Πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να συγκεντρώνεται καλύτερα;
Αρκούν λίγα λεπτά μελέτης για να αρχίσει το μυαλό του να «ταξιδεύει»; Οι παρακάτω συμβουλές των ειδικών θα το βοηθήσουν να εστιάσει την προσοχή του σε μια εργασία.
Ενώ εσείς προσπαθείτε να το βοηθήσετε να διαβάσει τα μαθήματά του, εκείνο βρίσκει διαρκώς αφορμές για να διακόψει τη μελέτη του. Τη μία σηκώνεται να πάει τουαλέτα, την άλλη να πιει νερό, την τρίτη να φάει κάτι. Ή, απλά, διαρκώς χαζεύει από το παράθυρο.
Σύμφωνα με μια γερμανική δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στο βιβλίο «Συγκέντρωση» της Πέτρα Τόρμπριτζ (εκδ. Αερόστατο), το 40% των γονιών παραπονιούνται ότι τα παιδιά τους αντιμετωπίζουν προβλήματα προσοχής. Όπως υποστηρίζουν κάποιοι ειδικοί, μάλιστα, το πρόβλημα έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια και ένας λόγος είναι οι ψηφιακές συσκευές και το Ίντερνετ, που έχουν μπει για τα καλά στη ζωή ακόμα και των μικρότερων μελών μιας οικογένειας, βομβαρδίζοντάς τα με ερεθίσματα.
Επιπλέον, το 5-7% του μαθητικού πληθυσμού υποφέρει από τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), βάσει στοιχείων του Πανελληνίου Σωματείου Ατόμων με ΔΕΠΥ, ADHD Hellas, η οποία έχει ως πυρηνικά χαρακτηριστικά την απροσεξία, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα και χρήζει παρέμβασης ειδικού.
Οι παρακάτω συμβουλές ωστόσο μπορούν να βοηθήσουν κάθε παιδί να συγκεντρώνεται καλύτερα ώστε να ενισχύσει τις επιδόσεις του στη σχολική μελέτη και στις άλλες δραστηριότητές του, αλλά και να απολαμβάνει περισσότερο την καθημερινότητά του.
-Όταν δίνετε μια οδηγία στο παιδί σας, κοιτάξτε το στα μάτια. «Με αυτό τον τρόπο τονίζετε τη σημασία της και αυξάνετε τις πιθανότητες να την εκτελέσει», όπως εξηγεί η ψυχολόγος Ευγενία Δουβαρά. Εκφράστε τη με σαφήνεια και ζητήστε του να την επαναλάβει, για να είστε σίγουροι ότι σάς έχει ακούσει.
-Θέστε του στόχους που δεν υπερβαίνουν τις δυνατότητές του και επιβραβεύστε το, διακριτικά, έστω και για την προσπάθεια. «Ακόμα κι αν δεν καταφέρει κάτι, πείτε του: “μπράβο που προσπάθησες”. Είναι πολύ σημαντικό να ενισχύετε την προσπάθειά του για βελτίωση, ακόμη κι όταν αυτή δεν οδηγεί στην επιτυχία», συμβουλεύει η κ. Δουβαρά.
-Δώστε προσοχή στη διατροφή του, η οποία «επίσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση», όπως τονίζει η παιδιατρική εργοθεραπεύτρια Ελίζα Μάγκλαρη. Εμπλουτίστε τη με φρούτα, λαχανικά και δημητριακά, που δίνουν σταθερά ενέργεια στο σώμα και το μυαλό για περισσότερες ώρες. Περιορίστε, από την άλλη, το φαστφούντ, τα τυποποιημένα σνακ και τα αναψυκτικά, που προκαλούν απότομες μεταπτώσεις του σακχάρου στο αίμα αφήνοντας το παιδί γρήγορα κουρασμένο και νωθρό. Μια ακόμη πολύτιμη τροφή για τον εγκέφαλο είναι τα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα λιπαρά ψάρια (όπως ο σολομός και το σκουμπρί).
-Βάλτε στη ζωή του την άσκηση, μια πρώτης τάξης ευκαιρία για εκτόνωση, ιδιαίτερα για παιδιά που πάσχουν από ΔΕΠΥ. «Είναι σημαντικό να δίνεται καθημερινά η ευκαιρία στο παιδί για κίνηση, είτε αυτή είναι ένα μισάωρο παιχνίδι με μπάλα στη γειτονιά, είτε η συμμετοχή σε ένα αθλητικό πρόγραμμα», συμβουλεύει η κ. Μάγκλαρη.
-Θέστε όρια στη χρήση των ψηφιακών συσκευών. «Η χρήση υπολογιστή δεν πρέπει να ξεπερνά ημερησίως τη μία ώρα για παιδιά σχολικής ηλικίας και τη μιάμιση για εφήβους», συνιστά η κλινική ψυχολόγος Βάνια Φισούν. Τοποθετήστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο και όχι στο δωμάτιο του παιδιού, για να μπορείτε να ελέγχετε τη χρήση του οποιαδήποτε στιγμή.
-Εξασφαλίστε στο παιδί σας έναν ήσυχο χώρο μελέτης. Διαχωρίστε τον, αν έχετε τη δυνατότητα, από εκείνον του παιχνιδιού, ιδιαίτερα αν έχει μικρότερα αδέρφια που παίζουν την ώρα που αυτός διαβάζει. Φροντίστε να έχει επαρκή φωτισμό, ταυτόχρονα όμως προσπαθήστε το έπιπλο του γραφείου να μη βρίσκεται ακριβώς μπροστά στο παράθυρο ή δίπλα στην μπαλκονόπορτα, που το τροφοδοτούν διαρκώς με αντιπερισπασμούς.
-Ακολουθήστε ένα τελετουργικό μελέτης. Προγραμματίστε το διάβασμά του για τις ώρες που έχετε ανακαλύψει ότι αποδίδει καλύτερα. Βοηθήστε το στα μαθήματά του, αποφύγετε όμως να στέκεστε διαρκώς από πάνω του, ώστε να μάθει να εργάζεται αυτόνομα και να αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Παράλληλα, ενθαρρύνετέ το να κάνει συχνά διαλείμματα από τη μελέτη, στη διάρκεια των οποίων μπορεί να βγει να παίξει στην αυλή ή τη βεράντα, εκτονώνοντας έτσι τη συσσωρευμένη ενέργειά του. Μην έχετε την απαίτηση να διαβάζει για πολλές ώρες χωρίς διακοπή. Σύμφωνα με το βιβλίο «Συγκέντρωση», το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που μπορούν να μείνουν συνεχώς συγκεντρωμένα τα 6χρονα παιδιά είναι τα 15 λεπτά, ενώ για τα 9χρονα παιδιά ανεβαίνει στα 20 λεπτά και για τα 12χρονα στη μισή ώρα. Μετά, ανεξαρτήτως ηλικίας, όλα τα παιδιά χρειάζονται 5 λεπτά διάλειμμα. Σε κάθε περίπτωση, μετά από δύο με τρεις σύντομες παύσεις όλα τα παιδιά χρειάζονται ένα μεγαλύτερο διάλειμμα, των 20 περίπου λεπτών.
-Εξασφαλίστε του επαρκή ύπνο. Είναι βασική προϋπόθεση για καλή συγκέντρωση. Ακολουθήστε μια ρουτίνα ύπνου, π.χ. με ένα μπάνιο και ένα ελαφρύ γεύμα. Δοκιμάστε επίσης να του διαβάσετε ένα βιβλίο πριν κοιμηθεί, καθώς η ανάγνωση χαλαρώνει και ενισχύει τη συγκέντρωση.
Μήπως το παιδί μου πάσχει από ΔΕΠΥ;
«Η κλινική εικόνα της ΔΕΠΥ ποικίλλει ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του ατόμου», σύμφωνα με το Πανελλήνιο Σωματείο Ατόμων με ΔΕΠΥ, ADHD Hellas:
-Η προσχολική ηλικία (3–5 ετών) χαρακτηρίζεται από υπερβολική σωματική δραστηριότητα, δυσκολία στη συνεργασία με τα συνομήλικα παιδιά και μη συμμόρφωση στις υποδείξεις των ενηλίκων.
-Στη σχολική ηλικία (6–12 ετών), εκτός από τα πυρηνικά συμπτώματα της διαταραχής, δηλαδή απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, συχνά εμφανίζονται και εναντιωματική συμπεριφορά, συγκρούσεις με συνομηλίκους και προβλήματα στο σχολείο.
-Στην εφηβεία μειώνεται η υπερδραστηριότητα, συνεχίζονται οι συγκρούσεις στο σπίτι και στο σχολείο και εμφανίζονται συχνά συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.
-Στους ενήλικες συνήθως μειώνεται σημαντικά η έντονη σωματική κινητικότητα, αλλά παραμένουν η απροσεξία και η παρορμητικότητα και γενικά οι επιπτώσεις και η δυσλειτουργία που προκαλεί η διαταραχή.
Αν υποψιάζεστε λοιπόν ότι το παιδί σας είναι κάτι παραπάνω από «αφηρημένο», μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε ειδικό, ο οποίος θα κάνει τη διάγνωση και, αν κριθεί απαραίτητο, θα συστήσει την κατάλληλη αντιμετώπιση.