«Είναι εξωπραγματικό να περιμένουμε από ένα δίχρονο να δείξει αυτοέλεγχο»

Μια μέρα, όταν η μεγαλύτερη κόρη μου δεν ήταν ούτε δύο ετών, δεν μπορούσε να σταθεί ούτε λεπτό ακίνητη για να με αφήσει να της αλλάξω πάνα. Τσιρίζοντας και σφαδάζοντας, ήθελε να παραμείνει μισόγυμνη. Δεν είναι ότι την ενοχλούσε κάτι – το αντίθετο, είχε ξεκαρδιστεί στα γέλια.

Το πρόβλημα ήταν όμως ότι είχαμε ήδη καθυστερήσει να πάμε κάπου. Ό,τι κι αν έκανα, δεν μπορούσα να την ηρεμήσω. Προσπάθησα να αποσπάσω την προσοχή μου με ένα παιχνίδι. Τίποτα. Δοκίμασα να της μιλήσω με την πιο αυστηρή μαμαδίστικη φωνή μου. Τζίφος. Τελικά, έκανα κάτι που ποτέ δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να κάνω: της έριξα μια ξυλιά.

Ήταν μόνο μία, και όχι ιδιαίτερα δυνατή. Εκείνη δεν έκλαψε, αλλά εγώ ένιωσα απαίσια με τον εαυτό μου. Είμαι κάθετα ενάντια στις ξυλιές. Αλλά εκείνη τη μέρα ήμουν εξαντλημένη και άυπνη, είχα ξεμείνει από δημιουργικές ιδέες και δεν ήξερα τι να κάνω για να την πείσω να συνεργαστεί μαζί μου.

Μόλις άρχισα να ξαναβρίσκω τον εαυτό μου, συνειδητοποιούσα ότι τιμωρούσα την κόρη μου απλώς και μόνο επειδή ήταν ένα 2χρονο νήπιο που μεγάλωνε και μάθαινε μέσα από το παιχνίδι και τον πειραματισμό.

Μόλις αποδέχτηκα το γεγονός ότι δεν πρόκειται να φτάσουμε στην ώρα μας, ανακάλυψα στην «εργαλειοθήκη» μου ένα ανόητο παιχνίδι που με βοήθησε να την αποσπάσω ώστε να της φορέσω πάνα και παντελόνι. Ως εκ θαύματος –ή μπορεί και όχι τυχαία– ανταποκρίθηκε και έτσι κατάφερα να τη βγάλω από το σπίτι πλήρως ντυμένη.

Είναι εύκολο για εμάς να ξεχάσουμε ότι τα μικρά μας είναι στην πραγματικότητα μικρά, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τα πρωτότοκα, που μας φαίνονται τόσο μεγάλα κάθε φορά που μπαίνουν σε μια νέα φάση. Σύμφωνα μάλιστα με μια δημοσκόπηση που έγινε σε γονείς, οι περισσότεροι από εμάς τρέφουμε μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τα νήπιά μας. Περιμένουμε από τα 2χρονα και 3χρονα παιδιά μας να επιδείξουν μεγαλύτερο αυτοέλεγχο από όσο μπορούν, από αναπτυξιακή άποψη. Στην πραγματικότητα ο αυτοέλεγχος δεν αρχίσει να αναπτύσσεται πριν από τα 3 με 4 χρόνια και μάλιστα για να τον ασκεί συστηματικά ένα παιδί πρέπει να περιμένουμε ακόμα περισσότερο.

Κάποιες φορές, ωστόσο, μας δίνουν την εντύπωση ότι ξέρουν πώς να ελέγχουν τον εαυτό τους, έτσι δεν είναι; Ιδιαίτερα τα πρωτότοκα. Προσωπικά, από την εμπειρία που έχω από τα τρία μου παιδιά, μπορώ να επιβεβαιώσω ότι το πρώτο μας παιδί στα 2 του χρόνια φαίνεται υπερώριμο σε σχέση με το υστερότοκό μας παιδί στα 2 του χρόνια.

Αλλά όλα τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι, στην πραγματικότητα, πολύ μικρά. Μόλις που αρχίζουν να μαθαίνουν τον κόσμο και τη θέση τους σε αυτόν. Παρόλο που μεγαλώνουν πολύ γρήγορα και που μέσα σε λίγους μήνες αναπτύσσουν εντυπωσιακές, νέες ικανότητες, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μικροσκοπικά ανθρωπάκια, που μαθαίνουν διαρκώς και που δεν έχουν την ικανότητα, από νοητική ή συναισθηματική πλευρά, να συμπεριφέρονται διαρκώς όπως θα επιθυμούσαμε εμείς να συμπεριφερθούν.

Μάλιστα σύμφωνα με μελέτες όταν πιστεύουμε ότι τα παιδιά μας έχουν την ικανότητα να συμμορφωθούν, αντιδρούμε διαφορετικά στις περιπτώσεις που δεν συμμορφώνονται. Όπως ανακάλυψαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν και το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, οι μητέρες που θεωρούν ότι τα παιδιά τους καταλαβαίνουν τους κανόνες που παραβιάζουν, είναι πιθανότερο να καταφύγουν σε μεθόδους όπως η σωματική τιμωρία, η στέρηση προνομίων ή οι απειλές για τιμωρία και σωματική βία.

See Also

Οι βραδινές ρουτίνες χωρίς οθόνη ενισχύουν τον ύπνο των νηπίων, σύμφωνα με νέα έρευνα

Από την άλλη, οι μαμάδες που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους δεν είναι ακόμα σε θέση να κατανοήσουν πλήρως έναν κανόνα και να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους καταφεύγουν σε πιο επιεικείς προσεγγίσεις. Εμπειρικά μπορώ να πω ότι οι τελευταίες είναι πιο αποτελεσματικές μακροπρόθεσμα και σίγουρα πιο ευχάριστες για όλους τους εμπλεκομένους. Με αυτές, τα παιδιά μαθαίνουν σταδιακά να ελέγχουν τον εαυτό τους και τη συμπεριφορά τους, παρόλο που αυτό απαιτεί χρόνο και υπομονή.

Πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου ότι τα παιδιά κάτω των 3 ή 4 ετών συνήθως δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τον εαυτό τους. Μόλις αναγνωρίσουμε αυτό το γεγονός, αρχίζουμε να βλέπουμε τη συμπεριφορά τους με κατανόηση και να χρησιμοποιούμε πιο θετικές στρατηγικές για να τα βοηθήσουμε να μάθουν.

Το να τιμωρούμε ένα παιδί επειδή συμπεριφέρθηκε σύμφωνα με την ηλικία του φαίνεται αρκετά άδικο και, επιπλέον, δεν βοηθάει το νήπιό μας να καταλάβει πώς θα αρχίσει να ελέγχει τον εαυτό του και γιατί πρέπει να το κάνει.

Το ξέρω ότι είναι δύσκολο να είσαι γονιός ενός μικρού παιδιού. Έχω μεγαλώσει τρία νήπια ως μητέρα και πολύ περισσότερα ως νταντά. Είναι ανεξέλεγκτα. Είναι σκληρά. Είναι εξαντλητικά. Αλλά είναι, επιπλέον, διασκεδαστικά και ξεκαρδιστικά και απολαυστικά. Και όταν αρχίσουμε να τα βλέπουμε λιγότερο σαν μικρούς τρομοκράτες και περισσότερο σαν μικρούς μαθητές, θα είμαστε σε θέση να απολαύσουμε τα πρώτα χρόνια τους με μεγαλύτερη ευκολία – και να αφήσουμε τα ίδια τα νήπιά μας να τα απολαύσουν περισσότερο.