Μήπως οι έξυπνες συσκευές δεν κάνουν έξυπνα τα παιδιά;
Το να γίνονται τόσα πολλά με ένα απλό άγγιγμα είναι μαγικό αλλά μπορεί και να δημιουργεί σημαντικά προβλήματα
Η εποχή μας είναι η εποχή της τεχνολογίας, της οθόνης και της app_αφής. Ήδη την πρώτη μας επαφή με το μωρό θα την κάνουμε στο μόνιτορ του γιατρού. Δεν μπορούμε –και δεν χρειάζεται άλλωστε– να γυρίσουμε το χρόνο πίσω. Η τεχνολογία και τα επιτεύγματά της μας δίνουν τεράστιες δυνατότητες σε όλους τους τομείς και μας διευκολύνουν σημαντικά στην καθημερινότητά μας. Όπως όλα όμως σε αυτή τη ζωή έχουν τα καλά και τα αρνητικά τους – έχουν δύο όψεις, και απαιτούν σύνεση και προσοχή. Όταν μάλιστα η τεχνολογία και η χρήση τους αφορούν τα παιδιά, τότε η σύνεση και η γονική μέριμνα είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη – είναι υποχρεωτική.
Ο χρόνος των παιδιών συνολικά σε τηλεόραση, υπολογιστή, τάμπλετ και ηλεκτρονικά παιχνίδια, πρέπει να είναι ορισμένος – κατά προτίμηση άλλος τις καθημερινές και άλλος τα σαββατοκύριακα και τις αργίες – η σύγχρονη παιδιατρική καλεί τους γονείς ο μέσος όρος επαφής των παιδιών με έξυπνες συσκευές και οθόνες να μην υπερβαίνει συνολικά τις δύο ώρες κατά μέσον όρον. Και πριν τα 5 χρόνια τους να μην ξεπερνάει τη μία ώρα τη μέρα – καθώς πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι παιδιά μέχρι 5 χρονών που χρησιμοποιούσαν πάνω από μία ώρα τις έξυπνες συσκευές παρουσίαζαν λιγότερο αναπτυγμένο λεξιλόγιο, είχαν προβλήματα άρθρωσης και δεν ονομάτιζαν γρήγορα αντικείμενα που γνώριζαν όταν τους ζητούσαν να το κάνουν.
Πρέπει να υπάρχει ισορροπία ως τις υπόλοιπες δραστηριότητες-ασχολίες-ενδιαφέροντα του παιδιού και να μην επηρεάζει τις σχολικές του επιδόσεις και τις υποχρεώσεις του. Οι έξυπνες ηλεκτρικές συσκευές δεν πρέπει να αντικαταστήσουν τα υπόλοιπα παιχνίδια, τα βιβλία ή τα χόμπι του παιδιού. Επίσης, δεν έχουν ρόλο νέας «νταντάς» ή να αντικαταστήσουν τη δική σας φυσική παρουσία.
Επιπλέον, το ίντερνετ δεν γίνεται να αντικαταστήσει κάθε άλλη πηγή γνώσης ή ψυχαγωγίας. Το παιδί –μέχρι το δημοτικό– δεν είναι καλό να έχει ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ας υπάρχει μόνο μία διαθέσιμη συσκευή, στην οποία θα έχει πρόσβαση μόνο υπό την επίβλεψή σας – και η οποία ακόμα κι όταν θα λείπετε θα έχεις «κλειδωμένα προγράμματα» και μόνο φιλικό προς την ηλικία τους υλικό και σελίδες.
Επιλέξτε με προσοχή τα προγράμματα και τις εφαρμογές που θα βάλετε στις έξυπνες συσκευές τους. Υπάρχουν αλήθεια μερικές πολύ χρήσιμες εφαρμογές που βελτιώνουν πέρα από τις κινητικές τους δεξιότητες και τις γνώσεις αλλά και συνολικά την αντίληψή τους. Εφαρμογές για δημιουργία μουσικής. Σχεδιαστικά προγράμματα και προγράμματα ζωγραφικής. Παιχνίδια και κουίζ γνώσεων. Μέχρι και δραστηριότητες για εκμάθηση γλωσσών ή άλλων μαθητικών επιλογών.
Ακόμα και αν διαβάζετε από ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης μη χάσετε την επαφή σας με το κανονικό βιβλίο. Τα παιδιά πρέπει να συνεχίζουν να μαθαίνουν πώς να γυρνούν σελίδες, και να διαβάζουν ένα βιβλίο χωρίς να περιμένουν να πατήσουν κάποια εφαρμογή και να γίνει εντυπωσιακό.
Ως προς τα ηλεκτρονικά παιχνίδια προτιμήστε τα αθλητικά, όσα δεν περνούν μηνύματα βίας και όσα προάγουν τη συνεργασία, την επίλυση προβλημάτων και πέρα από γρήγορα αντανακλαστικά απαιτούν και σύνθετη σκέψη. Αν μάλιστα βρείτε κάποια που να μπορείτε να τα παίζετε μαζί, ακόμα καλύτερα.
Γίνεται εσείς ως γονείς το καλό παράδειγμα: μη συνηθίζεται να τρώτε με την τηλεόραση ανοιχτή. Κλείνετε την τηλεόραση όποτε τελειώνει το πρόγραμμα που παρακολουθείτε. Απομακρύνετε ή κλείστε το κινητό σας όταν τρώμε μαζί με το παιδί ή όλη σας την οικογένεια. Φροντίστε οι ίδιοι να μην είστε συνεχώς «καλωδιωμένοι». Διδάξτε στα παιδιά την καλή χρήση των συσκευών. Μιλήστε για τα οφέλη, τις δυνατότητες αλλά και τους κινδύνους και τα μειονεκτήματά τους. Δώστε τους εφόδια και επιλογές ώστε οι έξυπνες συσκευές να μην είναι «μονόδρομος» ψυχαγωγίας. Βρείτε κοινές διασκεδαστικές δραστηριότητες εντός κι εκτός σπιτιού. Επωφεληθείτε στο μάξιμουμ από τις εκπαιδευτικές και γνωσιακές δυνατότητες των έξυπνων συσκευών, μη μείνετε μόνο στα παιχνίδια και την ψυχαγωγία.
