Πώς να βοηθήσετε τα παιδιά να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον θυμό τους
Ένα έντονο συναίσθημα που απαιτεί προσοχή και ενσυναίσθηση
Είναι εντάξει και φυσιολογικό να θυμώνει κανείς. ανεξάρτητα από το πόσο χρονών είναι! Συχνά με τα παιδιά, ωστόσο, δίνουμε πολλή έμφαση μιλώντας τους για τα θετικά συναισθήματα, όπως η ευτυχία, η αγάπη και η χαρά. Ενώ αυτά τα θέματα τείνουν να είναι ευκολότερα (και ακόμη και διασκεδαστικά) στην αντιμετώπιση, αντιπροσωπεύουν ωστόσο μόνο μερικά από τα πολλά συναισθήματα που βιώνουν τα παιδιά σε τακτική βάση. Επομένως είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να δουλέψουν και με άλλα συναισθήματα.
Ο θυμός δεν πρέπει να είναι δυσάρεστος ή κάτι που πρέπει να αποφεύγεται οπωσδήποτε. Είναι εξίσου πολύτιμο με τα άλλα συναισθήματά μας και μπορεί πραγματικά η έκφρασή του να είναι βοηθητική. Μερικές φορές, μια μικρή κραυγή ή το να τσαλακώσουμε ένα χαρτί μάς βοηθά να απελευθερώσουμε την ένταση που δημιουργεί ο θυμός. Όταν αντιμετωπίζουμε άμεσα τον θυμό, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα τι λειτουργεί για μας και πού βρίσκονται τα προσωπικά μας όρια. Παρεμπιπτόντως, αυτό ισχύει σχεδόν για όλες τις ηλικίες.
Σκεφτείτε πώς μοιάζει και τι θυμίζει ο θυμός
Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να σκεφτεί μαζί σας. Χρησιμοποιήστε τις δικές σας εκφράσεις, καθώς και παραδείγματα από βιβλία ή ταινίες (π.χ. κραυγές, γκριμάτσες, σταυρωμένα χέρια, εκφράσεις προσώπου, χειρονομίες). Προσφέρετε μερικά παραδείγματα που γνωρίζετε και καλέστε τα να κάνουν το ίδιο. Η αναγνώριση είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την κατανόηση του θυμού. Ζωγραφίστε μαζί το πρόσωπο του θυμού. Ορίστε τις χρωματικές του διαβαθμίσεις – από το κίτρινο (λίγος θυμός), στο πορτοκαλί (μεσαίας έντασης θυμός) έως κόκκινο (αρκετός θυμός) και πολύ βαθύ κόκκινο (έκρηξη θυμού).
Μιλήστε για το πώς αισθάνεστε τον θυμό
Πώς αισθάνεται τον θυμό το σώμα σας; Πού ακριβώς νιώθεις τον θυμό; Συμμετέχουν πολλά μέρη του σώματος; Το να παρατηρήσουν αλλαγές στον καρδιακό παλμό (η καρδιά σας χτυπά γρηγορότερα ή πιο αργά;) και τη θερμοκρασία (αισθάνεστε κρύο ή περισσότερη ζεστή;), ή συμπεριφορές όπως σφίξιμο των μυών και των δοντιών κ.λπ. -τόσο στους άλλους όσο και στον εαυτό τους- αυξάνει τη συναισθηματική κατανόηση και την αντιληπτική ικανότητά τους.
Εξασκηθείτε στην αναγνώριση των προειδοποιήσεων
Βοηθήστε το παιδί σας να εξασκηθεί στο να αναγνωρίζει σημάδια θυμού πριν το συναίσθημα γίνει συντριπτικό. Το να μάθουν να παρατηρούν τα πρώιμα σημάδια θυμού, μπορεί πραγματικά να τα βοηθήσει να ρυθμίσουν τα συναισθήματα πιο αποτελεσματικά. Είναι καλύτερο να μιλάτε για τον θυμό όταν τα παιδιά δεν αισθάνονται θυμωμένα. Αυτό μπορεί να τα βοηθήσει να δημιουργήσουν τη συναισθηματική κατανόηση, την έκφραση και τις δεξιότητες ρύθμισης που χρειάζονται όταν ο θυμός τους φουσκώνει.
Σε τι θερμοκρασία έχει φτάσει ο θυμός σου
Μάθετε στα παιδιά ότι είναι δυνατόν να αισθανθούν διαφορετικά επίπεδα θυμού. Μπορεί να αισθανθούν λίγο θυμωμένα αν κάποιος χύσει κατά λάθος νερό, αλλά αν κάποιος σπάσει το αγαπημένο τους παιχνίδι σκόπιμα, πιθανότατα θα αισθανθούν πολύ θυμωμένα! Μαζί με ένα σύστημα θερμοκρασίας, μπορείτε να εισαγάγετε μια κλίμακα αριθμών από ένα έως πέντε για να βοηθήσετε τα παιδιά να βρουν έναν τρόπο να δείξουν το επίπεδο θυμού τους.
Επικυρώστε τα συναισθήματα του παιδιού σας
Προσπαθήστε να μην κάνετε τα παιδιά να αισθάνονται άσχημα για τα φυσικά τους συναισθήματα. Όλοι αισθανόμαστε με διαφορετικούς τρόπους, οπότε ας το αγκαλιάσουμε και αυτό το συναίσθημα. Να επικυρώνετε πάντα τα συναισθήματα του παιδιού σας. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνείτε με αυτό, αλλά σημαίνει ότι αναγνωρίζετε το συναίσθημά τους. Όταν τα παιδιά βρίσκονται στο μάξιμουμ του θυμού, μπορεί να μη θέλουν να λύσουν προβλήματα ή να νιώσουν αμέσως χαρούμενα. Μπορεί απλώς να θέλουν να είναι θυμωμένα και να βεβαιωθούν ότι το γνωρίζετε. Και, όσο απογοητευτικό και ενοχλητικό και αν μοιάζει αυτό, μπορούμε να ενθαρρύνουμε αυτήν τη διαδικασία αναγνώρισης. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται να ακούσουν είναι: «Νιώθεις πολύ θυμωμένο, έτσι δεν είναι;»
Θετικές στρατηγικές για τη διαχείριση του θυμού
Καθώς μιλάτε για τρόπους διαχείρισης του θυμού, μοιραστείτε με το παιδί σας τι σας κάνει να θυμώνετε και τι κάνετε εσείς για να ηρεμήσετε. Είναι καλό για τα παιδιά να βλέπουν ότι και οι ενήλικες θυμώνουν και πώς αντιμετωπίζουν αυτά τα συναισθήματα. Καθιερώστε συγκεκριμένες στρατηγικές όπως το να παίρνετε βαθιές ανάσες, να αφιερώνετε χρόνο μόνοι σας ή να ζητήσετε βοήθεια. Αυτό δείχνει στο παιδί σας ότι χρειάζεται προσπάθεια για τη ρύθμιση των συναισθημάτων μας και γίνεται πιο εύκολο με την εξάσκηση. Δεν είμαστε τέλειοι. Όταν δεν είστε περήφανοι για τις αντιδράσεις σας (π.χ. αυξάνοντας τη φωνή σας), μην είστε σκληροί με τον εαυτό σας. Αντίθετα, χρησιμοποιήστε το ως ευκαιρία μάθησης – ζητήστε συγγνώμη και εξηγήστε στο παιδί σας πώς θα επιθυμούσατε να είχατε αντιδράσει. Θέστε ως στόχο να ανταποκριθείτε διαφορετικά στο μέλλον και δηλώστε στο παιδί αυτή σας την πρόθεση.
