Πριν μάθουν στα παιδιά να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, πρέπει οι γονείς να μάθουν να διαχειρίζονται τα δικά τους
Τουλάχιστον αυτό προτρέπει να κάνουν σύμφωνα με νέα επιστημονική ψυχολογική προσέγγιση
Μέχρι τώρα η προσφιλής τάση των γονιών ως προς την αντιμετώπιση της ανησυχίας και του άγχους των παιδιών ήταν να τα καθησυχάζουν και να αναλαμβάνουν να επιλύσουν ή να τακτοποιήσουν οι ίδιοι τον λόγο ανησυχίας ή ό,τι ήταν αυτό που προκάλεσε στα παιδιά την αναστάτωση. Στη συνέχεια φρόντιζαν να παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε τα παιδιά να μη χρειάζεται να βρεθούν στην ίδια κατάσταση. Πρόσεχαν δηλαδή να μειώσουν όσο γίνεται τις πιθανότητες τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τους στρεσογόνους παράγοντες.
Όμως είτε επιλύοντας εκείνοι την κατάσταση που δημιουργεί ανησυχία στα παιδιά, είτε φροντίζοντας να μην υπάρχουν –όσο είναι εφικτό– αιτίες που τους προκαλούν αισθήματα πίεσης και δυσανασχέτησης, δεν βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν έναν εσωτερικό μηχανισμό αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων. Επίσης, είναι σαν να δείχνουν στα παιδιά οι γονείς ότι πρέπει να νιώθουν ακόμα πιο άσχημα που «επιτρέπουν» στον εαυτό τους να αγχώνεται ή να πιέζεται με συγκεκριμένες αιτίες.
Το ίδιο συμβαίνει κι όταν οι γονείς «προειδοποιούν» άτομα που έρχονται σε επαφή με τα παιδιά τους (δασκάλους ή τους ανθρώπους που τα φροντίζουν) για τις αδυναμίες αυτές των παιδιών και τους δίνουν σαφείς οδηγίες ως προς το πώς να δράσουν σε περίπτωση που συμβεί κατά την παρουσία τους κάποιο περιστατικό στο οποίο ενδέχεται τα παιδιά να εμφανίσουν συμπτώματα ανησυχίας ή άγχους.
Το παιδί πρέπει να πρώτα να καταλάβει τι είναι αυτό που το αγχώνει ή του δημιουργεί αισθήματα ανησυχίας. Στη συνέχεια πρέπει ο γονιός να του εξηγήσει ότι είναι απόλυτο φυσιολογικό και ότι όλοι οι άνθρωποι αγχώνονται ή νιώθουν πίεση – αλλά κάθε άνθρωπος λειτουργεί διαφορετικά και ίσως να τον αγχώνουν διαφορετικές καταστάσεις, και κατά συνέπεια αυτό που λειτουργεί καθησυχαστικά σε κάποιον να μην έχει το ίδιο αποτέλεσμα σε κάποιον άλλον. Ο γονιός μπορεί να συζητήσει με το παιδί τρόπους για το πώς μπορεί να δοκιμάσει το παιδί προκειμένου να καθησυχαστεί, αλλά το σημαντικό είναι το παιδί να βρει το ίδιο τον τρόπο που θα το κάνει να νιώθει ασφάλεια και εσωτερική ηρεμία.
Ο γονιός δεν πρέπει να εξαφανίζει τις εξωτερικές αιτίες ούτε να μεγαλώνει το παιδί σε γυάλα και κυρίως δεν πρέπει άθελά του να δημιουργεί ενοχές στο παιδί που δυσκολεύεται απέναντι σε κάποιες καταστάσεις. Αυτό που οφείλει να κάνει είναι να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει τα συναισθήματά του και να τα αποδεχτεί και να τα αγκαλιάσει. Είναι επίσης βασικό οι ίδιοι οι γονείς να μην πανικοβάλλονται, να μην αγχώνονται και να μη δημιουργούν έξτρα αναστάτωση στα παιδιά όταν εκείνα βρίσκονται στην κατάσταση που τους δημιουργεί ανησυχία. Η διαχείριση συναισθημάτων είναι σημαντικό στάδιο της ανάπτυξης των παιδιών και της ψυχολογικής τους ωρίμανσης.
Με αυτό το σκεπτικό πρόσφατα δημιουργήθηκε η SPACE, Supportive Parenting for Anxious Childhood Emotions, που προσπαθεί να μάθει τους γονείς πρώτα εκείνοι να αντιμετωπίζουν το άγχος δείχνοντάς τους ότι η αντίδρασή τους (που είναι συνήθως ανακουφιστική) μπορεί συχνά να είναι αντιπαραγωγική και να αυξήσει το άγχος των παιδιών μας αντί να τα βοηθήσει.
Ένα ορισμένο ποσοστό ανησυχίας στην παιδική ηλικία είναι φυσιολογικό, αλλά σύμφωνα με την Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης της Αμερικής, ένα στα οκτώ παιδιά στις ΗΠΑ πάσχει από μια διαταραχή άγχους. Οι έρευνες δείχνουν ότι «τα παιδιά που πάσχουν από άγχος αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν κακή απόδοση στο σχολείο ενώ χάνουν σημαντικές κοινωνικές εμπειρίες». Ο καθορισμός του τρόπου με τον οποίο ο γονέας μπορεί να επηρεάσει θετικά τον άγχος του παιδιού είναι ουσιαστικός.
Όταν προσεφέρετε πολλές λύσεις, το λανθασμένο μήνυμα είναι: «Δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, γι’ αυτό θα σας βοηθήσω». Για να καταπολεμηθεί αυτή η στάση, το πρόγραμμα SPACE αλλάζει τη δυναμική και διδάσκει στους γονείς πώς να κάνουν πίσω και να αφήσουν τα παιδιά τους να μάθουν να διαχειρίζονται το άγχος τους από μόνα τους, υποστηρίζοντάς τα καθώς προχωρούν και μεγαλώνουν.
