Σε ποια ηλικία αρχίζουν τα παιδιά να ενδιαφέρονται για την εξωτερική τους εμφάνιση;
Ακόμα και αν δίνουν την εντύπωση ότι έχουν άποψη για το ντύσιμό τους… από κούνια, η αυτεπίγνωση έρχεται πολλά χρόνια αργότερα.
Μπορεί η 3χρονη κόρη σας να έχει «κολλήσει» με ένα συγκεκριμένο φόρεμα, που θέλει να φοράει κάθε μέρα στον παιδικό σταθμό, αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι είναι ήδη μια μικρή «κοκέτα». Τα νήπια δεν είναι ακόμα σε θέση να συνειδητοποιήσουν πλήρως ότι η εικόνα που βλέπουν στον καθρέφτη είναι η αντανάκλασή τους (και όχι η εικόνα ενός άλλου παιδιού το οποίο… φοράει τα ρούχα τους). Για την ακρίβεια, μόλις γύρω στα 5 χρόνια αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την εξωτερική τους εμφάνιση, όπως εξηγεί η αναπτυξιακή ψυχολόγος Oksana Hagerty.
«Δεν μπορούμε να περιμένουμε από ένα παιδί κάτω των 5 ετών να καταλάβει τους λόγους για τους οποίους δεν μπορεί να φορέσει βρόμικο παντελόνι για να πάει σε ένα πάρτι γενεθλίων», επισημαίνει η ειδικός και προσθέτει: «Η ικανότητα να αντιλαμβάνεται κάποιος την εξωτερική εμφάνιση και τα συναισθήματά του είναι αρκετά περίπλοκη και δεν συναντάται στα πολύ μικρά παιδιά».
Κάποια κοριτσάκια αρχίζουν να έχουν άποψη για την εξωτερική εμφάνισή τους γύρω στα 5 χρόνια, ενώ περίπου το ένα τρίτο των αγοριών αρχίζει να ενδιαφέρεται για το πώς φαίνεται περίπου στα έξι, σύμφωνα με έρευνες.
Οι εικόνες που προσλαμβάνουν τα παιδιά από τα ΜΜΕ και από την κοινωνία στην οποία ζουν σίγουρα παίζουν κάποιο ρόλο, εξίσου όμως καθοριστικό ρόλο παίζουν και οι γονείς: Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, οι μητέρες που ασκούν αυστηρή αυτοκριτική αποκτούν κόρες με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, ενώ οι γονείς που χρησιμοποιούν μια θετική γλώσσα όταν συζητούν για την εξωτερική εμφάνιση βοηθούν τα παιδιά τους να αναπτύξουν μια υγιή εικόνα για το σώμα τους.
Παρόλο η αυτεπίγνωση συνοδεύεται από τους πρώτους προβληματισμούς, είναι επίσης μια ένδειξη υγιούς γνωσιακής ανάπτυξης του παιδιού. Όταν, αντιθέτως, ένα παιδί επιμένει να αδιαφορεί εντελώς για την εμφάνισή του με την πάροδο των χρόνων, αυτό θα μπορούσε να είναι ένδειξη ότι ανήκει στο φάσμα του αυτισμού, ότι υποφέρει από ελλειμματική προσοχή, ή ακόμα και κατάθλιψη, και πρέπει να διερευνηθεί καταρχάς από τον παιδίατρο.
Φυσικά ούτε η υπερβολική ενασχόληση ενός παιδιού με την εμφάνισή του είναι επιθυμητή. Ωστόσο, όπως προσθέτει η ειδικός, από τη στιγμή που οι γονείς υιοθετούμε υγιείς και ισορροπημένες συμπεριφορές σχετικά με τη δική μας εμφάνιση και δεν πιέζουμε τα παιδιά μας να συμμορφωθούν με συγκεκριμένα πρότυπα (εκτός φυσικά αν συντρέχουν λόγοι υγείας, π.χ. θεωρούμε ότι τείνουν προς την παχυσαρκία), θα τα βοηθήσουμε να βρουν τη χρυσή τομή. «Ήδη τα παιδιά δέχονται αρκετή πίεση από την κοινωνία, ας προσέξουμε λοιπόν να μην τα επιβαρύνουμε περισσότερο», καταλήγει η Hagerty.
