Κατερίνα Ανωγιαννάκη-Mικρές και Μεγάλες Ιστορίες ζωής

 

Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας, με ειδίκευση στην Παιδαγωγική Θεάτρου, ασχολείται ως εμψυχώτρια θεατρικής αγωγής με ομάδες παιδιών. Βρίσκεται πίσω από τη διεύθυνση του επιτυχημένου χώρου δημιουργικών δράσεων “Μικρές Ιστορίες” στο Κουκάκι, όπου διοργανώνει ποικίλα εργαστήρια για βρέφη, παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς. Έχει στο ενεργητικό της τη συγγραφή δύο βιβλίων με Σχέδια εργασίας για την προσχολική ηλικία (“Ένα δέντρο για τις 4 εποχές του χρόνου” και “Γνωρίζω το σώμα μου μέσα από την Τέχνη, εκδόσεις Μεταίχμιο), στα οποία γίνονται εμφανείς οι ιδέες της για την ενσωμάτωση της τέχνης στην εκπαίδευση των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Την άνοιξη μάς χάρισε και τη σκηνοθεσία και τη θεατρική διασκευή του αγαπημένου βιβλίου της Άλκης Ζέη “Μια Κυριακή του Απρίλη”. Λιγό πριν από την αρχή άλλης μιας “σχολικής” χρονιάς, μας αποκαλύπτει μερικά από τα μυστικά για πετυχημένη παιδαγωγική τέχνη και μας ανακοινώνει και κάποια από τα μελλοντικά σχέδιά της.

 

Μητέρα, παιδαγωγός και με πολλές καλλιτεχνικές ανησυχίες… Πώς καταφέρνεις να βάζεις την Τέχνη μέσα στην καθημερινότητά σου;

 Δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο με τους ρυθμούς που όλοι ακολουθούμε, αλλά τουλάχιστον την κάνω την προσπάθεια. Για παράδειγμα, με μια ομάδα παιδιών οργανώσαμε ένα ολόκληρο πρόγραμμα για να διακοσμήσουμε εικαστικά έναν πεζόδρομο στο Κουκάκι, στο κέντρο της Αθήνας. Το δρόμο, δηλαδή, που διασχίζουμε κάθε μέρα. Με τον γιο μου ακούμε στο σπίτι διάφορες μουσικές και αυτοσχεδιάζουμε! Αν θέλεις, όλα γίνονται!

Πόσο σημαντικό είναι να μυηθούν από μικρά τα παιδιά στην Τέχνη και πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Δεν είναι απλώς σημαντικό είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ! Αν δώσουμε την ευκαιρία σε ένα βρέφος, θα δημιουργήσει τον πιο όμορφο πίνακα ζωγραφικής, αυτόν δηλαδή που θα έχουμε στο σαλόνι μας και θα θαυμάζουν όλοι οι φίλοι μας μόλις μπουν στο σπίτι. Αλλά το παν είναι να τους δώσουμε αυτή την ευκαιρία… Ερεθίσματα θέλουν τα παιδιά και εκείνα έχουν στη φύση τους την Τέχνη. Μια εικόνα από ένα αγαπημένο μας παραμύθι μπορεί να γίνει η αφορμή για ένα κολάζ, ένας πίνακας ζωγραφικής το ερέθισμα για να δημιουργήσουμε τη δική μας ιστορία, ένα παπούτσι που βρίσκεται πεταμένο στα σκουπίδια μπορεί να μας δώσει την ευκαιρία για να γράψουμε ένα ολόκληρο θεατρικό έργο με την ομάδα μας! Η Τέχνη λοιπόν βρίσκεται γύρω μας, αρκεί να μπορούμε να την δούμε. Αλλά ακόμα και αν εμείς δεν μπορούμε, τα παιδιά θα μας οδηγήσουν από μόνα τους…

 

Πόσο εύκολο (ή δύσκολο) είναι να αντιληφθούν τα παιδιά την Τέχνη και με ποια μορφή της αισθάνονται περισσότερο οικεία;

Τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν τα πάντα, αρκεί το ερέθισμα να ανταποκρίνεται κάθε φορά στην ηλικία τους. Επίσης, σημασία έχει ο τρόπος που έχεις επιλέξει κάθε φορά ως παιδαγωγός να εισάγεις το θέμα σου. Ένας πίνακας ζωγραφικής ενός σουρεαλιστή ζωγράφου, για παράδειγμα, μπορεί να γίνει η αφορμή για παιχνίδια μυθοπλασίας με μια ομάδα παιδιών ακόμα και 3 χρονών, αρκεί να μπορέσει η παιδαγωγός να σχεδιάσει έτσι τη δράση της, ώστε η προσέγγιση να γίνει με τα μέσα εκείνα που είναι οικεία στα παιδιά, όπως -για παράδειγμα- το θεατρικό παιχνίδι, τη μουσική και τα εικαστικά. Δεν μας ενδιαφέρουν ούτε να ονόματα των καλλιτεχνών, ούτε φυσικά να μάθουν τα παιδιά την Ιστορία της Τέχνης. Αν καταφέρουμε όμως να εισάγουμε την Τέχνη στο καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών, ίσως τότε ως ενήλικες να έχουν μεγαλύτερη επιθυμία να επισκεφτούν μια έκθεση ζωγραφικής ή μια παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής, μιας και θα έχει γίνει αυτό μέρος της ζωής τους.

Στο βιβλίο σου “Ένα δέντρο για τις 4 εποχές του χρόνου”, χρησιμοποιείς διάσημους πίνακες ως αφορμή για θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς, εικαστικές δράσεις, δημιουργία παραμυθιού, τι στάθηκε αφορμή γι’ αυτή την ιδέα και πώς την βλέπεις να υλοποιείται στην πράξη;

Αφορμή για αυτό το βιβλίο στάθηκε ένα… ποτήρι (!) που κρεμόταν από ένα δέντρο, σε ένα ταξίδι που είχα κάνει στην ορεινή Κορινθία. Μόλις το είδα, άρχισα να σκέφτομαι ιστορίες για δέντρα που στα κλαδιά τους κρέμονται κάλτσες, κορδέλες ή αυτό που έχει φανταστεί κάθε παιδί. Και αμέσως μετά σκέφτηκα ότι, αν ποτέ προέκυπτε να ασχοληθούμε με την ομάδα μου με ένα σχέδιο εργασίας που να αφορά τις εποχές του χρόνου θα ήθελα να μπορέσουμε με τα παιδιά να μεταμορφώσουμε την τάξη μας σε κανονικό δάσος. Τη χρονιά που η ομάδα μου ενδιαφέρθηκε για αυτή τη θεματική, προέκυψε και αυτό το βιβλίο. Όλα έρχονται στην ώρα τους, λοιπόν, αρκεί να θες να δοκιμάζεις συνεχώς καινούργια πράγματα.

 

 

Στο δεύτερό σου βιβλίο, “Γνωρίζω το σώμα μου μέσα από την Τέχνη”, προσπαθείς να εξοικειώσεις τα παιδιά με την εικόνα του σώματός τους και παράλληλα περνάς σε πιο σύνθετες μορφές τέχνης, όπως η γλυπτική, η ζωγραφική και η φωτογραφία. Πώς βιώνουν τα παιδιά αυτή την προσπάθεια;

Το σώμα για τα παιδιά είναι το μέσο για να γνωρίσουν τον κόσμο. Είναι πολύ βασικό να κατανοήσουν τις δυνατότητες που έχει το σώμα τους, να το αγαπήσουν και κατ’ επέκταση να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους. Στο συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας που προτείνεται σε αυτό το βιβλίο αυτές οι σύνθετες μορφές τέχνης μάς δίνουν τη δυνατότητα να κινηθούμε σε αυτή την κατεύθυνση. Ένα γλυπτό μάς δίνει το ερέθισμα για ποικίλες σωματικές φόρμες, ενώ παράλληλα οι πειραματισμοί με τις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές δίνουν την ευκαιρία και στα παιδιά να εστιάσουν σε μέρη του σώματος, να τα φωτογραφίσουν και να αποδώσουν εικαστικά στη συνέχεια το σώμα με όποια τεχνική επιθυμούν. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου εργασίας με αυτή τη μορφή σε ομάδες παιδιών τα αποτελέσματα ήταν καταπληκτικά, τόσο σε γνωστικό όσο και σε εκφραστικό επίπεδο.

 

Στην εποχή μας ζούμε όλοι τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, πόσο δύσκολο είναι μέσα σε αυτές τις συνθήκες να αναδείξει κανείς τη σημασία και το ρόλο της τέχνης στην εκπαίδευση των παιδιών;

Η Τέχνη στην εκπαίδευση των παιδιών δεν επηρεάζεται από την οικονομική κρίση. Αυτό που επηρεάζει την εκπαίδευση είναι η απροθυμία των ενηλίκων να εμπλακούν σε αυτή με την ομάδα των παιδιών που έχουν κάθε φορά. Δεν χρειάζονται χρήματα για να επεξεργαστείς ένα λογοτεχνικό κείμενο με παιδιά, ούτε για να ακούσεις ωραίες μουσικές και με αφορμή αυτές να δημιουργήσεις πίνακες ζωγραφικής. Διάθεση χρειάζεται και πολλά ανακυκλώσιμα υλικά. Ολόκληρα έργα έχουν γίνει από σκουπίδια από διάσημους καλλιτέχνες, οπότε φανταστείτε τι μπορεί να γίνει με τα ανακυκλώσιμα υλικά όταν έρθουν στα χέρια των παιδιών. Καταλαβαίνω τη δυσκολία των εκπαιδευτικών όταν μέσα σε αυτές τις συνθήκες καλούνται να ζητήσουν χρήματα για να δουν τα παιδιά τους μια θεατρική παράσταση, αλλά δεν καταλαβαίνω και τους εκπαιδευτικούς που δεν μπαίνουν καν στον κόπο να παίξουν οι ίδιοι μια παράσταση στην τάξη τους! Όλα είναι δυνατά, διάθεση να υπάρχει για να ανακαλύψεις τους τρόπους….

‘Ενα φαινόμενο που φαίνεται να ευδοκιμεί στη σκιά της οικονομικής κρίσης είναι τα αυξανόμενα κρούσματα bullying. Ποιος είναι ο ρόλος του παιδαγωγού και πώς μπορεί να εξαλειφθούν τέτοια φαινόμενα από μικρή ηλικία;

Αυτό που έχει σημασία στις πολύ μικρές ηλικίες είναι να φροντίσουμε εμείς οι παιδαγωγοί σε συνεργασία με την οικογένεια να δώσουμε τέτοια ερεθίσματα στο παιδί, που θα το βοηθήσουν να νιώσει δυνατό και γεμάτο αυτοπεποίθηση, έτσι ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στα κρούσματα αυτά, αν τα συναντήσει στη ζωή του. Αν κάθε παιδί από πολύ μικρή ηλικία μάθει ποια είναι τα «θέλω» του και κυρίως όμως τι είναι αυτό που δεν θέλει να συμβαίνει, τότε μπορεί να αντιμετωπίσει οποιονδήποτε στο κοινωνικό περιβάλλον.

Πώς μπορούν να καλλιεργηθούν η ευαισθησία και η ανεκτικότητα προς τη διαφορετικότητα;

Η δική μου άποψη είναι ότι δεν χρειάζεται να «ανεχτείς» το διαφορετικό, αλλά αυτό που χρειάζεται είναι να αγαπήσεις τον άλλον για αυτό που είναι. Ο καθένας μας είναι διαφορετικός από τον άλλον ως προς το χρώμα, τις προτιμήσεις του, τον τρόπο ζωής του. Και αυτό είναι το ωραίο της ζωής. Για φανταστείτε να ήμασταν όλοι ίδιοι και να θέλαμε τα ίδια πράγματα! Οπότε, αυτό που επιδιώκεις με τα παιδιά στην προσχολική αγωγή είναι να τους δίνεις ερεθίσματα τέτοια που να «αγκαλιάζουν» το διαφορετικό και να το ενσωματώνουν στην ομάδα. Αυτό, βέβαια, εξαρτάται πάντα από τα πιστεύω του κάθε παιδαγωγού… Η Τέχνη πάντως μπορεί να βοηθήσει πολύ και σε αυτό το κομμάτι.

Ποια είναι τα συστατικά επιτυχίας ενός χώρου δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά;

Η ειλικρίνεια, η ευαισθησία και η διάθεση για δημιουργία είναι μάλλον αυτά που πρέπει να διαθέτει κανείς για να δημιουργήσει ένα χώρο για παιδιά. Ένα κέντρο δημιουργικής απασχόλησης πρέπει να απαρτίζεται από άτομα που έχουν τις γνώσεις, την αντίληψη και την ικανότητα να προσεγγίσουν τις ανάγκες κάθε οικογένειας και κάθε παιδιού ξεχωριστά. Το κύριο, όμως, συστατικό είναι μάλλον η χημεία και η συνεργασία ανάμεσα στα μέλη της παιδαγωγικής ομάδας. Αν δεν έχεις κοινούς και σαφείς στόχους στην παιδαγωγική σου προσέγγιση, δεν μπορεί να λειτουργήσει ένας τέτοιος χώρος με επιτυχία.

 

 

Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα καθημερινό πρόγραμμα προσχολικής εκπαίδευσης για να θεωρείται πλήρες;

Απίστευτη φαντασία, αμέτρητη υπομονή, πολλαπλά ερεθίσματα και ατελείωτη αγάπη για το κάθε παιδί ξεχωριστά. Αυτά είναι υπεραρκετά! Όλα τα άλλα κάθε παιδαγωγός, αν έχει μεράκι για αυτό που κάνει, θα τα βρει από μόνος του.

Ποια είναι τα κριτήρια που πρέπει να έχουν οι γονείς για να επιλέξουν χώρο προσχολικής εκπαίδευσης για τα παιδιά τους;

Οι γονείς πρέπει να επιλέγουν κάθε φορά αυτό που ταιριάζει στη δική τους ιδιοσυγκρασία και στους κανόνες που έχει βάλει κάθε οικογένεια στον τρόπο που μεγαλώνει το παιδί της. Εγώ, για παράδειγμα, δεν θα μπορούσα ποτέ να πάω τον γιο μου σε ένα χώρο που έχει απόλυτα αυστηρούς κανόνες, δεν δίνει καθόλου σημασία για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, δεν αναπτύσσει την πρωτοβουλία και την αυτονομία στα μέλη της ομάδας, δεν επεξεργάζεται θέματα που έχουν να κάνουν με έννοιες όπως η διαφορετικότητα, ή η ελευθερία έκφρασης και έχει στο ημερήσιο πρόγραμμά του για τα παιδιά 2-6 ετών αγγλικά, γαλλικά, κολύμπι κλπ. Δεν εντυπωσιάζομαι από τις παροχές ενός χώρου, αλλά από τον τρόπο της παιδαγωγικής προσέγγισης που ακολουθεί και από τους ανθρώπους που τον απαρτίζουν.

Είμαι σίγουρη ότι ο κάθε γονιός έχει την αντίληψη και την ικανότητα να καταλάβει αμέσως αν ένας χώρος προσχολικής αγωγής του ταιριάζει ή όχι και αν θα έκανε καλό στο παιδί του η παραμονή του εκεί.

Στα σεμινάρια για εκπαιδευτικούς που διοργανώνεις σε ποιους τομείς δίνεις έμφαση;

Ως οπαδός της παιδαγωγικής των κέντρων προσχολικής αγωγής της περιοχής του Reggio Emilia στην βόρειο Ιταλία, το κύριο μέλημά μου σε συναντήσεις με παιδαγωγούς ή σε σεμινάρια που διοργανώνουμε στις “Μικρές Ιστορίες”, είναι να αντιληφθούμε εμείς που καλούμαστε να είμαστε σε μια τάξη με παιδιά, ότι ο ρόλος μας δεν είναι να επιβάλλουμε τις σκέψεις μας στην ομάδα, αλλά κυρίως να ακούμε το κάθε παιδί ξεχωριστά. Αν καταφέρουμε και πιστέψουμε ότι τα παιδιά μπορούν και κυρίως έχουν δικαιώματα, τότε οι δράσεις μας θα αλλάξουν. Αυτό είναι το κύριο μέλημά μου. Να καταλάβουμε όλοι οι παιδαγωγοί, αν θέλουμε να έχουμε αυτόν τον τίτλο, ότι τα παιδιά ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΑΖΑ, ΑΛΛΑ ΜΙΚΡΑ. Αν το πιστέψουμε αυτό, νομίζω ότι όλα μέσα στους παιδικούς σταθμούς θα ήταν καλύτερα!

Στα αντίστοιχα σεμινάρια για γονείς, ποια είναι τα πιο συχνά τους ερωτήματα και ποιες οι πιο βασικές αγωνίες τους;

Οι γονείς ενδιαφέρονται πολύ για τις παιδαγωγικές μεθόδους που θα ακολουθήσουν σε θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, την επιθετικότητα και τη διαχείριση κρίσεων θυμού μέσα στην οικογένεια. Στις “Μικρές Ιστορίες” μας ενδιαφέρει πάρα πολύ η επικοινωνία αυτή με τους γονείς και είμαστε συνεχώς διαθέσιμοι να ακούσουμε κάθε τους ανησυχία. Πιστεύουμε πολύ στη σχέση ανάμεσα στους παιδαγωγούς και στην οικογένεια, μιας και κάθε παιδί που θα επισκεφτεί τις “Μικρές Ιστορίες” -είτε για ένα μόνο εργαστήρι είτε για έναν ολόκληρο χρόνο- είναι για εμάς ξεχωριστό και πολύ σημαντικό.

 

Στις “Μικρές Ιστορίες” δίνεται μεγάλη έμφαση στην ανάγνωση παραμυθιών και στην ανάπτυξη της σχέσης του παιδιού με το διάβασμα. Εσένα ποια είναι τα αγαπημένα σου παραμύθια;

Το αγαπημένο μου παραμύθι όταν ήμουν μικρή ήταν «Ο Αυλιτής του Χάμελιν», ένας γερμανικός μύθος που έγινε γνωστός από τους Αδερφούς Γκριμ. Θυμάμαι ότι όταν το διάβαζα, μου δημιουργούσε αντιφατικά συναισθήματα . Εκεί που χαιρόμουν τόσο πολύ που ένας μουσικός με τη φλογέρα του μάζεψε όλα τα ποντίκια πίσω του και γλίτωσε το χωριό, τόσο τρόμαζα όταν διάβαζα ότι έκανε το ίδιο με τα παιδιά του χωριού και τα εξαφάνισε. Αλλά αν δεν αντιμετωπίσεις τους φόβους σου από μικρός, δύσκολα τους αντιμετωπίζεις ως ενήλικας. Το παραμύθι που έχω αγαπήσει, όμως, περισσότερο από όλα είναι «Η Μόμο» του Μιχαέλ Έντε.

Ένα πολύ αγαπημένο παραμύθι είναι και το “Μια Κυριακή του Απρίλη”, μίλησέ μας για τη θεατρική της διασκευή και για την παράσταση.

Ήταν πολύ μεγάλη τιμή για εμάς να μας εμπιστευτεί η κυρία Άλκη Ζέη και οι εκδόσεις Μεταίχμιο το παραμύθι αυτό! Είναι μια ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα και μιλάει για όλα αυτά που θέλει και σκέφτεται ένα παιδί, αλλά που τις περισσότερες φορές έρχονται σε κόντρα με τα “πρέπει” των ενηλίκων. Στόχος μας ήταν να γίνει μια θεατρική διασκευή του παραμυθιού με τέτοιον τρόπο ώστε να συμμετέχουν τα παιδιά στη δράση και να μπορέσουν να εκφραστούν. Δώσαμε ιδιαίτερη σημασία, επίσης, στο εικαστικό κομμάτι της παράστασης, χρησιμοποιώντας πίνακες ζωγραφικής του εικαστικού Hundertwasser με αρκετά αφαιρετικά στοιχεία, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε κάθε παιδί ξεχωριστά να φανταστεί τον δικό του χώρο δράσης. Δουλέψαμε πολύ και τελικά το αποτέλεσμα μας ικανοποίησε όλους!

Ως παιδαγωγός σού έχει τύχει να έρθεις σε αμηχανία από ερώτηση κάποιου μικρού μαθητή σου;

Ήταν το 2002, τον πρώτο μήνα που είχα αρχίσει να δουλεύω σε έναν παιδικό σταθμό στην περιοχή του Γκύζη. Θυμάμαι ένα κοριτσάκι από την Γκάνα, 5 χρονών. Το όνομά της ήταν Αζουμπόκα αλλά οι “παιδαγωγοί” που εργάζονταν τότε εκεί επέμεναν ότι έπρεπε να τη φωνάζουν με ένα άλλο όνομα, μιας και το Αζουμπόκα δεν ήταν… ελληνικό! Το επιχείρημα ήταν, ότι αφού είναι στην Ελλάδα πρέπει να έχει και ένα ελληνικό όνομα! Την φώναζαν λοιπόν Αναστασία. Ένα πρωί η μικρή έπαιζε στο κουκλόσπιτο και άκουσα έναν μικρό να της λέει: “Εσύ να φύγεις από δω γιατί είσαι μαύρη και ο μπαμπάς μου μου έχει πει ότι οι μαύροι είναι κακοί”. Η Αζουμπόκα γυρνάει τότε και με κοιτάζει λέγοντας την παρακάτω φράση: “Όταν μεγαλώσω όμως, θα γίνω καλά, ε;” Όπως καταλαβαίνετε, αυτό δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ!

Ως προς τους γονείς, υπάρχει κάποιο περιστατικό που σε έχει εκπλήξει ευχάριστα ή δυσάρεστα;

Ευχάριστα υπάρχουν πολλά, αλλά συνήθως τα δυσάρεστα σου μένουν στο μυαλό. Θυμάμαι ένα πρωινό Σαββάτου που είχαμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στις “Μικρές Ιστορίες” σχετικά με το σώμα και την Τέχνη. Έξω είχε έναν υπέροχο ήλιο, μιας και ήταν οι πρώτες ημέρες της άνοιξης. Χτυπάει το κουδούνι και μόλις ανοίγω, βλέπω μια μαμά με ένα αγοράκι όχι μεγαλύτερο των 4 ετών.
Η μαμά με καλημερίζει και το αγοράκι φωνάζει γεμάτο λαχτάρα: “Θέλω να πάμε βόλτα, δεν θέλω να μπω!” Η μαμά επιμένει και το τραβάει να μπει στο χώρο, λέγοντας ότι έχουν έρθει από πολύ μακριά και το πρόγραμμα που θα γίνει θα είναι πολύ ωραίο κλπ. Ο μικρός συνέχιζε να λέει ότι αυτό που χρειάζεται είναι μόνο μια βόλτα. Τους αφήνω για λίγο λέγοντας στη μαμά ότι μάλλον δεν θα ήταν καλό να παρακολουθήσει το παιδί το πρόγραμμα χωρίς τη θέλησή του και την παροτρύνω να το συζητήσουν για λίγο έξω από την πόρτα. Σε λίγο το κουδούνι ξαναχτυπάει και η μαμά βάζει τον μικρό μέσα με το ζόρι.
Το πρόγραμμα είναι έτοιμο να ξεκινήσει και ο μικρός φυσικά (και καλά κάνει, αν με ρωτάτε!) δεν έχει αλλάξει γνώμη και λέει συνεχώς ότι θέλει να φύγει. Η μαμά κρατάει την ίδια στάση. Στο τέλος, δεν άντεξα και είπα: “Αγάπη μου, κάτσε εσύ εδώ να παίξεις και θα έρθει η μαμά μαζί μου για να κάνει το πρόγραμμα αφού θέλει τόσο πολύ!” Η μαμά γύρισε και με κοίταξε γεμάτη απορία. Μετά από λίγο όμως μου είπε: “Δεν μου το έχουν ξαναπεί αυτό. Έχετε δίκιο, κάνω λάθος”.

Δεν πιέζουμε ποτέ ένα παιδί να κάνει κάτι που δεν το θέλει, ειδικά όταν πρόκειται για κάτι που πρόκειται να το διασκεδάσει….

Πόσο εύκολο είναι να είσαι παιδαγωγός και στο σπίτι, μπορείς να φέρεις σε εφαρμογή τις παιδαγωγικές θεωρίες ως προς την ανατροφή του παιδιού σου;

Κάποιες φορές ναι και κάποιες φορές φυσικά και όχι! Σε γενικές γραμμές, όμως, δεν απέχει η παιδαγωγική που ακολουθείται στο σπίτι από αυτή που ακολουθώ στην τάξη.

Τι θεωρείς ότι είναι το σημαντικότερο που πρέπει να διδάξεις στο παιδί σου, αλλά και στα παιδιά με τα οποία έρχεσαι σε επαφή ως παιδαγωγός;

Να αντιλαμβάνονται τα “θέλω” και τις επιθυμίες τους και να μπορούν να εκφράσουν κάθε στιγμή αυτό που έχουν στο μυαλό τους. Να αγαπήσουν τον εαυτό τους και να νιώθουν σημαντικοί για αυτό που είναι και κάνουν – πρόκειται, επίσης, για κάτι που με ενδιαφέρει ιδιαιτέρως…

 Ποια είναι τα σχεδιά σου για το άμεσο μέλλον;

Μια καινούργια θεατρική παράσταση και ένα καινούργιο βιβλίο… Μακάρι να γίνουν όλα έτσι όπως τα έχω φανταστεί!

 

 

info: Μικρές Ιστορίες – Δημητρακοπούλου 70, Κουκάκι, τηλ.: 9227730, www.mikresistories.gr