Μην βιάζεστε να μεγαλώσουν τα παιδιά!
Βάλτε την παιδική ηλικία στο “play” και όχι στο “fast forward”
Στην εποχή μας τα πάντα γίνονται πολύ γρήγορα. Οι αποστάσεις εκμηδενίζονται. Οι πληροφορίες ταξιδεύουν αστραπιαία. Το χθεσινό σούπερ ουάου τεχνολογικό γκατζετάκι σήμερα μοιάζει ήδη ξεπερασμένο και κάποιο άλλο έχει ήδη πάρει τη θέση του. Οι αγαπημένες μας εφαρμογές αναβαθμίζονται συνεχώς – σε παρόμοιους ρυθμούς ζουν ακόμα και οι σειρές με τις οποίες κολλάμε κι ο ένας κύκλος διαδέχεται από τον επόμενο. Τα παιδιά παρασύρονται από αυτούς τους ρυθμούς χωρίς να το συνειδητοποιούν ούτε τα ίδια αλλά ούτε και οι γονείς τους.
Έχουμε μπει σε μια διαδικασία βιαστικής αυτοματοποίησης. Τα πάντα γίνονται γρήγορα. Οι ρυθμοί είναι εξαντλητικοί και προσπαθούμε μέσα σε μια μέρα να χωρέσουμε τα πάντα. Επειδή έχουμε συνηθίσει σε συσκευασίες compact νομίζουμε ότι μπορούμε να τα φέρουμε όλα στο μέγεθος που θέλουμε και καθώς οι χρόνοι διεκπεραίωσης για κάθε τι έχουν μειωθεί στο ελάχιστο έχουμε την εντύπωση ότι το ίδιο μπορεί να εφαρμοστεί και στην παιδική ηλικία.
Όσο κι αν είναι αλήθεια ότι κάθε ανθρώπινη γενιά, όπως και με τα κατασκευαστικά μοντέλα, εμφανίζεται πιο εξελιγμένη σε σχέση με την προηγούμενη, αυτό δεν σημαίνει ότι τα σημερινά παιδιά γεννιούνται και τα γνωρίζουν ήδη όλα – και το σημαντικότερο δεν πρέπει να τα γνωρίζουν όλα πριν από την ώρα τους.
Οι ανάγκες, οι επιθυμίες και οι τρόποι των γονιών αλλάζουν από γενιά σε γενιά. Η δική μας έχει καλύτερη και πιο εύκολη πρόσβαση στη μόρφωση και τη γνώση. Όμως η εποχή μας έχει τις δικές τις φοβίες, δυσκολίες και άγχη που επηρεάζει και τον τρόπο που μεγαλώνουμε και ανατρέφουμε τα παιδιά μας. Έχουμε, ευτυχώς, αρκετά χρόνια να βιώσουμε συνθήκες πολέμου, ωστόσο ζούμε σε μια περιοχή όπου ο πόλεμος μας «αγγίζει» με πολλούς τρόπους. Ζούμε ή προσπαθούμε να ζούμε σε καλύτερες συνθήκες και βελτιωμένο βιοτικό επίπεδο, ωστόσο οι επαγγελματικές συνθήκες συνεχώς δυσχεραίνουν και η οικονομική πίεση γίνεται αισθητή καθημερινά.
Ως γονείς είναι δύσκολο να μείνουμε ανεπηρέαστοι από τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζούμε και στις οποίες εκτίθενται τα παιδιά μας. Ωστόσο σε κάθε εποχή αυτό που δεν αλλάζει είναι ότι βασική επιθυμία των γονιών και στόχος είναι να προσφέρουμε μια όμορφη, υγιή και ευτυχισμένη παιδική ηλικία στα παιδιά μας.
Όπως λοιπόν τους φοράμε ρούχα της ηλικίας τους, ξεκινώντας από το 0, και η διατροφή τους αρχίζει με το γάλα, και περιμένουμε να μπουσουλήσουν προτού αρχίσουν να τρέχουν, και τα αφήνουμε πρώτα να μιλήσουν πριν μάθουν να διαβάζουν… το ίδιο προσέχουμε η συμπεριφορά τους, οι δραστηριότητές τους, τα παιχνίδια τους αλλά και η πρόσβασή τους στη γνώση να γίνεται σύμφωνα με την πραγματική-δική τους ηλικία. Τα παιδιά προσαρμόζονται πολύ εύκολα. Και γεννιούνται με σκληρό δίσκο που χωράει πολλές πληροφορίες, ωστόσο η μνήμη και ο εγκέφαλός τους επεξεργάζεται τα δεδομένα με το δικό τους τρόπο. Δεν θέλουμε να γεμίσει το μυαλό τους πολύ νωρίς γιατί αργότερα αυτό θα έχει επιπτώσεις… Θα κρασάρει και θα εμφανίσουν σημάδια νοητικής κόπωσης.
Ξέρω ότι οι προθέσεις των γονιών είναι καλές… Ενθουσιάζονται και θέλουν πράγματι να προσφέρουν στα παιδιά τους το καλύτερο. Το καλύτερο ωστόσο συνήθως δεν είναι το πιο σύγχρονο τεχνολογικά αλλά αυτό που είναι πιο κοντά στη φύση.
Ένα παιδί είναι ένα παιδί… Αυτό που κυρίως έχει ανάγκη είναι το παιχνίδι. Παιχνίδια που θα του μάθουν τις αισθήσεις, που θα του δώσουν την ευκαιρία να λερωθεί, που θα του δώσουν τη δυνατότητα να προσπαθήσει, να βάλει το μυαλό του να δουλέψει, να διασκεδάσει απλώς ή να γελάσει χωρίς να αποκτήσει οπωσδήποτε κάποια συγκεκριμένη δεξιότητα. Τα παιχνίδια δεν χρειάζεται να είναι σύνθετα. Όχι όλα. Όχι από την αρχή. Τα βιβλία δεν χρειάζεται να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να μάθει κάτι – εννοώντας ότι σαφώς κάθε βιβλίο μας διδάσκει και κάτι μαθαίνουμε από αυτό αλλά δεν χρειάζεται μια συγκεκριμένη γνώση να είναι ο αυτοσκοπός, όχι πάντα, όχι σε κάθε βιβλίο. Τα ερεθίσματα στα οποία εκτίθενται χρειάζονται προσοχή, το ίδιο και οι πληροφορίες. Το ότι τα παιδιά καταλαβαίνουν τα πάντα, δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να τα ξέρουν όλα. Υπάρχει τελευταία έντονα η τάση τα παιδιά μέχρι 3-4 ετών να τα έχουν κάνει όλα: να έχουν ταξιδέψει, να έχουν πάει θέατρο, να έχουν μάθει να ξεχωρίζουν τα γράμματα, να έχουν επισκεφτεί μουσεία…
- Ενθαρρύνετε την περιέργεια
- Καλλιεργήστε τη φαντασία
- Απλοποιήστε τους ρυθμούς και την καθημερινότητα
- Less is more
- Φέρτε τα σε επαφή με τη φύση
- Παίξτε
- Παίξτε
- Παίξτε μαζί τους
Αυτό όμως που περισσότερο απ’ όλα χρειάζεται προσοχή είναι να μην μπουν στα παπούτσια των γονιών τους. Δεν χρειάζεται να ακούν την ίδια μουσική, να παρακολουθούν μαζί ειδήσεις και να ενημερώνονται για την επικαιρότητα, να μαθαίνουν για τα άγχη και τις αγωνίες τους ή να τους συνοδεύουν στα δικά τους ενδιαφέροντα. Δεν μπαίνει τυχαία το επίθετο «παιδικός» ή «κατάλληλο για την παιδική ηλικία» μπροστά από οτιδήποτε πρέπει ή δεν πρέπει να τα αφορά. Κι αν ψάχνετε έναν τρόπο για να συνδεθείτε με το παιδί σας μην βιάζεστε να μεγαλώσει εκείνο για να σας το κάνει πιο εύκολο, μην περιμένετε δηλαδή να «ανέβει επίπεδο», κάντε το αντίστροφο. Γίνετε εσείς πάλι παιδί, παίξτε μαζί του. Μάθετε τον κόσμο από την αρχή μέσα από τα δικά του μάτια. Μην αντικαταστήσετε την ανεμελιά με τη γνώση πριν την ώρα της. Μην ανταλλάξετε την προσπάθεια, τη δοκιμασία και τα προπαρασκευαστικά στάδια ανάπτυξης από τα οποία πρέπει να περάσει, προσφέροντας με συνοπτικές διαδικασίες περισσότερα εφόδια απ’ αυτά που χρειάζεται. Ξαναβρείτε τη δική σας παιδική ηλικία, μην του στερήσετε τη δική του, ακόμα κι αν το κάνετε άθελά σας, ακόμα κι αν έχετε τις καλύτερες προθέσεις.
