Πώς να ενεργοποιήσετε την περιέργεια και ταυτόχρονα να «βγάλετε τα παιδιά από την πρίζα
Ειδικά σε μια εποχή που περνούν υπερβολικό χρόνο μπροστά από μια οθόνη
Η εξάρτησή μας από τις οθόνες αλλά και η επαφή των παιδιών με την τεχνολογία με την πανδημία του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις που έχει επιφέρει έχει γίνει μεγαλύτερη από ποτέ. Παράλληλα, με όλα αυτά τα φανταχτερά παιχνίδια, με τους ήχους, τα λαμπάκια, τις ικανότητες που διαθέτουν και τις επιλογές που προσφέρουν αλλά και όλες αυτές τις οθόνες που από μικρά πλέον τα παιδιά έχουν μάθει να κρατάνε στο χέρι και να αλληλοεπιδρούν μαζί τους αγγίζοντας με τα δάχτυλα – γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εκπλαγούν ή να ενθουσιαστούν με κάτι απλό ή με κάτι καινούργιο.
Όμως τα παιδιά δεν γεννιούνται έτσι. Έχουν μέσα τους το στοιχείο της έκπληξης και θέλουν να μαγευτούν. Είναι περίεργα για τα πάντα και έτσι πρέπει να παραμείνουν. Καθήκον των γονιών δεν είναι να προσφέρουν έτοιμη γνώση και μασημένη τροφή. Δεν πρέπει να τα προσφέρουν όλα στο πιάτο και κυρίως δεν πρέπει να τα προσφέρουν πριν την ώρα τους.
Αν διαθέσουν οθόνες στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, αν τα μυήσουν στον θαυμαστό κόσμο του ίντερνετ κι αν έχουν πολλές ώρες την τηλεόραση αναμμένη σε χώρο όπου βρίσκονται τότε θα τα εκθέσουν από πολύ νωρίς σε πληθώρα ερεθισμάτων που θα προκαλέσει υπερδραστηριοποίηση των νοητικών λειτουργιών τους. Αργότερα θα χάνουν εύκολα το ενδιαφέρον τους, δεν θα μπορούν να συγκεντρώνονται για πολλή ώρα σε κάτι, θα χρειάζονται συνέχεια γρήγορες εναλλαγές ερεθισμάτων και ποικιλία εικόνων για να μένουν ευχαριστημένα και ήρεμα.
Διατηρήστε το στοιχείο της έκπληξης. Μάθετέ τα να ξαφνιάζονται. Να παρατηρούν. Να είναι ανοιχτά και να βλέπουν το μαγικό και το όμορφο όπου κι αν συμβαίνει – κι όχι μόνο μέσα από μια οθόνη. Κρατήστε τη ζωή τους απλή αλλά γεμάτη με φυσικά ερεθίσματα και τέτοιου είδους που προάγουν τη φαντασία τους και τη δυνατότητά τους να μαθαίνουν, να έχουν απορίες, να είναι περίεργα, να ρωτούν και να ονειρεύονται.
Τι βοηθάει:
- Η επαφή με τη φύση – να μάθουν να ακούν και να ξεχωρίζουν τους διάφορους ήχους, τα χρώματα, τα έντομα, τα πουλιά, τα φυτά και τα δέντρα που συναντάνε σε ένα πάρκο, σε ένα δάσος, στη θάλασσα…
- Η ενασχόληση με την κηπουρική
- Η μουσική και το ραδιόφωνο, το τραγούδι και ο χορός
- Τα βιβλία – ακόμα δεν έχουν διαπιστωθεί σοβαρές παρενέργειες από το διάβασμα
- Τα μπαλόνια – τόσο απλά και τόσο διαχρονικά, το παιχνίδι και οι δραστηριότητες μαζί τους απογειώνει τα παιδιά
- Το να παίζετε με τα παιδιά σας – καμιά οθόνη αφής δεν αναπληρώνει την ανάγκη τους να παίξουν μαζί σας και την ανάγκη τους για επαφή
- Οι φουσκάλες – τα ξεσηκώνει και τα ενθουσιάζει από μωρά, διατηρήστε αυτόν τον ενθουσιασμό
- Τα χρώματα και η ζωγραφική – όσο πιο μεγάλη επιφάνεια τους διαθέτετε και όση μεγαλύτερη ευκαιρία να λερωθούν και να δημιουργήσουν «χαμό» τόσο πιο άνετα θα νιώσουν να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους και τόσο περισσότερο θα το ευχαριστηθούν
- Η αυτοσχέδια μουσική – φτιάξτε τα δικά σας όργανα ή χρησιμοποιήστε οικιακά σκεύη κι άλλα αντικείμενα του σπιτιού
- Μαγειρέψτε μαζί – ή παίξτε ένα παιχνίδι που θα αφυπνίσει τις αισθήσεις τους βάζοντάς τα να μαντέψουν τι μυρίζουν, τι κρατάνε, τι γεύονται, τι ακούνε ενώ έχουν κλειστά τα μάτια τους
- Οι κατασκευές και τα πειράματα – δεν χρειάζεται να είναι κάτι περίπλοκο, δοκιμάστε να φτιάξετε έναν πύργο με τραπουλόχαρτα ή πλαστικά ποτήρια
- Οι φίλοι και οι βόλτες έξω μαζί τους
- Τα μικρά διαλείμματα και οι μικρές στιγμές ανάπαυλας και ηρεμίας – δείξτε τους τα αστέρια, το ηλιοβασίλεμα – ή απλώς χαλαρώστε
- Φτιάξτε ή επινοήστε ένα δικό σας παιχνίδι
- Κάντε μαζί κάποιο άθλημα
- Μάθετέ τα να αγαπούν τα ζώα
- Διδάξτε τα να έχουν κοινωνικές ανησυχίες, να σέβονται το περιβάλλον, τα ζώα και να ασχολούνται από μικρά με τον εθελοντισμό και την προσφορά
Ιδέες υπάρχουν πολλές, ωστόσο είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη σας ο πλούτος των ερεθισμάτων στον οποίο θα εκτεθούν τα παιδιά σε μικρή ηλικία να μην υπερέχει ούτε να υστερεί των νοητικών αναγκών τους και του ρυθμού ανάπτυξής τους – και κυρίως τα ερεθίσματα αυτά να είναι επιλεγμένα με προσοχή, ώστε να έχουν μακροπρόθεσμα και χρήσιμα οφέλη για την υγεία και την ψυχική τους πληρότητα.