καλλιτεχνικοί και έξυπνοι.
Το κίτρινο φανερώνει επίσης νοημοσύνη και φωτεινό χαρακτήρα.
Μικρές λεπτομέρειες
Οι έντονες μολυβιές μπορεί να είναι ένδειξη άγχους, έντονων συναισθημάτων, αναποφασιστικότητας ή θυμού, ενώ οι πιο ήπιες υποδηλώνουν μια πιο χαμηλών τόνων φύση.
Οι πολλές λεπτομέρειες και η υπερπροσπάθεια για άψογο σχεδιασμό μπορεί να φανερώνουν πίεση ή τελειομανία.
Αν η γραμμή γίνεται σταθερά, μια κι έξω, δείχνει σίγουρο και τολμηρό χαρακτήρα με αυτοπεποίθηση. Αν γίνονται πολλές διακεκομμένες γραμμές που ενώνονται σε μία φανερώνουν παιδί με ανασφάλεια, αλλά και πολύ προσεχτικό από την άλλη.
Ψυχολογικό προφίλ
Η παιδοψυχολογία αλλά και η παιγνιοθεραπεία χρησιμοποιούν τη ζωγραφική ως μέσο για να προσεγγίζουν και να ανακαλύψουν τα συναισθήματα και τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Συνήθως χρησιμοποιούν τις παρακάτω γενικές κατηγορίες:
Παρορμητικό παιδί: Μεγάλες μορφές, χωρίς λαιμούς και ασυμμετρία των άκρων.
Αγχωτικό παιδί: Σύννεφα, βροχή, πουλιά που πετούν, χωρίς τα μάτια στις φιγούρες
Ντροπαλό παιδί: Κοντές φιγούρες, χωρίς μύτη ή στόμα, μικροσκοπικές φιγούρες και χέρια κοντά στο σώμα.
Θυμωμένο παιδί: Μεγάλα χέρια και δόντια, μακριά χέρια, σταυρωμένα μάτια
Ανασφαλές παιδί: Τεράστιες μορφές, μικροσκοπικά κεφάλια, χωρίς χέρια και λοξές μορφές
Βασική σημείωση – ένας ελέφαντας μερικές φορές είναι απλώς ένας ελέφαντας. Κάθε γονιός ελπίζει να βρει κάποια σημασία στα σχέδια του παιδιού του. Μερικές φορές τα σχέδια είναι μόνο σχέδια και τίποτα περισσότερο από ένα διασκεδαστικό παιχνίδι που παίρνει μορφή στη σελίδα. Ακόμα κι αν μερικές φορές, ερμηνεύοντας τα σχέδια των παιδιών ίσως να ανακαλύψετε ένα βαθύτερο στρώμα για αυτό που σκέπτονται και αισθάνονται. Έτσι, μην προσπαθείτε να ερμηνεύσετε πάντα σε ένα σχέδιο, αλλά επιτρέψτε στο παιδί να σας πει τι σημαίνει αυτό που σχεδίασε. Κάνοντας ερωτήσεις, όπως τι είναι αυτό που κάνουν οι άνθρωποι στη ζωγραφιά, μπορεί να αποκαλύψετε πράγματα για το παιδί σας που ίσως να μην ήσασταν διαφορετικά σε θέση να δείτε.
