Chroming: Η «αθώα» απειλή στο σπίτι μας – Τι πρέπει να γνωρίζει κάθε γονιός

Στην εποχή της ψηφιακής πληροφορίας, οι γονείς συχνά νιώθουν ότι τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις. Μόλις μάθουν για έναν κίνδυνο, ένας καινούργιος έχει ήδη πάρει τη θέση του. Αν και πολλές φορές εστιάζουμε στον εθισμό στις οθόνες ή στο cyberbullying, υπάρχει μια κατηγορία κινδύνων που ξεκινά από την οθόνη αλλά απειλεί άμεσα τη σωματική ακεραιότητα του παιδιού μέσα στο ίδιο του το σπίτι.

Τα τελευταία 2 χρόνια σχεδόν, μια ανησυχητική τάση με το όνομα “Chroming” (Χρώμινγκ) έχει γίνει viral στο TikTok και σε άλλες πλατφόρμες, επαναφέροντας στο προσκήνιο μια παλιά και εξαιρετικά επικίνδυνη πρακτική. Το άρθρο αυτό έχει ως στόχο να σας εξηγήσει τι ακριβώς είναι, πώς να αναγνωρίσετε τα σημάδια και, το κυριότερο, πώς να προστατεύσετε το παιδί σας.

Τι είναι ακριβώς το Chroming;

Ο όρος Chroming προέρχεται αρχικά από την πρακτική της εισπνοής αναθυμιάσεων από σπρέι μπογιάς με βάση το χρώμιο (εξ ου και το όνομα). Ωστόσο, στη σύγχρονη αργκό των social media, ο όρος έχει εξελιχθεί και πλέον περιγράφει γενικά την εισπνοή πτητικών ουσιών (huffing/sniffing) από κοινά οικιακά προϊόντα.

Οι έφηβοι, παρακινούμενοι από βίντεο που βλέπουν στο διαδίκτυο, εισπνέουν αέρια από προϊόντα που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε σπίτι:

• Αποσμητικά σπρέι
• Λακ μαλλιών
• Ασετόν (ξεβαφτικό νυχιών)
• Μαρκαδόρους (μόνιμους/ανεξίτηλους)
• Βενζίνη
• Αρωματικά χώρου
• Δοχεία πεπιεσμένου αέρα (για καθαρισμό πληκτρολογίων)

Ο στόχος τους είναι να βιώσουν μια σύντομη ευφορία, ένα στιγμιαίο «φτιάξιμο» (high). Επειδή η επίδραση διαρκεί πολύ λίγο, οι χρήστες συχνά επαναλαμβάνουν τις εισπνοές πολλές φορές συνεχόμενα, αυξάνοντας δραματικά τον κίνδυνο.

Γιατί είναι τόσο επικίνδυνο;

Το μεγάλο πρόβλημα με το Chroming είναι ότι τα παιδιά υποτιμούν τον κίνδυνο επειδή τα προϊόντα αυτά είναι νόμιμα και βρίσκονται στα ράφια του μπάνιου ή στην κασετίνα τους. Δεν τα αντιλαμβάνονται ως «ναρκωτικά».

Η ευφορία που νιώθουν προκαλείται ουσιαστικά από την στέρηση οξυγόνου στον εγκέφαλο και την τοξική επίδραση των χημικών. Οι κίνδυνοι είναι άμεσοι και μακροχρόνιοι:

1. Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου από Εισπνοές (SSDS): Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος. Η εισπνοή μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή μέσα σε λίγα λεπτά, ακόμη και σε έναν απόλυτα υγιή έφηβο που δοκιμάζει για πρώτη φορά.
2. Εγκεφαλική Βλάβη: Οι πτητικές ουσίες καταστρέφουν το προστατευτικό περίβλημα των νευρώνων (μυελίνη), οδηγώντας σε μόνιμα προβλήματα μνήμης, συγκέντρωσης και μάθησης.
3. Βλάβες σε Όργανα: Μακροχρόνια χρήση μπορεί να βλάψει το συκώτι, τα νεφρά και τους πνεύμονες.
4. Ατυχήματα: Η ζαλάδα και η απώλεια συνείδησης μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρούς τραυματισμούς από πτώσεις.

Τα «Καμπανάκια»: Πώς θα καταλάβετε αν το παιδί σας εμπλέκεται

Επειδή τα υλικά αυτά υπάρχουν παντού, είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένα σημάδια που πρέπει να σας υποψιάσουν:

Σωματικά Σημάδια:

• Συχνές ρινορραγίες χωρίς προφανή αιτία.
• Ερεθισμός ή εξανθήματα γύρω από τη μύτη και το στόμα (γνωστό ως “glue sniffer’s rash”).
• Κόκκινα ή υγρά μάτια και διεσταλμένες κόρες.
• Συχνός βήχας ή παράπονα για πονόλαιμο.
• Μυρωδιά χημικών στην αναπνοή ή στα ρούχα του παιδιού.

Συμπεριφορικά σημάδια:

• Απότομες αλλαγές στη διάθεση, επιθετικότητα ή υπερβολική υπνηλία.
• Ξαφνική πτώση στις σχολικές επιδόσεις.
• Αλλαγή παρέας ή απομόνωση στο δωμάτιο για πολλές ώρες.

Περιβαλλοντικά σημάδια:

• Βρίσκετε πολλά άδεια μπουκάλια αεροζόλ (π.χ. αποσμητικά) στα σκουπίδια του δωματίου τους, παρόλο που δεν δικαιολογείται από τη φυσιολογική χρήση.
• Πετσέτες, ρούχα ή σακούλες που μυρίζουν έντονα χημικά (τα παιδιά συχνά ψεκάζουν σε ύφασμα και εισπνέουν από αυτό).
• Εξαφάνιση μαρκαδόρων ή διαλυτικών από το σπίτι.

Πώς να ανοίξετε τη συζήτηση (χωρίς να γίνετε «αστυνομικός»)

Η απαγόρευση και ο φόβος σπάνια λειτουργούν στους εφήβους. Το κλειδί είναι η ειλικρινής επικοινωνία και η ενημέρωση.

1. Επιλέξτε τη σωστή στιγμή Μην ξεκινήσετε τη συζήτηση αν είστε θυμωμένοι ή αν υποψιάζεστε ότι το παιδί είναι ήδη υπό την επήρεια ουσιών (σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται ιατρική βοήθεια). Βρείτε μια ήρεμη στιγμή, ίσως κατά τη διάρκεια μιας βόλτας ή στο αυτοκίνητο.

2. Χρησιμοποιήστε την επικαιρότητα ως αφορμή Αντί να ρωτήσετε ευθέως «Κάνεις chroming;», πείτε: «Διάβασα ένα άρθρο για ένα trend στο TikTok που λέγεται chroming και μου φάνηκε πολύ τρομακτικό. Εσύ το έχεις δει να περνάει στο feed σου; Το κάνουν παιδιά στο σχολείο σου;» Αυτό μεταφέρει την κουβέντα σε «τρίτο πρόσωπο» και μειώνει την άμυνα του παιδιού.

3. Ακούστε περισσότερο, μιλήστε λιγότερο Αφήστε το παιδί να σας εξηγήσει τι ξέρει. Αν παραδεχτεί ότι το έχει δει, ρωτήστε το τι πιστεύει γι’ αυτό. Μην κρίνετε αμέσως.

4. Εστιάστε στην υγεία και το μέλλον, όχι στην ηθική Οι έφηβοι ενδιαφέρονται για την εικόνα τους και τις ικανότητές τους. Εξηγήστε τους ότι αυτές οι ουσίες δεν είναι απλώς «κακές», αλλά ότι «καίνε» τα κύτταρα του εγκεφάλου. Πείτε τους: «Ξέρω ότι μπορεί να φαίνεται αστείο ή ακίνδυνο επειδή είναι απλά ένα αποσμητικό, αλλά η χημική ουσία μέσα σε αυτό είναι φτιαγμένη για να σκοτώνει βακτήρια, όχι για να μπαίνει στους πνεύμονες. Μπορεί να επηρεάσει το πόσο γρήγορα σκέφτεσαι ή τις επιδόσεις σου στα αθλήματα».

Πρακτικοί τρόποι προστασίας

Πέρα από τη συζήτηση, υπάρχουν και πρακτικά βήματα:

• Παρακολουθήστε τα αναλώσιμα: Χωρίς να γίνετε εμμονικοί, έχετε μια αίσθηση του πόσο γρήγορα τελειώνουν τα αποσμητικά ή τα καθαριστικά στο σπίτι.
• Ψηφιακή επίβλεψη: Αν το παιδί είναι μικρότερο, χρησιμοποιήστε εργαλεία γονικού ελέγχου. Ωστόσο, να ξέρετε ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν κωδικές λέξεις (slang) για να αποφύγουν τα φίλτρα (π.χ. #WhipTok).
• Διαχείριση άγχους: Πολλές φορές τα παιδιά στρέφονται σε τέτοιες συμπεριφορές για να ξεφύγουν από το άγχος ή την πίεση. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί έχει υγιείς διεξόδους (αθλητισμό, τέχνη, χρόνο με φίλους) και ότι νιώθει ασφαλές να σας μιλήσει αν δεν αισθάνεται καλά ψυχολογικά.

Συμπέρασμα

Το Chroming είναι μια σοβαρή απειλή, αλλά η γνώση είναι το ισχυρότερο όπλο σας. Δεν χρειάζεται να ζείτε με τον φόβο, αλλά με την επίγνωση. Χτίζοντας μια σχέση εμπιστοσύνης, όπου το παιδί καταλαβαίνει ότι νοιάζεστε για την ασφάλειά του και όχι απλά για να του βάλετε κανόνες, δημιουργείτε το πιο ισχυρό δίχτυ προστασίας απέναντι σε κάθε επικίνδυνο viral trend.

Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας κάνει συστηματική χρήση ή αν εντοπίσετε σημάδια δηλητηρίασης, επικοινωνήστε άμεσα με το Κέντρο Δηλητηριάσεων (210 7793777) ή αναζητήστε ιατρική βοήθεια.