«Σταμάτα να παίζεις με το φαγητό σου…»
Ένα παιχνίδι που εκνευρίζει τους γονείς αλλά βοηθάει τα παιδιά να αποκτήσουν καλή σχέση με το φαγητό
Όταν τα παιδιά παίζουν με το φαγητό τους μπορεί να λερώνονται και να δημιουργούν ένα μικρό χάος, ωστόσο αυτή τους η δραστηριότητα είναι αρκετά ωφέλιμη. Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν το δείπνο τους σαν μια μορφή τέχνης μαθαίνουν πραγματικά πολλά ενώ παίζουν. Μια μελέτη σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των μικρών παιδιών που δημοσιεύθηκε κι αφορούσε την επιστήμη της ανάπτυξης διαπίστωσε ότι τα παιδιά που έπαιζαν με τα τρόφιμά τους ήταν πιο έτοιμα για να μάθουν λέξεις που σχετίζονται με υφές τροφίμων από τα παιδιά που δεν έπαιζαν. Φαίνεται ότι τα νήπια που έσπρωχναν, πετούσαν, στροβίλιζαν, έλιωναν και έριχναν το φαγητό τους άρχιζαν να αλληλεπιδρούν με βασικές αναπτυξιακές έννοιες περισσότερο από τα άλλα παιδιά.
Πολλές φορές η «καρέκλα του φαγητού» αντιπροσωπεύει ένα μέρος όπου τα παιδιά νιώθουν ότι μπορούν να λερωθούν και να έχουν κάποια μορφή διασκέδασης. Το να προσεγγίζουν χαλαρά το φαγητό δεν τους απομάκρυνε από το να αναπτύξουν σιγά σιγά καλές διατροφικές συνήθειες.
Τα παιδιά που παίζουν με τα τρόφιμά τους είναι πιο πιθανό να δοκιμάσουν νέα πράγματα και να τρώνε μια πιο ποικίλη διατροφή. Θεωρείται ότι τα παιδιά που είναι άνετα να λερωθούν στο τραπέζι είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν φοβία τροφίμων (ή φόβο γεύσης νέων πραγμάτων). Η μελέτη πρότεινε ότι μια νέα λύση για να βοηθήσουν τους τα παιδιά που είναι εκλεκτικά και δεν τρώνε εύκολα τα πάντα για να χαλαρώσουν και να αρχίσουν να δοκιμάζουν να τους ενθαρρύνετε να εμπλακούν σε κάτι «βρόμικο», όπως η τέχνη του φαγητού, όπου τα παιδιά μπορούν να τραβήξουν φωτογραφίες κατά τη διάρκεια της ετοιμασίας ή του μαγειρέματος.
Η τέχνη του φαγητού είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να εκπαιδεύσετε και να αναπτύξετε την αίσθηση περιέργειας και διασκέδασης για τα τρόφιμα. Η ιδέα είναι να αφήσετε τα παιδιά να αισθάνονται άνετα χρησιμοποιώντας τα τρόφιμα με τους δικούς τους όρους. Παίζοντας με το φαγητό τους, τους δίνει την αίσθηση του ελέγχου των επιλογών των τροφίμων τους.
Τα παιδιά μάχονται πάνω από τα φαγητά επειδή είναι αρκετά έξυπνα για να συνειδητοποιήσουν ότι δεν χρειάζεται (και δεν μπορούν) πραγματικά να φάνε εάν δεν θέλουν. Το φαγητό γίνεται ένας τρόπος για να ασκήσουν λίγο έλεγχο σε έναν κόσμο όπου γενικά αισθάνονται ανίσχυροι. Η μάχη για τα φαγητά είναι στην πραγματικότητα μια κατάσταση στην οποία η παραδοσιακή γονεϊκότητα έχει εμπλακεί άθελά της. Πόσες φορές έχετε ακούσει τον εαυτό σας να παπαγαλίζει λόγια των δικών σας γονιών λέγοντας πράγματα όπως: «δεν θα σηκωθείς από το τραπέζι αν δεν φας τα λαχανικά σου» ή «δεν δικαιούσαι επιδόρπιο αν δεν τελειώσεις όλες τις μπάμιες σου». Τα παιδιά θα προτιμήσουν να κάθονται για ώρες παρά να εγκαταλείψουν το τραπέζι με μια τέτοια απόφαση στα χέρια τους.
Τα παιδιά είναι έξυπνα και αντιδρούν φυσικά σε οποιαδήποτε δεδομένη κατάσταση. Εάν τους πείτε δεν θα υπάρξει επιδόρπιο μέχρι να τελειώσουν τα λαχανικά τους, τότε θα καθίσουν εκεί, ούτε θα τρώνε ούτε θα αφήσουν το τραπέζι (κερδίζουν) έτσι ώστε η υπόσχεση του επιδόρπιο να μην ακυρωθεί. Όσο μένουν εκεί, το επιδόρπιο παραμένει ακόμα μια επιλογή.
Μετά αρχίζετε να υποχωρείτε και αρχίζουν οι συμβιβασμοί… Χμ…
Αν όμως φανταστείτε ότι δεν έχετε συγκεκριμένους κανόνες σχετικά με τα τρόφιμα, κι ότι κάνετε ένα παιχνίδι όπου το φαγητό είναι ένας τρόπος διασκέδασης; Όπου το παιδί σας είναι ελεύθερο να τρώει αυτό που θέλει, όταν θέλει και όπως θέλει. Όπου μπορείτε να τα βοηθήσετε να δημιουργήσουν μια τεράστια στοίβα λαχανικών και να προσπαθήσουν πρώτα να φάνε τα λαχανικά από κάτω. Ή να οργανώσουν έναν πόλεμο μεταξύ του λουκάνικου και του αυγού και να δουν ποιος θα κερδίσει – οπλίζοντας με το κουτάλι με σάλτσα ντομάτας. Δεν υπάρχουν κανόνες, απλώς διασκέδαση και ένα πεινασμένο παιδί τρώει το «οπλισμό» του από το μάλλον διασκεδαστικό πιάτο του.
Ιδέες για να αναπτύξετε την περιέργεια για τα τρόφιμα αλλά και να ενθαρρύνετε σωστές διατροφικές συνήθειες:
- Μαγειρέψτε μαζί τους: η επαφή τους με τη διαδικασία της προετοιμασίας, τα στάδια της επιλογής, η δοκιμή, το να μυρίσουν και να επεξεργαστούν τα υλικά ανοίγει μπροστά τους μια τελείως διαφορετική αντιμετώπιση με το φαγητό και τα τρόφιμα.
- Κάντε μαζί τα ψώνια: Ειδικά οι ανοιχτές αγορές αλλά και τα σούπερ μάρκετ μοιάζουν ένας ολόκληρος μαγικός κόσμος στα μάτια τους.
- Ζωγραφίστε με το φαγητό ή φτιάξτε κατασκευές
- Συνδυάστε τα χρώματα και δημιουργήστε στο πιάτο τους όμορφες συνθέσεις που θα τα εντυπωσιάσουν
- Κάντε γευστικούς διαγωνισμούς
- Ξεναγήστε τα σε διαφορετικές γεύσεις και σε γεύσεις από όλο τον κόσμο
- Δώστε τους επιλογές
- Συζητήστε για τις προτιμήσεις τους
- Εξηγήστε τους τη σημασία της υγιεινής διατροφής
Το φαγητό μπορεί να είναι και διασκεδαστικό και ωφέλιμο… και τα παιδιά το γνωρίζουν!