Summer Babies: Αλήθεια εσείς ξέρετε ποιος είναι ο λόγος που γεννιούνται περισσότερα μωρά το καλοκαίρι;
Ένας συνδυασμός βιολογίας και περιβάλλοντος πιθανότατα εξηγεί όλες τις προσκλήσεις γενεθλίων στα τέλη του καλοκαιριού.
Αν νιώθετε ότι το κοινωνικό σας ημερολόγιο είναι γεμάτο με γενέθλια στο τέλος του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου, δεν το φαντάζεστε. Είναι αλήθεια! Ρίξτε μια ματιά στα ποσοστά γεννήσεων και θα παρατηρήσετε ότι περισσότερα μωρά γεννιούνται τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο από οποιονδήποτε άλλο μήνα. Μετά από μερικά γρήγορα νοητικά μαθηματικά, φαίνεται ότι όλα αυτά τα μωρά γεννήθηκαν κατά τους χειμερινούς μήνες. Μα γιατί?
Να είναι το κρύο καιρός για δύο που κατά τους χειμερινούς μήνες μας φέρνει πιο κοντά; Ή οι γιορτές, το έντονο χουχούλιασμα που μας κάνει να θέλουμε να αγκαλιάσουμε ή να περάσουμε λίγο περισσότερο χρόνο στο κρεβάτι με έναν σύντροφο; Και ενώ όλα αυτά μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο, αποδεικνύεται ότι η απάντηση μπορεί να είναι λίγο πιο περίπλοκη. Η εποχικότητα της αναπαραγωγής, ο ακαδημαϊκός όρος για τις αλλαγές στη σύλληψη και τα ποσοστά γεννήσεων κατά τη διάρκεια του έτους, είναι ένα καλά τεκμηριωμένο φαινόμενο, τουλάχιστον στα ζώα.
Αν και είναι δελεαστικό να προσπαθείς να σχεδιάσεις τέλεια τη λεγόμενη καλύτερη εποχή του χρόνου για να μείνεις έγκυος, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν γνωρίζουμε για την εποχικότητα της αναπαραγωγής. Από τη βιολογία στο περιβάλλον, ορίστε τι λέει η επιστήμη για το γιατί τείνουμε να κάνουμε περισσότερα μωρά το χειμώνα.
Για να κατανοήσουν την εποχικότητα της αναπαραγωγής, οι επιστήμονες εξέτασαν πρώτα τη συμπεριφορά των ζώων. Αποδεικνύεται ότι τα ζώα ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα, επειδή η εποχή στην οποία γεννιούνται οι απόγονοι μπορεί να επηρεάσει τις πιθανότητες επιβίωσης. Μερικά είδη έχουν επίσης προσαρμοστεί να γεννούν συγκεκριμένες εποχές όπου τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά είναι πιο άφθονα, όπως η άνοιξη ή το καλοκαίρι, σε αντίθεση με το χειμώνα, όπου η τροφή μπορεί να είναι περιορισμένη και οι θερμοκρασίες είναι πολύ χαμηλές για τα μικρά.
Αλλά οι άνθρωποι ακολουθούν τα ίδια πρότυπα; Ενδεχομένως, αλλά όχι στον ίδιο βαθμό. Η ανθρώπινη αναπαραγωγή δεν τηρεί αυστηρά τα εποχιακά μοτίβα που παρατηρούνται σε ορισμένα ζώα, ωστόσο έχουν σημειωθεί ανεπαίσθητες διακυμάνσεις στα ποσοστά γονιμότητας σε διαφορετικές εποχές. Για παράδειγμα, η ποιότητα του σπέρματος μπορεί να βελτιωθεί τους πιο κρύους μήνες, ενισχύοντας ενδεχομένως τις πιθανότητες σύλληψης.
Η θερμότητα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα του σπέρματος, ενώ ορισμένες έρευνες δείχνουν ακόμη και ότι τα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να είναι υψηλότερα το χειμώνα. Μια μελέτη βρήκε υψηλότερα ποσοστά γονιμότητας στα τέλη του φθινοπώρου και στις αρχές του χειμώνα και χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας την άνοιξη. Επιπλέον, ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρης αποβολής τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες.
Η επίδραση του φωτός της ημέρας στα ζώα μπορεί επίσης να επηρεάσει τις γυναίκες, επηρεάζοντας δυνητικά τα επίπεδα ορμονών που ρυθμίζουν την ωορρηξία και τους εμμηνορροϊκούς κύκλους. Οι μεγαλύτερες νύχτες τον χειμώνα θα μπορούσαν να αλλάξουν την παραγωγή μελατονίνης, η οποία πιστεύεται ότι παίζει ρόλο στην αναπαραγωγή, αν και αυτή η σύνδεση δεν έχει εδραιωθεί πλήρως. Η συμπεριφορά και το περιβάλλον μας παίζουν επίσης ρόλο στα υψηλότερα ποσοστά σύλληψης το χειμώνα.
Η βιολογία παίζει σαφώς ρόλο, αλλά η συμπεριφορά και το περιβάλλον μας συμβάλλουν επίσης στα πρότυπα γονιμότητας του ανθρώπου. Ψυχολογικοί παράγοντες που συνδέονται με τις εποχιακές αλλαγές μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Οι ψυχρότεροι μήνες μπορεί να ενθαρρύνουν τα ζευγάρια να περνούν περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους, οδηγώντας σε αυξημένες ευκαιρίες για σύλληψη.
Με άλλα λόγια, δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε ένας κινητήριος παράγοντας πίσω από την εποχικότητα των γεννήσεων στους ανθρώπους. Αντίθετα, διάφοροι κοινωνικοί, περιβαλλοντικοί και βιολογικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο. Για να προσθέσουμε ακόμη μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, οι τάσεις της εποχικότητας των γεννήσεων του ανθρώπου αλλάζουν ελαφρώς καθώς το περιβάλλον, η πρόσβαση σε εργαλεία οικογενειακού προγραμματισμού και οι τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής διευκολύνουν τη σύλληψη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Αν και μπορεί να υπάρχει μια μικρή συσχέτιση μεταξύ των χειμερινών μηνών και των υψηλότερων ποσοστών σύλληψης, είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που παίζουν και δεν γνωρίζουμε αρκετά για να συμπεράνουμε ότι συμβάλλει σημαντικά στην εποχικότητα των γεννήσεων. Η γονιμότητα άλλωστε είναι ένα περίπλοκο θέμα και χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Ένας συνδυασμός βιολογίας και περιβάλλοντος πιθανότατα εξηγεί όλες τις προσκλήσεις γενεθλίων στα τέλη του καλοκαιριού.