Βία στην τηλεόραση: Τι συμβαίνει με τα παιδιά όταν την παρακολουθούν;

Αποτελέσματα νέας μελέτης με επικεφαλής τη Linda Pagani, Καθηγήτρια στο Université de Montreal School of Psychoeducation, μακροπρόθεσμοι συνδεδεμένοι κίνδυνοι πρώιμης έκθεσης σε βίαιο περιεχόμενο στην παιδική ηλικία και αργότερα εφηβική αντικοινωνική συμπεριφορά, περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα.

«Αν και προηγούμενα στοιχεία που έδειχναν αιτιώδεις συνδέσμους μεταξύ μοντελοποίησης και ανταμοιβής για βία είχαν άμεσο αντίκτυπο στην επιθετική συμπεριφορά σε παιδιά 4 ετών, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει μακροπρόθεσμους κινδύνους με αντικοινωνική συμπεριφορά. Μελετήσαμε αυτούς τους κινδύνους στα μέσα της εφηβείας. Εξήγησε η Pagani, η οποία είναι επίσης ερευνήτρια στο Centre de recherche Azrieli du CHU Sainte-Justine. Ήταν ιδανικό να μελετήσω αυτό το ερώτημα σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά της μεσαίας τάξης επειδή, ως πληθυσμός, έχουν τις μικρότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε επιθετικότητα και συμπεριφορά επιβλαβή για τους άλλους».

Κοντά στα 2.000 παιδιά

Συνολικά, η Pagani και η ομάδα της εξέτασαν 963 κορίτσια και 982 αγόρια που γεννήθηκαν μεταξύ της άνοιξης του 1997 και του 1998 και είχαν εγγραφεί στη Διαχρονική Μελέτη της Παιδικής Ανάπτυξης του Κεμπέκ. Οι γονείς ανέφεραν τη συχνότητα της έκθεσης του παιδιού τους σε βίαιο τηλεοπτικό περιεχόμενο στις ηλικίες 3,5 και 4,5 ετών. Αγόρια και κορίτσια στη συνέχεια αναλύθηκαν για διάφορες πτυχές της αντικοινωνικής συμπεριφοράς στην ηλικία των 15 ετών.

Η μελέτη ορίζει τη βία στην οθόνη ως οτιδήποτε «χαρακτηρίζεται από σωματική επιθετικότητα, λεκτική επιθετικότητα και σχεσιακή επιθετικότητα […] που απεικονίζει καταστάσεις που σκόπιμα επιχειρούν ή προκαλούν βλάβη σε άλλους». Τα παιδιά, λέει η μελέτη «έλκονται από γρήγορο, διεγερτικό βίαιο περιεχόμενο, το οποίο συχνά εμφανίζει ελκυστικούς χαρακτήρες όπως υπερήρωες που διαπράττουν και ανταμείβονται για επιθετικές πράξεις, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα έκθεσης».

Στη συνέχεια, οι ερευνητές διεξήγαγαν αναλύσεις για να εξετάσουν εάν η έκθεση σε βίαιο τηλεοπτικό περιεχόμενο σε ηλικίες 3,5 και 4,5 ετών προέβλεπε μεταγενέστερη αντικοινωνική συμπεριφορά έντεκα χρόνια αργότερα.

Η ερευνήτρια πρόσθεσε: «Λάβαμε στατιστικά υπόψη εναλλακτικούς παράγοντες του παιδιού και της οικογένειας που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τα αποτελέσματά μας, για να είμαστε όσο το δυνατόν πιο κοντά στην αλήθεια στις σχέσεις που εξετάζαμε».

Τα αγόρια ξεχωρίζουν

Στην ηλικία των 15 ετών, μόνο για τα αγόρια, η προσχολική βίαιη τηλεθέαση προέβλεπε αυξήσεις στην αντικοινωνική συμπεριφορά. Η έκθεση σε βίαιο περιεχόμενο στην πρώιμη παιδική ηλικία προέβλεπε μεταγενέστερες επιθετικές συμπεριφορές, όπως το χτύπημα ή τον ξυλοδαρμό άλλου ατόμου, με την πρόθεση να αποκτήσει κάτι, την κλοπή, με ή χωρίς προφανή λόγο.

Οι κίνδυνοι περιελάμβαναν επίσης απειλές, προσβολές και εμπλοκή συμμοριών. Η χρήση όπλων είναι επίσης μεταξύ των συμπεριφορικών αποτελεσμάτων που προβλέπονται από την έκθεση στην παιδική τηλεοπτική βία σε αυτή τη μελέτη. Δεν βρέθηκαν επιπτώσεις για τα κορίτσια, κάτι που δεν ήταν περίεργο δεδομένου ότι τα αγόρια είναι γενικά πιο εκτεθειμένα σε τέτοιο περιεχόμενο.

Η Pagani κατέληξε: «Η μελέτη μας παρέχει αδιάσειστα στοιχεία ότι η πρώιμη παιδική έκθεση στη βία στα μέσα ενημέρωσης μπορεί να έχει σοβαρές, μακροχρόνιες συνέπειες, ιδιαίτερα για τα αγόρια. Αυτό υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για πρωτοβουλίες δημόσιας υγείας που στοχεύουν σε εκστρατείες ενημέρωσης γονέων και κοινοτήτων σχετικά με τους μακροχρόνιους κινδύνους και να τους δώσει τη δυνατότητα να κάνουν ενημερωμένες επιλογές σχετικά με την έκθεση του περιεχομένου στην οθόνη των μικρών παιδιών».

Ολόκληρη η ομάδα φοιτητών από το Université de Montréal και ερευνητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιταλία διαπίστωσαν ότι «Οι γονείς και οι κοινότητες μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στον περιορισμό των μελλοντικών προβλημάτων αποφεύγοντας προσεκτικά την έκθεση των μικρών παιδιών σε βίαιο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης».