«Όχι, δεν πηγαίνει κάτι στραβά με εμένα που θέλω μόνο ένα παιδί»
Η Αμερικανίδα αρθρογράφος Melissa Van Londersele γράφει για το κοινωνικό στίγμα του να έχεις μοναχοπαίδι, που καλά κρατεί, και αναρωτιέται αν πραγματικά αξίζει ένα δεύτερο παιδί τις θυσίες.
Όταν ήρθε η στιγμή να πάρω μια απόφαση περί τεκνοποίησης, το ερώτημα δεν ήταν πόσα παιδιά θα έκανα, αλλά αν θα έκανα παιδιά, γενικά. Στην παιδική μου ηλικία έβλεπα τους άντρες της οικογένειας να δίνουν τόσο λίγα και να περιμένουν τόσο πολλά από τις γυναίκες, που συνήθως οι μαμάδες μου έδιναν την εντύπωση ότι βρίσκονταν στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.
Η όλη υπόθεση μου φαινόταν υπερεκτιμημένη.
Αφού τελείωσα το λύκειο, η ζωή μου πήρε μια απρόβλεπτη και απόλυτα συμβατική τροπή. Γνώρισα έναν άντρα, ερωτευτήκαμε και αρχίσαμε να συγκατοικούμε. Τον παντρεύτηκα στα είκοσι ένα χρόνια μου και σύντομα αποφάσισα ότι ναι, θα ακολουθούσα το συμβατικό μονοπάτι. Με ένα παιδί, όμως. Συνέλαβα αμέσως, και το κοριτσάκι μου γεννήθηκε το 2011. Ήμουν είκοσι τεσσάρων ετών.
Όλα ήταν τελεία. Την αγαπούσα περισσότερο από όσο είχα φανταστεί ότι θα μπορούσα να αγαπήσω οτιδήποτε. Κάθε κλισέ περί μητρότητας έγινε για μένα πραγματικότητα. Ήμουν ενθουσιασμένη. Ο σύζυγός μου ήταν το αντίθετο οποιουδήποτε άντρα είχα συναντήσει μεγαλώνοντας. Άλλαζε πάνες, μαγείρευε περιστασιακά και ήταν γενικά ένας εξαιρετικός πατέρας. Ήμασταν ευτυχισμένοι. Τι περισσότερο θα μπορούσε κάποιος να ζητήσει;
Πολλά, όπως αποδεικνύεται.
Δεν το είχα συνειδητοποιήσει τότε, αλλά υπάρχει ένας άγραφος κανόνας που λέει ότι από τη στιγμή που ανοίγεις την πόρτα στην τεκνοποίηση, η προσπάθειά σου να την κλείσεις συναντά την έντονη αντίσταση των φίλων, των συγγενών και, το πιο εκπληκτικό, ανθρώπων εντελώς ξένων.
Το πρώτο σχόλιο ήρθε από μια ηλικιωμένη κυρία που πουλούσε χριστουγεννιάτικα μπιχλιμπίδια σε ένα κατάστημα, όταν η κόρη μου ήταν μόλις έξι μηνών.
«Πότε
; σκέφτεστε να κάνετε ένα αδερφάκι για τη μικρούλα;», ρώτησε, λες και με ρωτούσε αν βρήκα να παρκάρω το αυτοκίνητό μου.
Η ερώτησή της με αιφνιδίασε. Μα δεν είχα αποκτήσει ήδη παιδί; Η σκέψη να ξαναπεράσω μια εγκυμοσύνη και έναν τοκετό τόσο σύντομα ούτε που μου είχε περάσει από το μυαλό. Ακόμα απολάμβανα πλήρως αυτό το μικρό τέλειο ανθρωπάκι που είχαμε δημιουργήσει με το σύζυγό μου.
Ψέλλισα λοιπόν την απάντηση «Α, ξέρετε, δεν το έχουμε σκεφτεί ακόμα. Ίσως παραμείνουμε στο ένα παιδί».
Η απάντησή της ήταν άμεση και κοφτή: «Μα δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό».
Της έριξα ένα ελαφρώς επιτιμητικό βλέμμα και συνέχισα τα ψώνια μου. Εκ των υστέρων, το όλο γεγονός ήταν μάλλον κωμικό. Το θράσος μιας άγνωστης κυρίας σε ένα κατάστημα με στολίδια, η οποία προσπάθησε να μου πει τι μπορώ και τι δεν μπορώ να κάνω με τα γεννητικά μου όργανα ήταν αρκετά γελοίο, αλλά μου έμεινε στο μυαλό και άρχισα να αμφισβητώ την ευτυχία μου.
Μήπως θα έπρεπε να σκεφτώ να κάνω και ένα δεύτερο παιδί; Μήπως κάτι δεν πήγαινε καλά με εμένα, που ήθελα μόνο ένα παιδί; Μήπως το γεγονός ότι η κόρη μου θα ήταν μοναχοπαίδι θα την επηρέαζε αρνητικά μεγαλώνοντας;
Διάφορα ερωτήματα άρχισαν να με βασανίζουν, και ξαφνικά άρχισα να αισθάνομαι ότι ίσως η οικογένειά μου να μην ήταν ολοκληρωμένη – ότι χρειαζόμασταν ένα ακόμα μωρό για να παρουσιάζουμε μια πιο αποδεκτή εικόνα της ευτυχίας.
Περισσότερα σχόλια άρχισαν να καταφθάνουν, όλο και συχνότερα καθώς η κόρη μου μεγάλωνε. Τα βλέμματα κατανόησης και τα όχι-και-τόσο-διακριτικά υπονοούμενα («Δεν ανησυχείς μήπως το ηλιακό χάσμα είναι υπερβολικά μεγάλο;») έγιναν ρουτίνα σε εκείνη &#
964;η φάση της ζωής μας. Ο σύζυγός μου έγινε εξπέρ στο να τα αποκρούει, υπενθυμίζοντας στους επίδοξους προσηλυτιστές ότι καθώς τα παιδιά δεν είναι πατατάκια, ναι, μπορείς να έχεις μόνο ένα.
Δημιούργησα μια κοινότητα μαμάδων μέσα από την οποία άρχισα να οργανώνω συναντήσεις για παιχνίδι με οικογένειες που είχαν μωρά στην ίδια ηλικία με το δικό μου. Ήταν τέλειο που επιτέλους απέκτησα μερικούς καινούριους φίλους και που έβλεπα την κόρη μου να αλληλεπιδρά με άλλα παιδιά.
Αναπόφευκτα, καθώς τα συνομήλικά της άρχισαν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο τον πρώτο χρόνο της ζωής τους, οι φουσκωμένες κοιλίτσες έκαναν ξανά την εμφάνισή τους. Ήμουν χαρούμενη για τις φίλες μου, αλλά και πραγματικά τρομοκρατημένη – η εγκυμοσύνη μου ήταν από μόνη της εξαντλητική, δεν θα μπορούσα λοιπόν να φανταστώ πώς θα ήταν αν είχα και ένα νήπιο να φροντίζω. Αυτό που ήξερα σίγουρα ήταν πως δεν ήμουν ακόμα έτοιμη να ακολουθήσω τις καρπερές φίλες μου στο συγκεκριμένο μονοπάτι. Η προοπτική ακόμα οκτώ μηνών μόνιμης ναυτίας, εμετού και αιμορραγίας από τη μύτη (είχα υπερέμεση της κύησης) δεν μου προκαλούσε νοσταλγία.
Έλεγα λοιπόν στις φίλες μου: «Ίσως στο μέλλον, βλέπουμε».
Από τότε έχουν περάσει μερικά χρόνια ακόμα, σε τρεις μήνες η κόρη μας γίνεται πέντε και εξακολουθώ να αντιμετωπίζω τη σκέψη του να μεγαλώσω ένα μοναχοπαίδι.
Είμαι εγωίστρια; Κάνω κάτι λάθος; Δύο καλές μου φίλες περιμένουν ήδη το τρίτο τους παιδί. Το τρίτο! Θαυμάζω τη δύναμη που επιδεικνύουν σε κάθε δραστηριότητα… ακόμα και τα ψώνια στο σουπερμάρκετ μού φαίνονται άθλος με δυόμιση παιδιά. Εκείνες φαίνεται να αντιμετωπίζουν με ηρεμί&
#945; την κατάσταση, αν και με μια αγριάδα στο βλέμμα και μια ευσυγκινησία η οποία εκδηλώνεται κάθε φορά που κλαίνε σε μια τηλεοπτική διαφήμιση, αλλά κατά τα άλλα επιβιώνουν.
Με το ένα χέρι τους βγάζω το καπέλο, με το άλλο δηλώνω ότι παραιτούμαι. «Δεν είναι αυτά για μένα!» ουρλιάζει μια φωνή μέσα μου, αλλά κάθε τόσο αναρωτιέμαι: Γιατί όχι για μένα; Προφανώς δεν είναι τόσο τρομερό όσο φαίνεται. Αν ήταν, γιατί τόσο πολλοί άνθρωποι είναι πρόθυμοι να αποκτήσουν περισσότερα από ένα παιδιά;
Δεν θα πω ψέματα – έχω συνηθίσει τα διαλείμματα των δυόμιση ωρών που απολαμβάνω καθημερινά όταν η κόρη μου είναι στο νηπιαγωγείο. Πηγαίνω για τρέξιμο, βγάζω βόλτα το σκύλο και πίνω πανάκριβους λάτε ολομόναχη. Δεν ντρέπομαι που απολαμβάνω αυτόν το χρόνο για τον εαυτό μου.
Απεχθάνομαι τις ημέρες που νιώθω υπερβολικά εξαντλημένη για να είμαι «εκεί», ή τις φορές που αφήνω την αγανάκτηση να παρεισφρήσει στη φωνή μου και να επηρεάσει τη σχέση μου με την κόρη μου. Όπως συμβαίνει με όλους τους γονείς, είτε έχουν ένα είτε δύο είτε δέκα παιδιά, κάποιες μέρες είναι δύσκολες. Και εκείνες τις μέρες σκέφτομαι τα χειρότερα του να έχεις ένα δεύτερο παιδί.
Είναι εκείνες τις (ευτυχώς λίγες) φορές, όταν δάκρυα απελπισίας αρχίζουν να μαζεύονται στα μάτια μου, ή που τα ιδιαίτερα γνώριμα συναισθήματα μητρικής ανεπάρκειας αρχίσουν να έρχονται στην επιφάνεια, που αναρωτιέμαι: «Θα μπορούσα τώρα να τα βγάλω πέρα με ένα μωρό; Θα μπορούσα να βγάζω τον καλύτερο εαυτό μου σε δύο μικρά παιδιά;».
Η αλήθεια είναι, πιθανότατα όχι. Γιατί κανένας δεν μπορεί να βγάζει πάντα τον καλύτερο εαυτό του. Είμαστε άνθρωποι και όλοι κάνουμε λ
40;θη. Ανεβάζουμε τον τόνο της φωνής μας, λέμε λέξεις που μετανιώνουμε πάνω στο θυμό μας και κλαίμε για τους λάθος λόγους.
Όταν κοιτάω την κόρη μου, δεν τη σκέφτομαι σαν «μοναχοπαίδι». Είναι το παιδί μου. Το παιδί μας. Είναι απολύτως τέλεια και εμείς είμαστε πολύ ευτυχισμένοι. Δεν είναι τρόπος του λέγειν: το εισόδημα του συζύγου μου μου επιτρέπει να μένω σπίτι, η κόρη μου πηγαίνει σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο και συζητάμε ακόμα και ένα ταξίδι στην Ντίσνεϊλαντ για το προσεχές μέλλον. Πολλά (αν όχι όλα) από αυτά τα πράγματα θα άλλαζαν αν αποφασίζαμε να κάνουμε ένα δεύτερο παιδί.
Θα άξιζε τις θυσίες;
Η άβολη αλήθεια είναι, ποτέ δεν ξέρεις. Αμφιβάλλω αν θα υπήρχαν πολλοί γονείς που θα παραδέχονταν ανοιχτά ότι μετάνιωσαν που έκαναν δεύτερο (ή τρίτο) παιδί.
Ένα είναι σίγουρο: καμία απόφαση δεν είναι οριστική.