Οδηγός: διδάξτε στο παιδί σας την αξία του χρήματος ανάλογα με την ηλικία του
Δεν είναι ποτέ υπερβολικά νωρίς να αρχίσετε να του μιλάτε για αυτό το θέμα, που κάποιοι θεωρούν «ταμπού».
Κάποιοι γονείς θεωρούν ότι το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τον τρομακτικό και περίπλοκο κόσμο της αγοράς, αναβάλλοντας όσο μπορούν τη συζήτηση για τους μηχανισμούς της και την αξία του χρήματος.
Στην πραγματικότητα όμως ένα παιδί μπορεί ήδη από τη νηπιακή ηλικία να αρχίσει να μυείται στις βασικές έννοιες του χρήματος και να κατανοεί γιατί, για παράδειγμα, ο μπαμπάς και η μαμά δεν μπορούν να του αγοράσουν εκείνο το ακριβό παιχνίδι που έχει ο συμμαθητής του.
Ποια μαθήματα οικονομίας μπορείτε λοιπόν να κάνετε στο παιδί σας, σύμφωνα με την ηλικία του;
Προσχολική ηλικία
Τώρα αρχίζετε να το μυείτε στην έννοια του χρήματος. Το βοηθάτε να καταλάβει ότι τα πάντα έχουν ένα κόστος και πως το κεφάλαιο μιας οικογένειας δεν είναι ανεξάντλητο, διδάσκοντάς του τα εξής:
-Την έννοια της αποταμίευσης, μέσα από τη χρήση ενός κουμπαρά όπου το παιδί θα φυλάει τα κέρματά του.
-Την έννοια ότι χρειάζεστε χρήματα για να αγοράσετε κάτι και, κάποιες φορές, πρέπει να κάνετε υπομονή μέχρι να τα συγκεντρώσετε.
-Πώς μπορεί να ξεχωρίσει διαφορετικά νομίσματα και χαρτονομίσματα.
-Την εφαρμογή απλών μαθηματικών πράξεων στα ψώνια (ένα νήπιο μπορεί να αρχίσει να διαβάζει τιμές στις ετικέτες των προϊόντων).
-Πώς να διαχωρίζει τις επιθυμίες από τις ανάγκες του, ώστε να βάζει προτεραιότητες όταν δεν μπορεί να αγοράσει τα πάντα.
-Τη διαφορά ανάμεσα στις μεγάλες και τις μικρές αγορές – και ότι το κόστος ενός προϊόντος δεν εξαρτάται πάντα από το μέγεθός του.
-Πώς να εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για τα δώρα που παίρνει.
Σχολική ηλικία
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά έχουν εξοικειωθεί με τα χρήματα και με την ιδέα ότι πρέπει να πληρώσουν για να αποκτήσουν αυτό που θέλουν, έστω και αν δεν είναι ακόμα σε θέση να καταλάβουν την αξία ενός ευρώ. Ποια μαθήματα μπορείτε να τους δώσετε για να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο των οικονομικών;
-Πώς να κάνουν ψιλά από κέρματα αλλά και από χαρτονομίσματα.
-Πώς να συγκεντρώσουν το ίδιο ποσό συνδυάζοντας διαφορετικά κέρματα και χαρτονομίσματα.
-Πόσα κέρματα κάνουν ένα ευρώ.
-Πώς μπορούν να συγκρίνουν τιμές όταν κάνουν ψώνια.
-Πώς οι αγορές τους δεν θα ξεπεράσουν ένα συγκεκριμένο ποσό. Για παράδειγμα, μπορείτε να τους πείτε ότι για το σημερινό δείπνο θα διαθέσετε τόσα χρήματα και να τους ζητήσετε να σας βοηθήσουν στα ψώνια έτσι ώστε να μην υπερβείτε το διαθέσιμο μπάτζετ.
-Την έννοια του χαρτζιλικιού και ότι δεν είναι κάτι δεδομένο αλλά πρέπει να προσπαθήσουν για να το κερδίσουν.
-Πώς μπορούν να αποταμιεύσουν χρήματα στην τράπεζα και τι σημαίνει επιτόκιο.
Εφηβεία
Πλέον το παιδί σας όχι μόνο μπορεί να σας πει σαφώς τι θέλει, αλλά πιθανότατα οι επιθυμίες του είναι και πιο ακριβές. Είναι στο χέρι σας να του διδάξετε ότι πρέπει να εργαστεί για να αποκτήσει αυτά που θέλει, να καλλιεργήσει την υπομονή του μέχρι να αποταμιεύσει το απαραίτητο ποσό και να του δείξετε πώς θα αρχίσει να παίρνει έξυπνες οικονομικές αποφάσεις που θα εξυπηρετήσουν τους μακροπρόθεσμους στόχους του. Συγκεκριμένα, ένας έφηβος μπορεί να κάνει τα εξής:
-Να αναλαμβάνει κάποιες δουλειές στο σπίτι ή εκτός σπιτιού και όχι να περιμένει να παίρνει χαρτζιλίκι χωρίς να συνεισφέρει καθόλου στις οικογενειακές υποχρεώσεις.
-Να κατανοήσει ότι ποτέ δεν πρέπει να αποκαλύπτει προσωπικές πληροφορίες που αφορούν τα οικονομικά του, όπως τον αριθμό της πιστωτικής κάρτας του και τον κωδικό ασφαλείας της.
-Να αρχίσει να κατανοεί τις βασικές αρχές της οικονομίας και της αγοράς.
-Να καταλάβει τον τρόπο με τον οποίο οι αποφάσεις για τα οικονομικά του επηρεάζουν τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους του (μπορείτε για παράδειγμα να του εξηγήσετε ότι αν θέλει τώρα να αγοράσει αυτό το γλυκό, θα χρειαστεί να κάνει μεγαλύτερη υπομονή μέχρι να μαζέψει τα χρήματα για να αγοράσει εκείνο το ηλεκτρονικό παιχνίδι).
-Να συνειδητοποιήσει ότι κάποιοι άνθρωποι είναι σε πιο μειονεκτική θέση και πως μπορεί να τους βοηθήσει μέσα από δωρεές και εθελοντική εργασία.
-Να κατανοήσει ότι αν κάποιος ξοδέψει περισσότερα χρήματα από όσα έχει στο λογαριασμό του, θα χρειαστεί να πληρώσει επιτόκιο στην πιστωτική κάρτα του.
