«Δύσκολα κάποιος θα συμπαθήσει την κόρη μου, κι αυτό με πληγώνει»
Πώς αισθάνεται η μητέρα ενός παιδιού που δεν είναι το πιο «αξιολάτρευτο» στο δωμάτιο; Την προσωπική της εμπειρία μοιράζεται μια ανώνυμη γυναίκα στην αμερικανική ιστοσελίδα Scary Mommy.
Η ημέρα που συνειδητοποίησα ότι το παιδί μου είναι ένα «τέτοιο» παιδί, ήταν καθοριστική για μένα ως μητέρα. Είναι η ημέρα που άρχισα να ντρέπομαι για την κόρη μου και για τη συμπεριφορά της. Η ημέρα που άρχισα να αναρωτιέμαι αν κάτι δεν πήγαινε καλά με εκείνη – ή με εμένα, καθώς εγώ ήμουν που την είχα γεννήσει και έφερα την ευθύνη της ανατροφής της σε ένα αξιοπρεπές ανθρώπινο πλάσμα.
Ήταν μια ημέρα όπως όλες οι άλλες. Είχαμε προσκαλέσει στο σπίτι μια οικογένεια φίλων, που γνωρίζουμε καλά και που μας είχαν επισκεφτεί πολλές φορές στο παρελθόν. Η 5χρονη κόρη μου και η 4χρονη φίλη της έτρεχαν γύρω από τον καναπέ. Όταν η κόρη μου δεν κατάφερε να προλάβει τη φίλη της, κατάρρευσε στο πάτωμα, στραβομουτσουνιάζοντας, έτοιμη να βάλει τα κλάματα και ουρλιάζοντας: «Δεν μπορώ να σε πιάσω! Πρέπει να πας πιο αργά! Πρέπει! Δεν θα συνεχίσω να παίζω μαζί σου αν το κάνεις!». Την κοίταξα αναστενάζοντας, όπως κάνω πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, και μετά κοίταξα τη φίλη της, που είναι πάντα χαμογελαστή και χαρούμενη, και τότε βεβαιώθηκα. Επιβεβαίωσα ένα σενάριο που δούλευα στο μυαλό μου και στην καρδιά μου για μήνες: Δεν είναι εύκολο να συμπαθήσει κάποιος το παιδί μου.
Και εκείνο το γεγονός δεν ήταν μεμονωμένο, κάθε άλλο. Τέτοια πράγματα συμβαίνουν διαρκώς. Είτε είναι μόνη της είτε με τα αδέρφια της είτε με τους φίλους της, στο σπίτι ή σε κάποιο δημόσιο χώρο, η κόρη μου είναι ο δυνάστης. Η απαιτητική. Αυτή που θα κάνει μια σκηνή στο κατάστημα γιατί δεν την αφήνω να αγοράσει ένα λεοπάρ κολάν γυμναστικής (δεν ασχολείται καν με τη γυμναστική!). Σπεύδει αμέσως να κλάψει, να φωνάξει και να κάνει τα ξεσπάσματα για τα οποία κάποτε θεωρούσα ικανό μόνο ένα 2χρονο. Δείχνει ασέβεια και αγένεια. Είναι κακοδιάθετη. Είναι ανίκανη να μοιραστεί και ανησυχεί υπερβολικά για κάθε καταραμένο παιχνίδι (είτε είναι δικό της είτε κάποιου άλλου). Επιμένει να γίνονται όλα με τον τρόπο της. Δεν μπορεί να τα αφήσει να συμβούν διαφορετικά. Είναι χειριστική. Σκέφτεται πάντα μόνο τον εαυτό της. Και είναι πάντα έτοιμη να σου πει ό,τι σκέφτεται και νιώθει εκείνη ακριβώς τη στιγμή. Αν δεν σε συμπαθεί ή δεν της αρέσει αυτό που κάνεις, θα σου το πει. Απεχθάνομαι τις ταμπέλες, αλλά ας το παραδεχτούμε, είναι πεισματάρα και κακομαθημένη. Και κάθε φορά που συναντάμε κάποιον εκτός σπιτιού, νιώθω να μπαίνουμε σε ναρκοπέδιο. Ποτέ δεν ξέρω πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο για μια μητέρα όπως εγώ, που προσπαθώ να ικανοποιήσω τους πάντα. Δεν θέλω να αφήνω τους άλλους να με ποδοπατούν, αλλά παλεύω να είμαι ευγενική και γενναιόδωρη και δοτική και να σκέφτομαι τους άλλους. Θέλω να κάνω τους άλλους χαρούμενους και η παρέα μου να είναι ευχάριστη. Και απεχθάνομαι το γεγονός ότι αυτό δεν συμβαίνει με το παιδί μου. Κάποιοι μου έλεγαν ότι τα πράγματα θα βελτιώνονταν καθώς θα μεγάλωνε, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής.
Το μόνο που έχει αλλάξει τώρα είναι ότι η κόρη μου τσιρίζει πιο δυνατά και χρησιμοποιεί πιο προσβλητικές λέξεις. Αλλά από κάθε άποψη, ήταν έτσι σε όλη της τη ζωή, και δεν προβλέπω να αλλάζει σύντομα. Όταν τη βλέπω δίπλα στους συνομηλίκους της, καταλαβαίνω πιο έντονα από ποτέ ότι η ανεξάρτητη, αποφασιστική, πεισματάρα ντίβα μου είναι διαφορετική από τους άλλους. Είναι ο ορισμός του δύσκολου παιδιού. Και θέλω να την αποδεχτώ και να την αγαπάω για αυτό που είναι. Δεν θέλω να τη συγκρίνω με κάθε άλλο παιδί. Αλλά η αλήθεια είναι ότι εύχομαι να έμοιαζε λίγο περισσότερο με τα παιδιά των άλλων, που είναι χαριτωμένα και χαρούμενα.
Θα σας συγχωρήσω λοιπόν αν συναντήσετε το αγαπημένο μου κακομαθημένο κορίτσι με τα μεγάλα μάτια και δεν το συμπαθήσετε. Συχνά, δεν τη συμπαθώ ούτε εγώ. Είμαι η μητέρα της και την αγαπάω γιατί την έχω δει στα καλύτερά της. Αναγνωρίζω τις ικανότητές της. Ξέρω τις δυνάμεις της. Βλέπω πόσο σκληρά προσπαθεί να κάνει το μικρό αδερφό της που είναι μωρό να γελάσει και την τρυφερότητα με την οποία χαϊδεύει το σκυλάκι μας και την αυτοπεποίθηση με την οποία μπαίνει σε ένα δωμάτιο γεμάτο ξένους κάνοντάς το δικό της, ενώ τα άλλα παιδιά μένουν κολλημένα στους γονείς τους. Την ακούω να ψιθυρίζει «Σε αγαπώ, Elle» στη μικρή αδερφή της αργά τη νύχτα και να γυρίζει στον άγνωστο στη σειρά μας στα Στάρμπακς και να του συστήνεται ευγενικά, και όταν λέει σε ένα κορίτσι που γνωρίζει «Θέλεις να γίνεις φίλη μου;», κάτι που εύχομαι να είχα τα κότσια να κάνω κι εγώ συστηματικά. Και μου χαρίζει ένα πλήθος από φιλιά, αγκαλιές, «σ’ αγαπώ», χειροποίητα κολιέ και ζωγραφιές που με κάνουν να μοιάζω με όμορφη Ραπουνζέλ. Ξέρω πόσο υπέροχο μπορεί να γίνει αυτό το παιδί.
Εσείς όμως ίσως περάσετε ένα λεπτό, μία ώρα ή ένα πρωί μαζί της. Αν είστε τυχερή, θα εισπράξετε κι εσείς τη γοητεία και τη ζεστασιά και την αγάπη της. Αν όχι, θα αντιμετωπίσετε τα δηλητηριώδη σχόλιά της και θα γίνετε διαιτητές ανάμεσα σε εκείνη και το παιδί σας, για να διαχειριστείτε τις απαιτήσεις της για ένα παιχνίδι, θα κλείσετε τα αυτιά σας για να μην ακούτε τα κλάματά της και θα εύχεστε να βρισκόσασταν κάπου αλλού. Λυπάμαι. Προσπαθώ. Ειλικρινά, προσπαθώ.
Και θέλω να πιστέψω ότι και εκείνη προσπαθεί γιατί τις καλές, μέρες, τη βλέπω στην κυριολεξία να δαγκώνει τη γλώσσα της για να μην πει κάτι που ξέρει ότι δεν θέλω να πει, γεγονός που μου δίνει την αισιοδοξία –ή έστω μια μικρή ελπίδα– ότι μια μέρα θα γίνει ένας άνθρωπος με ακεραιότητα και χαρακτήρα, αυτός που αγωνίζομαι σκληρά να την κάνω μέσα από την ανατροφή της. Ίσως κάπου στο βάθος του τούνελ να υπάρχει ένα απόγευμα παιχνιδιού που δεν θα με γεμίσει με τρόμο.
Αλλά στο μεταξύ, μη φοβηθείτε να πείτε στα παιδιά σας να υπερασπιστούν τον εαυτό τους απέναντί της. Να αγωνιστούν για το παιχνίδι που θέλουν. Να νικήσουν στο παιχνίδι που εκείνη προσπαθεί να νικήσει απελπισμένα. Αν με ρωτήσετε θα το αρνηθώ, αλλά δεν με πειράζει ακόμα και να τη δαγκώσουν ή να την κλωτσήσουν λιγάκι. Σοβαρά. Αφήστε τα δικά σας παιδιά να βγάλουν τις «κακομαθημένες» πλευρές τους. Η κόρη μου χρειάζεται φίλους (και Θεέ μου, φοβάμαι ότι δεν θα αποκτήσει κανέναν αν συνεχίσει να φέρεται έτσι), αλλά χρειάζεται και κάποιον να τη βάλει στη θέση της. Η «καθοδήγησή» μου (βλέπε οι ευγενικές υπενθυμίσεις, επιπλήξεις, παρατηρήσεις μου και/ή τα παρακάλια μου) έχει αποτύχει. Ίσως λοιπόν σε αυτή την περίπτωση η πίεση των συνομηλίκων της να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική για την κόρη μου.
Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.