Αν το άγχος σας εκδηλώνεται ως διαρκής φόβος ότι πάσχετε από κάτι θανατηφόρο, δεν είστε η μόνη
Η υποχονδρίαση, που πηγάζει από το έντονο άγχος, υπολογίζεται ότι εμφανίζεται με τετραπλάσια συχνότητα στις γυναίκες. Η προσωπική μαρτυρία της Αμερικανίδας αρθρογράφου και μαμάς Mary Katherine δείχνει πώς είναι να ζεις με αυτή την κατάσταση.
Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, υπέφερα από κάποιο είδος άγχους.
Ήδη από τα σχολικά μου χρόνια, η ψυχική νόσος επηρέαζε τη λειτουργικότητά μου. Για παράδειγμα κάθε πρωί, καθώς κατευθυνόμουν προς το σχολικό λεωφορείο, ένιωθα αναγκασμένη να βγω από το σπίτι βάζοντας μπροστά ένα συγκεκριμένο πόδι. Στο τέλος της ημέρας αισθανόμουν πως ήταν απίστευτα σημαντικό να ξαναμπώ στο σπίτι χρησιμοποιώντας το άλλο πόδι.
Πού και πού ξεχνούσα με ποιο πόδι είχα ξεκινήσει τη μέρα μου και τότε με κυρίευε ένα δυσοίωνο συναίσθημα. Κάποιες φορές, μετά το σχολείο, η μητέρα μου με βρήκε να στέκομαι μπροστά στην εξώπορτα σε κατάσταση απόλυτου πανικού.
«Αγάπη μου, τι κάνεις; Έλα μέσα».
«Μαμά, θυμάσαι αν άρχισα τη μέρα μου με το αριστερό ή με το δεξί πόδι μου;»
«Μα τι είναι αυτά που λες; Δεν ξέρω. Έλα μέσα, βρέχει!».
«Μαμά, σε παρακαλώ, προσπάθησε να θυμηθείς! Δεξί ή αριστερό;».
Εκ των υστέρων, συνειδητοποιώ πόσο γελοίος ήταν εκείνος ο φόβος. Αλλά τότε, ο εγκέφαλός μου δεν λειτουργούσε φυσιολογικά. Ήμουν σίγουρη ότι κινδύνευα πραγματικά μόνο και μόνο γιατί δεν είχα κάνει καλό ποδαρικό. Κυριολεκτικά.
Μεγαλώνοντας, το άγχος μου εκδηλώθηκε με έναν πιο κοινό τρόπο: ως υποχονδρίαση (ή «άγχος υγείας»). Σύμφωνα με το εγχειρίδιο DSM-IV, το άγχος υγείας εκδηλώνεται με τρεις τρόπους: κάποιος είναι πεπεισμένος ότι πάσχει από μια ασθένεια, φοβάται ότι θα αρρωστήσει ή ανησυχεί ιδιαίτερα για τα σωματικά του συμπτώματα.
Όταν το άγχος μου κορυφώθηκε στο πανεπιστήμιο, αντιλαμβανόμουν έντονα κάθε θόρυβο που προερχόταν από την κοιλιά μου, κάθε τυχαίο νευρόπονο, κάθε σφιγμένο μυ. Αρκούσε να νιώσω ένα σπασμό στον ώμο για να βεβαιωθώ (με υποχρέωσες, Ίντερνετ!) ότι αυτό το νέο «σύμπτωμα» υποδήλωνε μια τρομερή ασθένεια που με σκότωνε ύπουλα.
Έτσι, βρέθηκα στα επείγοντα περιστατικά άπειρες φορές.
Συνήθως κάποιος μου έλεγε ότι ήμουν μια χαρά και πως «όλα ήταν στο μυαλό μου». Με έστελναν σπίτι με ένα παραπεμπτικό σε ψυχίατρο, που αμέσως πετούσα στα σκουπίδια, γιατί ήταν ξεκάθαρο πως στο νοσοκομείο είχαν αποτύχει να διαγνώσουν μια σπάνια ασθένεια. Απλώς έπρεπε να βρω το δικό μου, προσωπικό Ντόκτορ Χάουζ, που θα με έσωζε!
Έτσι, πήγαινα να πάρω και δεύτερη γνώμη. Και Τρίτη. Και τέταρτη.
Η συγκεκριμένη αγχώδης διαταραχή έγινε τόσο έντονη, που έκανα κοπάνα από τα μαθήματα για να επισκεφτώ γιατρούς για μια κατά φαντασίαν ασθένεια. Δυσκολεύομαι τώρα να το παραδεχτώ γιατί ειλικρινά, με κάνει να νιώθω αμήχανα. Παρόλο που πλέον γνωρίζω ότι είχα μια αναγνωρισμένη ψυχική νόσο που επηρέαζε τον τρόπο σκέψης μου και πως τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορούν να προκαλέσουν πραγματικό πόνο, νιώθω ντροπή.
Δεν θα έπρεπε να αισθάνομαι έτσι, όμως. Η υποχονδρίαση είναι μια αρκετά κοινή εκδήλωση άγχους. Τουλάχιστον το 3% του γενικού πληθυσμού υποφέρει από αυτή τη διαταραχή, η οποία επηρεάζει τις γυναίκες με τετραπλάσια συχνότητα από τους άντρες. Όμως οι γυναίκες στιγματίζονται περισσότερο από το άγχος υγείας. Ίσως έχετε δει κάποια εκπομπή στην τηλεόραση όπου μια υποχόνδρια παρουσιάζεται ως κάποια που επιζητά την προσοχή των άλλων ή ως μια drama queen. Προσωπικά, το έχω δει να συμβαίνει πολλές φορές.
Αλλά το πιο θλιβερό είναι ότι στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.
Από την προσωπική μου εμπειρία μπορώ να σας πω ότι η ανησυχία μου για την υγεία μου δεν έχει να κάνει με την επιθυμία μου για προσοχή. Δεν ήθελα να αποτύχω σε ένα μάθημα στην εξεταστική του πανεπιστημίου επειδή φοβόμουν ότι πεθαίνω. Ήθελα να είμαι υγιής και χαρούμενη. Αλλά η χημεία του εγκεφάλου μου είχε επηρεαστεί σε τέτοιο βαθμό, που πλέον δεν μπορούσα να ελέγξω τις σκέψεις μου, οι οποίες κλιμακώνονταν με σκοτεινούς και τρομακτικούς τρόπους.
Ευτυχώς, τελικά βρήκα τη βοήθεια που χρειαζόμουν για να αντιμετωπίσω το άγχος μου. Τώρα, κάθε φορά που με πιάνει λόξιγκας και αρχίζω να γκουγκλάρω σπάνιες και θανατηφόρες ασθένειες, ξέρω ότι έχει έρθει η ώρα να ζητήσω τη βοήθεια ειδικού. Γιατί στην πραγματικότητα οι υποχόνδριοι δεν επιζητούν την προσοχή των άλλων. Υποφέρουν όντως από μια διαταραχή στον τρόπο σκέψης τους που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν μόνοι.
Επομένως, είχα μια πραγματική ασθένεια, την οποία όμως μπορούσα να θεραπεύσω. Δεν μπορούσα απλά να «σταματήσω να ανησυχώ». Χρειάστηκε να ακολουθήσω φαρμακευτική αγωγή για να επαναφέρω τη χημεία του εγκεφάλου μου στα φυσιολογικά επίπεδα, να ανακουφιστώ από το στρες και να ξεπεράσω τις ανησυχίες για την υγεία μου σε βαθμό να μπορώ να απολαμβάνω τη ζωή μου και να ζω το παρόν.
Η υποχονδρίαση ή άγχος υγείας, όπως κι αν την πείτε, είναι πραγματική. Απόλυτα.
Σε εξουθενώνει και σε τρομοκρατεί.
Και όσοι υποφέρουν από αυτήν αξίζουν την κατανόηση και τη φροντίδα μας.
Όχι στιγματισμό, όχι διαπόμπευση. Μόνο στήριξη.
