Πώς να μάθουμε σε ένα ατρόμητο νήπιο να προσέχει περισσότερο
Προκειμένου η περιέργεια και η διάθεση εξερεύνησης να μην είναι επικίνδυνες
Από τη μία υπάρχουν τα παιδιά-κασκαντέρ, που είναι πρόθυμα να μπλέξουν στις πιο ριψοκίνδυνες καταστάσεις και από την άλλη τα φοβισμένα παιδιά, που μένουν προσκολλημένα στα πόδια της μαμάς και του μπαμπά μη τολμώντας να εξερευνήσουν ένα νέο περιβάλλον.
Στην πραγματικότητα παρόλο που το δεύτερο σενάριο ακούγεται «βολικό» για τους γονείς, κανένα από τα δύο δεν είναι επιθυμητό για το παιδί μας. Γι’ αυτό, η παιδοψυχολόγος και οικογενειακή θεραπεύτρια Kathryn Smerling μας συμβουλεύει ώστε να βοηθήσουμε το παιδί να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στην άγνοια κινδύνου και την ατολμία.
«Η περιέργεια είναι ορόσημο της πρώιμης παιδικής ηλικίας και ένδειξη ευφυΐας», εξηγεί η Smerling. Μόνο που αυτή η περιέργεια δεν σταματά π.χ. στην ανάγνωση ενός βιβλίου, αλλά επεκτείνεται και στην εξερεύνηση ενός καινούριου περιβάλλοντος. Γι’ αυτό, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε αφενός να αφυπνίσουμε το νήπιό μας απέναντι στους κινδύνους, αφετέρου να μην το γεμίσουμε με φόβο, που θα λειτουργήσει ως τροχοπέδη για την εξερεύνηση του κόσμου γύρω του.
Η λέξη κλειδί σε αυτό είναι «πρότυπο». Τα παιδιά, ιδιαίτερα τα νήπια που δεν έχουν ακόμα αρκετά αναπτυγμένη τη λεκτική επικοινωνία, αναζητούν στη συμπεριφορά των γονιών τους ένα παράδειγμα, σε κάθε τομέα.
Ας πούμε λοιπόν ότι θέλουμε να δείξουμε στο νήπιό μας ότι ο φούρνος καίει. Αντί να του πούμε «πρόσεχε!», μπορούμε να πλησιάσουμε το φούρνο, να προσποιηθούμε ότι τον ακουμπάμε και αμέσως μετά να τραβήξουμε το χέρι μας βγάζοντας ένα επιφώνημα πόνου.
«Όσο περιπετειώδες κι αν είναι ένα παιδί, κανένας γονιός δεν θέλει να βάλει το χέρι του στο φούρνο. Πρέπει όμως να οπτικοποιήσουμε τον κίνδυνο μέσα από μια εμπειρία, γιατί έτσι μαθαίνουν τα παιδιά σε αυτή την ηλικία», εξηγεί η ειδικός.
Και πώς αντιμετωπίζουμε ένα άτολμο παιδί, οι φόβοι του οποίου το εμποδίζουν να απομακρυνθεί από τους γονείς του;
«Τα παιδιά που δεν δείχνουν ενδιαφέρον για τον κόσμο γύρω τους είναι αυτά για τα οποία κυρίως ανησυχούμε. Μεταξύ άλλων επειδή δεν περνούν καλά. Η περιέργεια και το παιχνίδι πάνε πακέτο», εξηγεί η Smerling. Παρέα με ένα τέτοιο παιδί λοιπόν μπορούμε να προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε την εμπειρία της εξερεύνησης ενός καινούριου χώρου σε παιχνίδι, αφοπλίζοντάς τον έτσι, στο νηπιακό μυαλό, από τους κινδύνους του.
Σε κάθε περίπτωση, όποιο ταμπεραμέντο κι αν έχει το δικό μας παιδί, δεν πρέπει ποτέ να εφησυχάζουμε, αλλά να θέτουμε όρια σύμφωνα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται και την ηλικία του. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι αναπτύσσεται σε ανύποπτο χρόνο και εκεί που μέχρι χτες δεν δοκίμαζε μια εμπειρία, σήμερα μπορεί να την τολμήσει (π.χ. να σκαρφαλώσει στα κάγκελα της βεράντας). «Η ανάπτυξη δεν συμβαίνει με σταθερούς ρυθμούς, αλλά κάνει άλματα και ποτέ δεν ξέρουμε πότε ένα παιδί θα περάσει στο επόμενο στάδιο. Πρέπει λοιπόν να είμαστε διαρκώς προσεκτικοί», καταλήγει η παιδοψυχολόγος.
