Γεύσεις, δημοφιλείς και απαγορευμένες τροφές στα μωρά

Η γλυκιά γεύση είναι η αγαπημένη τους. Όσο για τις υπόλοιπες… αν τους δώσετε λίγο χρόνο είναι βέβαιο ότι θα τις συνηθίσουν!
Πράγματι, σύμφωνα με έρευνες τα μωρά γεννιούνται με μια φυσική προτίμηση στη γλυκιά γεύση. Στην πραγματικότητα όμως είναι τέσσερις οι γεύσεις με τις οποίες χρειάζεται να εξοικειωθούν καθώς μεγαλώνουν: γλυκό, ξινό, πικρό και αλμυρό. Αυτός είναι ο λόγος που μπορεί να είναι δύσκολο για ένα μωρό, τουλάχιστον στην αρχή, ν’ αγαπήσει τα λαχανικά όπως το μπρόκολο ή την ντομάτα. Ο χρόνος, ωστόσο, μπορεί ν’ αποδειχθεί ο καλύτερος σύμμαχος!

Ας δούμε όμως πώς αναπτύσσεται η γεύση στα μωρά:
• Είπαμε ότι αμέσως μετά τη γέννησή τους δείχνουν ενδιαφέρον για τις γλυκές γεύσεις. Έρευνες εξάλλου δείχνουν ότι η ζάχαρη μπορεί να έχει καθησυχαστική επίδραση σ’ ένα ανήσυχο μωρό.
• Δεν αγαπούν τις ξινές γεύσεις και όταν τις δοκιμάζουν μπορεί να τραβηχτούν πίσω κάνοντας γκριμάτσα.
• Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η αλμυρή γεύση αφήνει αδιάφορα τα μωρά. Μόνο μετά τους 4 μήνες αρχίζουν να αναπτύσσουν τη γεύση του αλμυρού.
• Εκτός από τη γλυκιά γεύση μία ακόμα γεύση φαίνεται ότι είναι υψηλή στις προτιμήσεις τους: η όξινη-αλμυρή γεύση γλουταμινικού, που είναι ένα αμινοξύ που το συναντάμε στα γαλακτοκομικά και τα κρεατικά. Προφανώς, αυτό συμβαίνει γιατί από την αρχή της ζωής του το μωρό τρέφεται με μητρικό ή τυποποιημένο γάλα.
• Η υφή του φαγητού παίζει κι αυτή ρόλο, καθώς τα μωρά προτιμούν τη λεία μορφή τροφής και όχι αυτή με «κόκκους».
• Το άρωμα δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τις γευστικές προτιμήσεις των μωρών. Αρχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο μετά την ηλικία των τριών.
• Ρόλο παίζει και πόσο σύνθετο είναι ένα φαγητό ή μια τροφή αφού τα μωρά, κατά κανόνα, προτιμούν τις απλές μεμονωμένες γεύσεις.
• Το παιδί μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσει μέχρι και 20 φορές μια νέα τροφή προκειμένου να εξοικειωθεί με τη γεύση της.
• Από ενός μέχρι τριών ετών είναι πιο ανοιχτό στο να δοκιμάσει και να συνηθίσει νέες γεύσεις. Αντίθετα, από τα τρία και μετά γίνεται πιο επιφυλακτικό και προτιμά να τρώει αυτά που ήδη έχει συνηθίσει.

Οι πιο δημοφιλείς τροφές του λιλιπούτειου πληθυσμού
Γύρω στον έκτο μήνα το πεπτικό σύστημα του μωρού είναι πιο ώριμο και το ανοσοποιητικό του έχει αναπτύξει καλύτερη αντίσταση σε πιθανά αλλεργιογόνα, πράγμα που σημαίνει ότι είναι η καλύτερη περίοδος για την εισαγωγή στερεών γευμάτων η οποία γίνεται σταδιακά και πάντα με την καθοδήγηση του παιδίατρου. Επιπλέον, το γάλα δεν του αρκεί πλέον για να χορτάσει αλλά και για να αναπτυχθεί. Μην το καθυστερήσετε λοιπόν, αρχίστε να διευρύνετε το γαστριμαργικό… ορίζοντα του παιδιού σας αφού όσο περνάει ο καιρός θα γίνεται όλο και πιο καχύποπτο απέναντι στις νέες γεύσεις. Όσο για τα φαγητά που ενθουσιάζουν τα μωρά; Έχουμε και λέμε:
• Ρυζάλευρο
Γιατί το προτιμούν: Γιατί ειδικά το ρυζάλευρο, που είναι η πρώτη κρέμα δημητριακών που θα δοκιμάσει το μωρό σας, ανακατεύεται με το γάλα οπότε η γεύση τού είναι οικεία.
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Το ρυζάλευρο είναι η πιο υποαλλεργική τροφή και γι’ αυτό είναι και η πρώτη τροφή που δίνουμε στα μωρά. Ξεκινήστε με δυο τρεις κουταλιές στην άκρη του κουταλιού χωρίς να βιάζεστε. Μην βάζετε στόχο να αδειάσει το μωρό σας το πιάτο. Δώστε του χρόνο ν’ αγαπήσει το νέο του φαγητό αυξάνοντας σταδιακά τις κουταλιές. Εξάλλου μπορείτε –μέχρι να φτάσει να τρώει όλη την ποσότητα- να συμπληρώσετε το γεύμα με γάλα.

• Γιαούρτι
Γιατί το προτιμούν: Γιατί είναι πιο κοντά στη γεύση που έχουν συνηθίσει περισσότερο, το γάλα!
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Μπορείτε να το δίνετε ως σνακ ενδιάμεσα στα γεύματα -π.χ. πριν την κρέμα- ή το απόγευμα σαν γεύμα. Το παιδί μπορεί να τρώει καθημερινά γιαούρτι ή δύο με τρεις φορές την εβδομάδα. Τα εμπλουτισμένα παιδικά γιαουρτάκια καλύπτουν τις ανάγκες του.

• Κίτρινα λαχανικά
Γιατί τα προτιμούν: Γιατί η γεύση από λαχανικά όπως το καρότο ή η πατάτα είναι λιγότερο έντονη από τα πράσινα λαχανικά όπως κολοκύθι, αγγούρι, μπρόκολο, φασολάκια.
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Για να εξοικειώνεται το μωρό σας με τα λαχανικά ξεκινήστε από αυτά που έχουν την πιο γλυκιά γεύση όπως γλυκοπατάτα και καρότο. Μπορείτε να σερβίρετε τα κίτρινα λαχανικά καλά βρασμένα ώστε να είναι μαλακά σε μορφή πουρέ ή κομμένα σε ροδέλες. Τα πράσινα λαχανικά, που έχουν πιο έντονη γεύση, μπορείτε να τα «εξαφανίσετε» μέσα σε σούπες ή σε πουρέ πατάτας.

• Φρούτα
Γιατί τα προτιμούν: Γιατί τα μωρά λατρεύουν τη γλυκιά γεύση και τα περισσότερα φρούτα είναι γλυκά. Μπορεί όμως να απορρίψουν φρούτα με όξινη γεύση όπως π.χ. το ακτινίδιο ενώ είναι συνήθως δύσκολο να φάνε το πορτοκάλι όχι μόνο λόγω της όξινης γεύσης του, αλλά γιατί έχει και πολλές ίνες που τα δυσκολεύει στη μάσηση.
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Στην αρχή τα φρούτα σερβίρονται σε μορφή φρουτόκρεμας την οποία θα πρέπει πάντα να δοκιμάζετε πριν δώσετε στο μωρό φροντίζοντας να είναι νόστιμη. Μόλις σταματήσετε να πολτοποιείτε τα φρούτα μπορείτε ν’ αρχίσετε να του δίνετε μαλακά κομμάτια φρούτου, όπως μπανάνα και αχλάδι. Μην σερβίρετε ποτέ τα φρούτα με ζάχαρη ή σαντιγί γιατί έτσι απομακρύνετε το παιδί από τη φυσική τους γεύση.

• Μπιφτέκι
Γιατί το προτιμούν: Γιατί είναι νόστιμο και ταυτόχρονα μαλακό. Αντίθετα, το κρέας, ιδιαίτερα το μοσχάρι, μπορεί να τα δυσκολέψει στο μάσημα. Έτσι θα διαπιστώσετε ότι το παιδί σας μπορεί να μασάει για πολύ ώρα μια μπουκιά κρέας και τελικά να το φτύσει.
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Γενικά να θυμάστε ότι το παιδί που έχει ξεκινήσει να τρώει κανονικό φαγητό μπορεί πιο εύκολα να μασήσει το κοτόπουλο και το ψάρι. Το κόκκινο κρέας είναι προτιμότερο να είναι μαγειρεμένο στην κατσαρόλα ώστε να είναι μαλακό και κομμένο σε πολύ μικρά κομματάκια. Μπορείτε επίσης να σερβίρετε στο παιδί μπιφτέκι φτιαγμένο όχι μόνο από μοσχαρίσιο κιμά αλλά κι από κιμά κοτόπουλου.

• Ψωμί
Γιατί το προτιμούν: Γιατί είναι μαλακό αλλά ταυτόχρονα τραγανό, ό,τι καλύτερο δηλαδή για τα πονεμένα ούλα την περίοδο που βγάζουν δόντια.
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Ένα κομμάτι ψωμί είναι ένα υγιεινό σνακ και εξασφαλίζει καλή εξάσκηση για την περίοδο που το παιδί σας μαθαίνει να μασάει, χωρίς να κινδυνεύει να πνιγεί. Ταυτόχρονα το ψωμί, όπως και τα ζυμαρικά, συγκαταλέγονται στη βάση της διατροφικής πυραμίδας πράγμα που σημαίνει ότι αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής του παιδιού σας.

• Χυμοί
Γιατί τους προτιμούν: Γιατί έχουν γλυκιά γεύση και καταναλώνονται ευχάριστα χωρίς να απαιτούν μάσημα. Αυτό ισχύει και για το φυσικό χυμό πορτοκάλι, που συνήθως τα περισσότερα μωρά αγαπούν ιδιαίτερα όταν η γεύση του είναι γλυκιά.
Συμβουλή από το διαιτολόγο: Προτιμήστε τους φυσικούς χυμούς χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Οι χυμοί φρούτων πρέπει να προσφέρονται με μέτρο, κατά προτίμηση μαζί με τα κυρίως γεύματα και σερβιρισμένοι στο ποτήρι κι όχι στο μπιμπερό (πράγμα που μπορεί να βλάψει τα δόντια). Γενικά δεν θα πρέπει να δίνετε αναψυκτικά και ζαχαρούχα ποτά στο παιδί. Αυτά γεμίζουν το στομαχάκι τους και εκτοπίζουν άλλες πιο θρεπτικές τροφές.

Τα 5 «όχι» του πρώτου χρόνου
Ζάχαρη: Πρέπει να αποφεύγεται όσο το δυνατόν περισσότερο γιατί χαλάει τα δόντια, εθίζει το παιδί στη γλυκιά γεύση και μπορεί να συμβάλλει στην παχυσαρκία. Προσέχετε τα τυποποιημένα προϊόντα που εμπεριέχουν ζάχαρη π.χ. μπισκότα και γλυκά.

Αλάτι: Η προσθήκη αλατιού πρέπει επίσης να αποφεύγεται γιατί μπορεί να επιβαρύνει τα νεφρά του. Να θυμάστε ότι το αλάτι μπορεί να είναι κρυμμένο σε πολλά τυποποιημένα προϊόντα.

Μέλι: Μπορεί να προκαλέσει σοβαρή τοξική αντίδραση και γι’ αυτό είναι απαγορευτικό τον πρώτο χρόνο ζωής.

Ξηροί καρποί: Μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις ενώ αποτελούν τη συνηθέστερη αιτία πνιγμού.

Πολλά λιπαρά: Το φαγητό του παιδιού, ιδιαίτερα τον πρώτο χρόνο, πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ελαφριά μαγειρεμένο με μια μικρή ποσότητα ελαιολάδου, ώστε να μην επιβαρύνεται το πεπτικό σύστημα. Για αυτό τα πολλά λιπαρά αλλά και τα μπαχαρικά πρέπει να αποφεύγονται.

10 μυστικά για την εισαγωγή στερεών γευμάτων

1. Τον πρώτο χρόνο ζωής να ακολουθείτε ένα απλό διαιτολόγιο με βάση τις οδηγίες του παιδίατρου, το οποίο θα εμπλουτίζετε σταδιακά.

2. Εισάγετε μία καινούρια τροφή με μεσοδιάστημα πέντε έως επτά ημερών από την επόμενη προκειμένου να δείτε τυχόν αλλεργικές αντιδράσεις.

3. Κάθε φορά που θα προσθέτετε ένα φαγητό στο μενού του παιδιού σας θα πρέπει να ξεκινάτε με μικρή ποσότητα η οποία θα αυξάνεται προοδευτικά.

4. Μην απελπίζεστε αν κάτι δεν αρέσει στο μωρό σας. Έρευνες δείχνουν ότι δοκιμάζοντας ξανά και ξανά (χωρίς πίεση) έχει πολλές πιθανότητες να συνηθίσει τη νέα γεύση.

5. Οι νέες γεύσεις πρέπει να παρουσιάζονται σε μια ώρα της ημέρας που το μωρό σας είναι χαλαρό και… πεινασμένο κι όχι όταν είναι κακοδιάθετο ή εκνευρισμένο.

6. Μόλις αρχίσει να τρώει στερεά γεύματα θα πρέπει να πίνει αρκετό νερό.

7. Αν το παιδί μπορεί να καθίσει βάλτε το στο καρεκλάκι του για να φάει. Αφήστε το να φάει με τα χεράκια του ακόμα κι αν λερώνεται. Αυτός είναι ένας εγγυημένος τρόπος για να εξοικειωθεί με το φαγητό.

8. Φροντίστε τα πρώτα γεύματα του μωρού να είναι σε αραιή μορφή, καλά πολτοποιημένα, χωρίς κόκκους.

9. Δοκιμάζετε πάντα το φαγητό που φτιάχνετε για το μωρό προκειμένου να βεβαιωθείτε ότι είναι νόστιμο. Αν κάτι δεν έχει ωραία γεύση πώς είναι δυνατόν να του αρέσει;

10. Τον πρώτο χρόνο φροντίστε οι γεύσεις να είναι απλές και κι όχι ιδιαίτερα σύνθετες. Κάποιοι συνδυασμοί ωστόσο μπορεί να κάνουν πιο θελκτική τη γεύση: π.χ. το παιδί μπορεί να φάει πιο εύκολα τα όσπρια αν λιώσετε μέσα πατάτα ενώ η μπανάνα μπορεί να μειώσει τη γεύση από τα πιο όξινα φρούτα της φρουτόκρεμας.

Τip: Τα παιδιά, λίγο πριν κλείσουν τους 12 μήνες, μπορούν να φάνε τις περισσότερες οικογενειακές τροφές, κομμένες σε μικρά κομματάκια ή μαλακωμένες όσο χρειάζεται, όμως σκόπιμο είναι να προτιμούμε να τους δίνουμε τα πιο πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία τμήματα του φαγητού που σερβίρονται στο οικογενειακό τραπέζι.

Της Φλώρας Κασσαβέτη, με τη συνεργασία της Δρ. Ελένης Παπαγιαννίδου, Κλινικής Διαιτολόγου–Διατροφολόγου, Διδάκτορος του Πανεπιστημίου του Surrey, UK, Τμήμα Διατροφής Γ. Ν. «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ».

http://www.babycooking.gr