Βοηθώντας τα παιδιά να θέσουν στόχους και να τους πετύχουν
Οι στόχοι στη ζωή μας δίνουν δύναμη και όρεξη για να προσπαθούμε καθώς συνδέονται σημαντικά με την έννοια…
Οι στόχοι στη ζωή μας δίνουν δύναμη και όρεξη για να προσπαθούμε καθώς συνδέονται σημαντικά με την έννοια της ελπίδας. Επιπλέον, η επίτευξη των στόχων συμβάλλει σημαντικά στο να λαμβάνουμε χαρά και ικανοποίηση. Κατά την παιδική ηλικία τα παιδιά λειτουργούν χωρίς να έχουν κάποιους ιδιαίτερους στόχους, εκτός από την ακατάπαυστη και πολύ υγιή όρεξη για παιχνίδι. Μεγαλώνοντας όμως πρέπει να αρχίσουν να μαθαίνουν να βάζουν στόχους, ιδιαίτερα όσων αφορά την επίδοση τους στα μαθήματα. Για τους γονείς όμως αυτή η διαδικασία δεν είναι τόσο εύκολη όσο ακούγεται.
Το λάθος που συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις και που κάνει τα παιδιά να είναι αρνητικά με τη θέσπιση στόχων ή και την όρεξη τους για μάθηση είναι ότι οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές και ότι πολλές φορές γίνονται συγκρίσεις που τα κάνουν να νιώθουν μειονεκτικά.
Η δυνατότητα ενός μαθητή στο να θέτει και να επιτυγχάνει ρεαλιστικούς στόχους συνδέεται άμεσα με υψηλότερη βαθμολογία, τη χαμηλότερη πιθανότητα για εγκατάλειψη των σπουδών στο μέλλον και γενικότερα καλύτερη ποιότητα ζωής.
Σχετική έρευνα αναφέρει ότι η πλειοψηφεία των μαθητών δυσκολεύονται να πιστέψουν στην ικανότητα τους στη να πετύχουν τους στόχους τους. Παρόλο που τα παιδιά ξεκινούν να αντιλαμβάνονται τι μπορούν και τι δε μπορούν να κάνουν από την ηλικία των 7 και των 8 χρόνων, μόνο το 42% των μαθητών από 10 έως 18 χρόνων δηλώνουν ότι προσπαθούν να πετύχουν τους στόχους τους. Επίσης, μόνο το 35% πιστεύουν ότι μπορούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που συναντούν.
Η προαναφερθείσα έρευνα είναι η πρώτη που εστιάζει στη θέσπιση στόχων κατά την παιδική ηλικία και αναφέρει ότι πιθανότατα, ο λόγος που τα παιδιά δυσκολεύονται με την θέσπιση σωστών στόχων είναι ότι τα σχολεία εστιάζουν περισσότερο στην υψηλή βαθμολογία. Καθώς όμως το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αρχίσει να ενσωματώνει όλο και περισσότερο το σχεδιασμό των επαγγελματικών στόχων για τους μαθητές, έχουν αρχίσει να διαφαίνονται οι σχετικές δυσκολίες.
Επιπλέον έρευνα, υποστηρίζει ότι η αντίληψη των παιδιών σχετικά με το τι μπορούν και τι δε μπορούν να πετύχουν ξεκινάει νωρίς. Πριν ακόμα φτάσουν στην εφηβεία, τα περισσότερα παιδιά έχουν κατασταλάξει όσων αφορά κάποιους συγκεκριμένους στόχους που έχουν, καθώς επίσης κάποιους στόχους που έχουν εγκαταλείψει.
Ακόμα όμως και αν οι μαθητές προσκολλούν σε υψηλούς στόχους, πολύ συχνά απογοητεύονται και αποτυγχάνουν καθώς δεν συσχετίζουν τη συμπεριφορά τους με τους στόχους τους, όπως αναφέρει ο Ντομινίκ Μορισάνο, καθηγητής κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια. «Μπορεί να πουν: Θέλω να γίνω παιδίατρος, αλλά κάνουν πολλές απουσίες» λέει συγκεκριμένα. Το αποτέλεσμα είναι πολλές φορές είναι να απελπίζονται. Η πίστη του καθενός στη δυνατότητα του να πετύχει σε κάποιο στόχο είναι σημαντική στο να χτίσει μια ελπιδοφόρα στάση, η οποία, με τη σειρά της αποτελεί υψηλή πιθανότητα για επιτυχία.
Σε πολλά σχολεία της Αμερικής έχουν αρχίζει να εφαρμόζουν την ενίσχυση για θέσπιση πραγματοποιήσιμων στόχων και την ενδυνάμωση των μαθητών στην ικανότητα επίτευξης τους. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει θέσπιση συγκεκριμένων, μετρήσιμων, επιτεύξιμων στόχων με εμφανή αποτελέσματα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς οι μαθητές χρησιμοποιούν τους προηγουμένους βαθμούς έτσι ώστε να προσδιορίσουν συγκεκριμένους και μετρήσιμους εκπαιδευτικούς στόχους, όπως να επιτύχουν κάποιο συγκεκριμένο βαθμό και να προσδιορίσουν το χρονικό διάστημα για να το πετύχουν. Οι μαθητές σπάνε τους μεγάλους στόχους σε μικρότερα βήματα, γράφουν τις δεξιότητες που θέλουν να μάθουν, και κατονομάζουν τις συγκεκριμένες στρατηγικές και πηγές που θα χρησιμοποιήσουν για να υπερβούν εμπόδια όπως για παράδειγμα περισσότερη ώρα για μελέτη. Οι δάσκαλοι, με τη σειρά τους, τους βοηθούν στο να παρακολουθούν την πορεία τους.
Αυτό το είδος εσωτερικών κινήτρων κάνει τη θέσπιση στόχων να δουλεύει με τα παιδιά, αναφέρουν οι ειδικοί που δουλεύουν στα σχολεία.
Η έννοια του συγκεκριμένου τρόπου θέσπισης στόχων ξεκίνησε να χρησιμοποιείται το 1980 από διευθυντές οργάνωσης. Κάποιοι εκπαιδευτικοί άρχισαν να το χρησιμοποιούν πριν 10 χρόνια για να βοηθηθούν τους διευθυντές και τους δασκάλους να βάζουν τους δικούς του στόχους. Πιο πρόσφατα, ένας μικρότερος αριθμός σχολείων έχουν συμπεριλάβει τη μέθοδο στις τάξεις.
Σχετικό άρθρο στη Wall street Journal αναφέρει ότι ο Τζάκσον, μαθητής 13 χρονών στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών, έγραφε κάτω από τη βάση στα μαθηματικά, «δεν ήξερα πως θα καταφέρω να τα μάθω», λέει συγκριμένα ο Τζάκσον. «Το να μάχεται με το διάβασμα του απλά του δημιουργούσε περισσότερο άγχος» λέει η μητέρα του.
Η δασκάλα του πρότεινε μια λύση: Τον δίδαξε πώς να σπάει το στόχο σε μικρότερα κομμάτια και πώς να προσπαθεί να βελτιώνει τους βαθμούς του λίγο-λίγο σε κάθε τεστ. Σταδιακά ο βαθμός του ήταν σχεδόν τέλειος. «Ακολουθούσα τα βήματα και μετά απλά ήμουν ένα βήμα μπροστά και συνέχιζα από εκεί» Λέει ο Τζάκσον.
Στο σχολείο του Τζάκσον, από τότε που η διεύθυνση ξεκίνησε να εφαρμόζει πρόγραμμα θέσπισης στόχων πριν από 3 χρόνια, η βαθμολογία των μαθητών και στα τεστ και στους ελέγχους έχει σημαντική άνοδο, όπως αναφέρει ο διευθυντής.
Τα πρόγραμμα δεν έχει εφαρμογή μόνο στα μαθήματα αλλά και στην επίτευξη στόχων όσων αφορά εξωσχολικές δραστηριότητες. Όταν ο Ντέϊβιντν, ήταν στο δημοτικό ανταγωνιζόταν με τους φίλους του για την υψηλή βαθμολογία. Η μητέρα του παρατήρησε ότι αυτή η διαδικασία τον άγχωνε και προσπάθησε να τον βοηθήσει να εστιάσει σε κάποιον άλλο στόχο.
Προσπάθησε να μπει στην ομάδα ποδοσφαίρου αλλά στην πρώτη δοκιμή απέτυχε. Αντί να εγκαταλείψει την προσπάθεια τον βοήθησε να σχεδιάσει μια άλλη προσέγγιση, έκανε προπόνηση στο σπίτι και φανταζόταν τον εαυτό να παίζει καλά. Τελικά μπήκε στην ομάδα, γεγονός που τόνωσε πολύ την αυτοπεποίθηση του. Τώρα είναι 16 χρονών και πλέον γνωρίζει πως όταν αποτυγχάνει σε κάποια προσπάθεια «υπάρχει πάντα κάτι άλλο για να προσπαθήσω!».
Οι στόχοι στη ζωή είναι συνυφασμένοι με τα όνειρα και τις ελπίδες μας. Όσο όμως δεν καταφέρνουμε να τους πετύχουμε απογοητευόμαστε και πολλές φορές χάνουμε και την όρεξη να συνεχίσουμε να προσπαθούμε. Το αποτέλεσμα είναι να χάνουμε την αυτοπεποίθηση μας, να νιώθουμε απογοήτευση και πολύ συχνά να οδηγούμαστε σε κατάθλιψη.
Το να μάθουμε να βάζουμε ρεαλιστικούς και επιτεύξιμους στόχους συμβάλλει σημαντικά στην καλή ποιότητα ζωής και στην επιτυχία καθώς κάθε φορά που επιτυγχάνουμε το στόχο μας, παίρνουμε δύναμη, σιγουριά, αυτοπεποίθηση και όρεξη να συνεχίσουμε. Για αυτόν ακριβώς το λόγο είναι σημαντικό να μάθουμε και στα παιδιά μας πώς να βάζουν στόχους έτσι ώστε να μπορούν να πετύχουν αυτό που επιθυμούν στη ζωή και να είναι ευτυχισμένα.
Αμαλία Λουίζου, ΜΑ
Ψυχοθεραπεύτρια, Οικογενειακή Σύμβουλος
Κέντρο Παιδιού Εφήβου Οικογένειας
www.kepeo.com
Πηγή: Wall Street Journal
