Το παιχνίδι και η αγάπη ανεβάζουν τα επίπεδα οξυτοκίνης του μωρού!
Πώς ο μητρικός δεσμός παίζει ρόλο στη μελλοντική κοινωνική ζωή αλλά και υγεία του παιδιού
Η οξυτοκίνη (ή ωκυτοκίνη) είναι μια εξαιρετικά σημαντική ορμόνη που εμπλέκεται στην κοινωνική αλληλεπίδραση και τη σύνδεση μεταξύ των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων. Μας βοηθά να συσχετιζόμαστε με τους άλλους. Ενισχύει την εμπιστοσύνη, την εγγύτητα στις σχέσεις και μπορεί να προκληθεί από την επαφή με τα μάτια, την ενσυναίσθηση ή την ευχάριστη αφή. Είναι γνωστό ότι τα επίπεδα της ωκυτοκίνης μιας νέας μητέρας μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά της και ως αποτέλεσμα το δεσμό που αναπτύσσει με το μωρό της. Μια νέα επιγενετική μελέτη των Kathleen Krol και Jessica Connelly από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και του Tobias Grossmann από το Ινστιτούτο Max Planck για του Institute for Human Cognitive and Brain Sciences υποστηρίζουν τώρα ότι η συμπεριφορά των μητέρων μπορεί επίσης να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα αναπτυσσόμενα συστήματα οξυτοκίνης των παιδιών τους.
Η παιδική ηλικία σηματοδοτεί μια δυναμική και εύθραυστη φάση της μεταγεννητικής ανάπτυξης. Πολλά συστήματα του σώματος αναπτύσσονται, ωριμάζουν ή αποκρυσταλλώνονται, θέτοντας συχνά τις ψυχολογικές και συμπεριφορικές βάσεις μας ως προς την ενηλικίωση. Η φύση παίζει έναν προφανή ρόλο, διαμορφώνοντάς μας μέσα από τα γονίδιά μας. Αλλά επηρεαζόμαστε επίσης πολύ από τις αλληλεπιδράσεις μας, με άλλους ανθρώπους και με το περιβάλλον μας. Είναι γνωστό ότι η ωκυτοκίνη ασχολείται ενεργά με πρώιμες κοινωνικές, αντιληπτικές και γνωστικές διαδικασίες και ότι επηρεάζει πολύπλοκες κοινωνικές συμπεριφορές. Ωστόσο, σε αυτή τη μελέτη, ρωτάμε αν η συμπεριφορά της μητέρας μπορεί να επηρεάσει αποφασιστικά την ανάπτυξη του ίδιου του συστήματος οξυτοκίνης του μωρού. Η πρόοδος στη μοριακή βιολογία, ειδικότερα στην επιγενετική, επέτρεψε πρόσφατα τη διερεύνηση της αλληλεπίδρασης της φύσης και της γαλουχίας, σε αυτή την περίπτωση να ρίξει φως στη φροντίδα για βρέφη με λεπτομέρειες.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν μια αλληλεπίδραση ελεύθερου παιχνιδιού μεταξύ μητέρων και παιδιών ηλικίας πέντε μηνών. Για την ακρίβεια, συλλέξανε δείγματα σάλιου τόσο από τη μητέρα όσο και από το βρέφος κατά τη διάρκεια της επίσκεψης και έπειτα ένα χρόνο αργότερα, όταν το παιδί ήταν 18 μηνών. Τους ενδιέφερε να διερευνήσουν αν η συμμετοχή της μητέρας στις αρχικές συνεδρίες κοινού παιχνιδιού θα είχε επηρεάσει το γονίδιο του υποδοχέα της οξυτοκίνης του παιδιού, ένα χρόνο αργότερα. Ο υποδοχέας οξυτοκίνης είναι απαραίτητος προκειμένου η ορμόνη να αναπαράγει τα αποτελέσματά της και το γονίδιο να μπορεί να καθορίσει πόσα θα παράγονται.
Διαπίστωσαν ότι επιδημιολογικές αλλαγές είχαν επέλθει στο DNA του βρέφους και ότι αυτή η αλλαγή επηρεαζόταν από την ποιότητα της συμμετοχής της μητέρας στο μεταξύ τους παιχνίδι. Αν οι μητέρες συμμετείχαν ιδιαίτερα στο παιχνίδι με τα παιδιά τους, υπήρξε μεγαλύτερη μείωση στη μεθυλίωση του DNA του γονιδίου του υποδοχέα της ωκυτοκίνης ένα χρόνο αργότερα. Η μειωμένη μεθυλίωση του DNA σε αυτή την περιοχή έχει προηγουμένως συνδεθεί με την αυξημένη έκφραση του γονιδίου του υποδοχέα της ωκυτοκίνης. Έτσι, η μεγαλύτερη εμπλοκή της μητέρας φαίνεται να έχει τη δυνατότητα να ρυθμίσει προς τα πάνω το σύστημα της ωκυτοκίνης στους ανθρώπινους απογόνους. Είναι σημαντικό ότι διαπιστώσαν επίσης ότι τα επίπεδα μεθυλιώσεως του DNA αντανακλούσαν τη βρεφική ιδιοσυγκρασία που είχαν αναφέρει οι γονείς. Τα παιδιά με υψηλότερα επίπεδα μεθυλίωσης στους 18 μήνες και πιθανώς χαμηλότερα επίπεδα υποδοχέα ωκυτοκίνης ήταν επίσης απρόβλεπτα και κυκλοθυμικά στις αντιδράσεις.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης αποτελούν ένα εντυπωσιακό παράδειγμα του πώς δεν δεσμευόμαστε απλώς από τα γονίδιά μας, αλλά είμαστε μάλλον το προϊόν μιας ευαίσθητης αλληλεπίδρασης μεταξύ του dna και των εμπειριών μας. Η πρώιμη κοινωνική αλληλεπίδραση με τους φροντιστές μας, που ασφαλώς δεν αποκλείει τους πατέρες, μπορεί να επηρεάσει τη βιολογική και ψυχολογική μας ανάπτυξη μέσω επιγενετικών αλλαγών στο σύστημα της ωκυτοκίνης. Αυτά και τα συναφή ευρήματα τονίζουν τη σημασία της γονικής μέριμνας για την προώθηση και διατήρηση της καλής υγείας από γενιά σε γενιά.
