Η παιδοψυχολόγος Mona Delahooke αναλύει τη μέθοδο ανατροφής παιδιών που ονομάζεται «ανταποκρινόμενη γονική μέριμνα»
Πώς η ανταποκρινόμενη γονική μέριμνα οδηγεί σε πιο ανθεκτικά παιδιά και διδάσκει την αυτορρύθμιση;
Η Mona Delahooke δεν αγαπά τη φράση «ευγενική ανατροφή». Ειδικά επειδή το βιβλίο της, «Brain-Body Parenting: How to Stop Managing Behavior and Start Raising Joyful, Resilient Kids», συγκαταλέγεται συχνά στην ίδια κατηγορία με τη λογοτεχνία για την ευγενική ανατροφή των παιδιών.
«Η λέξη “ευγενική” προκαλεί», λέει. «Γι’ αυτό δεν την χρησιμοποιώ. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι σημαίνει να μην λες ποτέ “όχι”, αλλά αυτό δεν ισχύει».
Στο βιβλίο της, η Delahooke, η οποία είναι παιδοψυχολόγος, εξερευνά μια διαφορετική μέθοδο ανατροφής παιδιών που ονομάζεται «ανταποκρινόμενη γονική μέριμνα».
«Η μέθοδος αυτή αυξάνει την ανθεκτικότητα», υποστηρίζει.
«Η έρευνα της σχεσιακής νευροεπιστήμης είναι σαφής ως προς το ότι αυτό που τρέφει αυτήν την [ανθεκτικότητα] είναι η ανταπόκριση των γονέων».
Πώς διαφέρει η ανταποκρινόμενη γονική μέριμνα από την ευγενική ανατροφή;
«Η ευγενική ανατροφή των παιδιών δεν είναι σαφώς καθορισμένη», εξηγεί η Delahooke. «Δεν ορίζεται στην έρευνα. Είναι ένας όρος πολύ διευρυμένος κι αόριστος».
Το μόνο που σημαίνει ήπια/ευγενική ανατροφή, λέει, είναι η γονική μέριμνα που είναι λιγότερο αυστηρή και λιγότερο εξουσιαστική από αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν με την «παραδοσιακή ανατροφή των παιδιών».
«Αυτό που πραγματικά αντιπροσωπεύει είναι ένα στυλ ανατροφής που είναι διαφορετικό από μια γενιά πριν», συνεχίζει. Η ανταποκρινόμενη γονική μέριμνα, ωστόσο, είναι κάτι που η Delahooke και άλλοι στον τομέα της αρχίζουν πλέον να αναλύουν.
«Η ανταποκρινόμενη γονική μέριμνα είναι να συναντάς το παιδί εκεί που βρίσκεται και να το καταπραΰνεις όταν το νευρικό του σύστημα βρίσκεται σε δυσφορία», εξηγεί.
Πώς λειτουργεί το Responsive Parenting;
Το βιβλίο της Delahooke αμφισβητεί την υπόθεση ότι τα παιδιά ενεργούν για την αρνητική προσοχή, για να πάρουν κάτι που θέλουν ή για κανέναν λόγο. Αυτή η υπόθεση, λέει, «οδηγεί σε συνέπειες» όταν ασκείς την παραδοσιακή ανατροφή των παιδιών.
«Η προσέγγισή μου το αμφισβητεί και αναδεικνύει ότι στην πραγματικότητα τα παιδιά [συμπεριφέρονται] καλά όταν μπορούν και όταν δεν μπορούν υπάρχει λόγος», υποστηρίζει.
«Πιστεύουμε ότι τα παιδιά θέλουν να ευχαριστήσουν τους γονείς τους».
Ένα παιδί που έχει ένα ξέσπασμα σε ένα κατάστημα επειδή δεν του αγοράζεται το σνακ που θέλει δεν σκοπεύει να είναι αχάριστο ή δύσκολο.
Απλώς δεν έχει αναπτύξει τα συναισθηματικά εργαλεία για να αντιμετωπίσει την απογοήτευση.
«Δεν έχει ακόμη χτιστεί το κύκλωμα αυτορρύθμισης», τονίζει. «Η ικανότητα να αποδέχεσαι την απογοήτευση και το απρόβλεπτο και να αποδοκιμάζεις τον εαυτό σου, είναι μια πολύ μεγάλη αναπτυξιακή διαδικασία που τα περισσότερα παιδιά δεν εμφανίζουν μέχρι να μεγαλώσουν».
Και η παραδοσιακή ανατροφή των παιδιών δεν το λαμβάνει πραγματικά υπόψη αυτό.
«Η παραδοσιακή ανατροφή των παιδιών είναι αγνωστικιστική για την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη», λέει.
Αλλά ένα μικρό παιδί ή νήπιο που έχει αυτό που ο Delahooke αποκαλεί «αντίδραση στο σώμα» είναι στην πραγματικότητα αρκετά φυσιολογικό.
Τελικά, για παράδειγμα, το παιδί δεν θα πάρει το σνακ. Στην παραδοσιακή ανατροφή, ωστόσο, τους φωνάζουν ή τους επιβάλλεται τιμωρία με ελάχιστη αναγνώριση των συναισθημάτων τους.
«Όχι μόνο εξοργίζεσαι μαζί τους, τους κατηγορείς ότι είναι αγενή ή αποδίδεις ένα αρνητικό κίνητρο σε μια πολύ φυσιολογική διαδικασία ενός παιδιού που βλέπει κάτι στο κατάστημα και θέλει να το πάρει», λέει.
Στην ανταποκρινόμενη ανατροφή των παιδιών, αναγνωρίζετε πώς αισθάνονται και επικυρώνετε αυτή την απογοήτευση.
«Πρέπει να διδάξεις σε ένα παιδί πώς να αυτορυθμίζεται», ισχυρίζεται. «Χτίζετε την αυτορρύθμιση μέσω σχέσεων ασφάλειας και εμπιστοσύνης».
Υποστηρίζει η επιστήμη αυτή τη μέθοδο;
Το να προσεγγίζετε τον θυμό του παιδιού σας με ενσυναίσθηση αντί με επικριτική ή τιμωρητική διάθεση μπορεί να επηρεάσει τη χημεία του εγκεφάλου του με θετικό τρόπο.
«Όταν η απογοήτευση συνοδεύεται με συμπόνια και ο γονιός λειτουργεί συναισθηματικά καταπραϋντικά, η απόκριση του εγκεφάλου και του σώματος του παιδιού στο στρες μειώνεται», υποστηρίζει η Delahooke.
«Η περιποιητική παρουσία ενός ενήλικα αλλάζει τον τρόπο που το σώμα και ο εγκέφαλος ενός παιδιού ανταποκρίνονται στο στρες. Μειώνει τις ορμόνες του στρες».
Πώς βοηθά αυτό στην ανάπτυξη ενός ανθεκτικού παιδιού;
Όταν αφήνετε ένα παιδί να καταλάβει πώς να χειρίζεται μόνο του τα δυσάρεστα συναισθήματα, αυξάνετε την ικανότητά του να είναι ευέλικτο.
Εάν δεν τα αφήσετε να εκφράζουν τα δύσκολα συναισθήματα όταν βιώνουν δυσάρεστες στιγμές, «δεν θα αναπτύξουν ανθεκτικότητα», λέει η Delahooke.
«Αν δεν λυγίζεις ποτέ, δεν θα μάθεις ποτέ να είσαι ευέλικτος», λέει.
«Χρειάζεσαι την ικανότητα να αντέχεις την αλλαγή και το απροσδόκητο, που μπορεί να είναι οτιδήποτε από το να ανακαλύψεις ότι πρέπει να φύγεις από το πάρκο μέχρι να ανακαλύψεις ότι δεν σου έτυχε ο αγαπημένος σου δάσκαλος στο σχολείο μέχρι να σου δοθεί το λάθος χρώμα σε ένα παιχνίδι. Κάθε στιγμή της ημέρας είναι μια ευκαιρία να είμαστε ευέλικτοι».
Η Delahooke έχει δει «καλύτερες σχέσεις και υψηλότερο επίπεδο ευημερίας νεαρών ενηλίκων που ανατρέφονται με αυτόν τον τρόπο», λέει.
«Υπάρχει μια όμορφη πτυχή της πρόληψης μελλοντικών προκλήσεων ψυχικής υγείας μέσω αυτού του είδους ανταποκρινόμενης ανατροφής των παιδιών».
(Πηγή)
