Καλλιεργώντας τη συναισθηματική νοημοσύνη στα μικρά παιδιά τα βοηθάμε να μάθουν να διαχειρίζονται τα μεγάλα συναισθήματα
Πώς να δώσουμε από νωρίς στα παιδιά κατάλληλα εργαλεία για την κατανόηση του συναισθηματικού τους κόσμου
Ένα από τα πιο δύσκολα κεφάλαια της νηπιακής ηλικίας είναι η διαχείριση των συναισθημάτων και η αυτορρύθμιση. Το να μεγαλώνετε παιδιά με αναπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη ξεκινά με τη διδασκαλία τους πώς να μοιράζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.
Οι ακόλουθες φράσεις μπορούν να σας βοηθήσουν να διδάξετε στα παιδιά σας πώς να εκφραστούν – και να αποτρέψουν τις εκρήξεις θυμού και τα έντονα ξεσπάσματα:
«Μπορώ να δω ότι είσαι αναστατωμένος. Μερικές φορές είναι εντάξει να αισθάνεσαι έτσι. Είμαι εδώ για όταν θα είσαι έτοιμο να μιλήσεις».
Γιατί λειτουργεί: Είναι σημαντικό για το παιδί να νιώθει ότι είναι ορατό κι ακόμα περισσότερο έχουν την ανάγκη τα ίδια να κατανοήσουν τη συμπεριφορά τους και ότι το πώς νιώθουν είναι κάτι που εσείς θεωρείται φυσικό, οκ, και φυσιολογικό – αυτό τα βοηθά να αισθάνονται ασφαλή. Και έχοντας αυτή την ασφάλεια καταφέρνουν να επικοινωνήσουν σε εσάς αλλά και στον εαυτό τους αυτά που νιώθουν.
«Θα ένιωθα κι εγώ έτσι [εισάγω συναίσθημα] αν μου συνέβαινε κάτι τέτοιο».
Το να δείχνετε στα παιδιά ότι μπορείτε να μπείτε στη θέση τους, τα διδάσκει ένα σημαντικό μάθημα ενσυναίσθησης. Κι όταν νιώσουν ότι εσείς μπορείτε και ξεπερνάτε παρόμοια συναισθήματα θα ανακουφιστούν γιατί ξέρουν ότι θα τους δείξετε τον τρόπο που το πετυχαίνετε αυτό.
Γιατί λειτουργεί: Δεν δημιουργείτε ενοχές και τύψεις στο παιδί για τα συναισθήματά του, αλλά μέσω της ενσυναίσθησης και της συζήτησης του προσφέρεται μέσα από την εμπειρία σας έναν τρόπο διαχείρισης.
«Βλέπω ότι αυτό ήταν κάτι που σε δυσκόλεψε, τι μπορούμε να κάνουμε για να γίνει πιο εύκολο την επόμενη φορά;»
Τα λάθη κι οι αποτυχίες είναι για να μαθαίνουμε και να γινόμαστε καλύτεροι.
Γιατί λειτουργεί: Η ενθάρρυνση των παιδιών να βρουν τις δικές τους στρατηγικές για την αντιμετώπιση της απογοήτευσης είναι μέρος μιας πολύ πετυχημένης στρατηγικής, που το παιδί σε συνεργασία με εσάς θα βρει τρόπους που του ταιριάζουν προκειμένου να ξεπερνά συγκεκριμένες διαδικασίες που του δημιουργούν ένταση.
«Τα λόγια σου με βοηθούν να σε καταλάβω καλύτερα».
Είναι οκ να κλαις ή να έχεις μια έκρηξη, αλλά αυτός ο τρόπος δεν με βοηθά να καταλάβω τι νιώθεις και πώς μπορώ εγώ να σε βοηθήσω να νιώσεις καλύτερα, θες να βρούμε μαζί τις σωστές λέξεις…
Γιατί λειτουργεί: Δίνοντας του εσείς την ευκαιρία να διαλέξει τις λέξεις μέσα από ένα μεγάλο και ποικίλο λεξιλόγιο του προσφέρετε ένα σημαντικό εργαλείο που σιγά σιγά θα μάθει να αξιοποιεί και θα βελτιώσει καθοριστικά τη μεταξύ σας επικοινωνία.
«Μερικές φορές καταλαβαίνω ότι δεν σου έρχονται οι λέξεις, υπάρχει άλλος τρόπος με τον οποίον μπορείς να μου δείξεις τι σου συμβαίνει;»
Αναζητώντας κι άλλους τρόπους πέρα από τον λεκτικό, μπορεί να το ξεμπλοκάρει.
Γιατί λειτουργεί: Δώστε του χρώματα και ένα μπλοκ, ή πλαστελίνη ή ακόμα και τα παιχνίδια του – κάντε την έκφραση των συναισθημάτων ένα κοινό διαδραστικό παιχνίδι. Θα εκπλαγείτε από το αποτέλεσμα.
Μην ξεχνάτε: Ο τόνος της φωνής σας να είναι τρυφερός. Να είστε σε ηρεμία όταν θα το προσεγγίσετε. Να μην προσπαθήσετε να το επικρίνετε αλλά ότι είστε κοντά του για να καταλάβετε τι νιώθει και να το βοηθήσετε να καταλάβει και το ίδιο πώς νιώθει. Αν του δοθούν συνέπειες για κάποιο αποτέλεσμα των συναισθημάτων του, πρέπει να του γίνει κατανοητό ότι οι συνέπειες έχουν να κάνουν με το αποτέλεσμα μιας πράξης και όχι με το συναίσθημα που προκάλεσε την πράξη.
Έξτρα βοήθεια: Η αλλαγή χώρου. Μια μεγάλη τρυφερή αγκαλιά. Ένα χαλαρωτικό τραγούδι. Ο χορός. Μια βόλτα έξω. Ανάσες…
Τι δεν βοηθάει: Οι φωνές. Το να χάσετε την ψυχραιμία σας.
Καμία από αυτές τις φράσεις και στρατηγικές δεν είναι εφάπαξ διορθώσεις, αλλά όλες μπορούν να αποτελέσουν μέρος μιας συνεχιζόμενης συνομιλίας μεταξύ εσάς και των παιδιών σας. Δώστε στα παιδιά σας το χώρο να παρέχουν απαντήσεις και λύσεις οι ίδιοι, και καθώς θα μεγαλώνουν θα αναπτύσσουν μηχανισμούς και δεξιότητες για να ξέρουν πώς να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους – ακόμη και τα πιο δύσκολα.
