Γιατί οι συνθήκες της πανδημίας δημιουργούν συναισθηματική φόρτιση και παλινδρόμηση στα παιδιά
Πώς να ανακουφίσετε το άγχος και την ανασφάλειά τους
Αυτή τη στιγμή η παλινδρόμηση μοιάζει να είναι αρκετά συχνό φαινόμενο στα παιδιά. Παρατηρείτε ότι όλοι φαίνεται να έχουν κάνει δύο βήματα πίσω; Εκεί που το μωρό σας κοιμόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας τώρα ξυπνάει συχνά; Ο μικρός ενώ είχε καταφέρει να πηγαίνει τουαλέτα άρχισε να έχει «ατυχήματα» ή να ψάχνει τις πάνες του; Το παιδί σας που πήγαινε μια χαρά στα μαθήματα τώρα αντιδρά και δεν έχει όρεξη για μελέτη; Ακόμα όμως κι εσείς ή ο σύντροφός σας δυσκολεύεστε να εκτελέσετε ρόλους ή καθήκοντα που πριν κάνατε με ευκολία…
Τι συμβαίνει; Γιατί τα παιδιά και οι ενήλικες ολισθαίνουν σε προηγούμενα στάδια σε περιόδους άγχους; Ίσως ζητούμε υποσυνείδητα μια έξτρα φροντίδα κατά κάποιο τρόπο. Σαν να θέλουμε όλοι να βολευτούμε στην πιο φυσική και ανακουφιστική στάση, αυτή του εμβρύου.
Η ωριμότητα απαιτεί αυξημένη εσωτερική διαχείριση από τον μετωπιαίο φλοιό για να διασφαλιστεί ότι οι συμπεριφορές μας συμμορφώνονται με τις κοινωνικές προσδοκίες και όσα ήδη γνωρίζουμε. Σε περιόδους άγχους, όλα αυτά απορρυθμίζονται και αρχίζουμε να ενεργούμε περισσότερο από ένστικτο. Αυτή η διαδικασία μπορεί να εξηγηθεί φυσιολογικά από την άποψη της αλλαγής της ροής του αίματος στον εγκέφαλο κατά την ενεργοποίηση του συστήματος απόκρισης του στρες, αλλά επίσης, η παλινδρομική συμπεριφορά «λειτουργεί» – εξυπηρετεί έναν σημαντικό σκοπό.
Παρόλο που οι παλινδρομικές συμπεριφορές μπορεί να είναι προβληματικές, το υποσυνείδητό μας έχει τη δική του σοφία. Τα παιδιά μας κλαίνε ή ζητάνε την προσοχή μας, ο έφηβός μας εκδηλώνει ένα ξέσπασμα, το παιδί μας έχει ένα «ατύχημα» και στρέφει πάνω του την προσοχή μας. Αυτό είναι εν μέρει αυτό που ζητούν τα παιδιά μας αυτή τη στιγμή.
Αλλά τα παιδιά μας δεν χρειάζονται απλώς την προσοχή μας. Τα εσωτερικά συναισθήματα του παιδιού ζητούν την προσοχή τους και πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Οπότε τι πρέπει να κάνετε;
Πρώτα απ’ όλα, να αναγνωρίσετε ότι αυτό είναι προσωρινό. Και κοινό.
Επίσης, λάβετε υπόψη τις ακόλουθες προτάσεις για το πώς να ανταποκριθείτε όταν το παιδί σας παρουσιάζει παλινδρομική συμπεριφορά – όπως αλλαγές στη διάθεση, στην ομιλία όταν μιμείται τη μωρουδίστικη, ατυχήματα στην τουαλέτα ή διαταραχή του ύπνου.
Απαντήστε στα συναισθήματα, όχι στη συμπεριφορά
Αναζητήστε το μήνυμα πίσω από το συναίσθημα ή τη συμπεριφορά και απαντήστε σε αυτό. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας έχει αρχίσει να βρέχει ξανά το κρεβάτι, καθίστε μαζί του και πείτε κάτι σαν αυτό: «Παρατήρησα ότι δεν έχεις ξυπνήσει στεγνό τις προηγούμενες δύο νύχτες, παρόλο που είναι κάτι στο οποίο πραγματικά τα καταφέρνεις. Είναι εντάξει. Μερικές φορές αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει υπερβολικό άγχος, όπως υπάρχει με αυτήν την πανδημία. Ποια είναι τα πράγματα που σε απασχολούν και σε αγχώνουν τώρα;»
Διδάξτε στα παιδιά σας (και λάβετέ το υπόψη αυτό και για τον εαυτό σας) ότι τα συναισθήματα είναι μηνύματα. Εάν μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας και να τα αγκαλιάσουμε με καλοσύνη και όχι επικριτικά, μπορούμε να φτάσουμε στη ρίζα του τι χρειάζεται για να λύσουμε αυτό που πρέπει να λυθεί.
Επικοινωνήστε με τα παιδιά σας
Ρωτήστε τα παιδιά τι είναι αυτό που τους δημιουργεί άγχος, αναστάτωση, ανησυχία ή αντίδραση. Ρωτήστε τα τι προβληματισμούς για το παρόν και το μέλλον τους δημιουργεί.
Υποστηρίξτε το παιδί σας κι αφιερώστε χρόνο για να συνδεθείτε μαζί του με ουσιαστικό τρόπο.
Σύμφωνα με μια μεγάλη μελέτη σχετικά με το τοξικό στρες στην παιδική ηλικία, το πιο ισχυρό απόθεμα που βελτίωσε τα αποτελέσματα σωματικής και συναισθηματικής υγείας για τα παιδιά ήταν η παρουσία ενός υποστηρικτικού γονιού που ήξερε να προσφέρει φροντίδα. Μείνετε σε στενή επαφή με το παιδί. Αγκαλιάστε το. Καθησυχάστε το. Κάντε το να νιώσει ασφάλεια και ηρεμία. Αφήστε το να αγκαλιάσει τα συναισθήματά του.
