Πρέπει να κάνουμε στα παιδιά μας το εμβόλιο του μηνιγγιτιδόκοκκου Β;
Ο Δρ. Σπύρος Μαζάνης, παιδίατρος και συγγραφέας του βιβλίου «Βόλιος Εμβόλιος», λύνει όλες τις απορίες μας.
Την ώρα που η παιδίατρος ετοιμάζεται να εμβολιάσει το γιο μου, ασυναίσθητα τον σφίγγω περισσότερο στην αγκαλιά μου. Λίγο ο δικός μου φόβος για τις βελόνες, λίγο οι ανησυχίες που με κυριεύουν όταν φέρνω στο μυαλό μου, άθελά μου, τις πιθανές (αν και στην πραγματικότητα απίθανες ως επί το πλείστον) ανεπιθύμητες ενέργειες που αναγράφονται στο συνοδευτικό φυλλάδιο, δεν μπορώ να μην αισθάνομαι κάπως νευρική κάθε φορά που επισκεπτόμαστε το ιατρείο για ένα ακόμα εμβόλιο, μεταδίδοντας αναπόφευκτα την ίδια διάθεση και στο παιδί μου.
Και να φανταστεί κάποιος ότι θεωρώ τα εμβόλια μια από τις μεγαλύτερες ιατρικές ανακαλύψεις: Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τον παιδίατρο Σπύρο Μαζάνη, αποτελούν τη «μεγαλύτερη ιατρική ανακάλυψη για την πρόληψη λοιμωδών νόσων μετά το καθαρό νερό». Πρόσφατα ο Δρ. Μαζάνης έγραψε, σε συνεργασία με τη δημοσιογράφο υγείας Φλώρα Κασσαβέτη, ένα πρωτότυπο παιδικό παραμύθι για τα εμβόλια, τον «Βόλιο Εμβόλιο» (εκδ. Σοκόλη). Με αυτή την αφορμή, και ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς, μιλήσαμε με τον συγγραφέα -αριστούχο διδάκτορα ιατρικής και χειρουργικής του Πανεπιστημίου της Ρώμης και επίσημο μέλος, μεταξύ άλλων, της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας και της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας- για το βιβλίο του και για ό,τι απασχολεί εμάς τους γονείς γύρω από τα παιδικά εμβόλια.
Μπορείτε να μας συστήσετε τον ήρωα του βιβλίου σας, Βόλιο Εμβόλιο;
«Ο Βόλιος Εμβόλιος είναι ο μέχρι σήμερα παρεξηγημένος και αδικημένος φίλος των παιδιών, που ήρθε η στιγμή να δικαιωθεί για το καλό που κάνει εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Είναι ένα καλό μικρόβιο που -όσο και αν ακούγεται περίεργο- αφού μπει μέσα στο σώμα του παιδιού έχει ως σκοπό να οργανώσει ένα μεγάλο και δυνατό στρατό, ώστε αν κάνουν εισβολή τα κακά μικρόβια να τα πολεμήσει και να νικήσουν οι καλοί.
»Ο μικρός Άρης είναι ο δεύτερος ήρωας του παραμυθιού. Πηγαίνει στον παιδίατρό του για να κάνει ένα από τα προγραμματισμένα εμβόλια. Εκεί συνομιλεί με τον γιατρό, ο οποίος του εξηγεί γιατί πρέπει να γίνονται τόσο πολλά εμβόλια και του συστήνει τον Βόλιο Εμβόλιο, δηλαδή τον καινούργιο φίλο του».
Γιατί αποφασίσατε να γράψετε ένα παραμύθι για τα εμβόλια;
«Η ιδέα γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία μου με τη δημοσιογράφο υγείας Φλώρα Κασσαβέτη. Θελήσαμε να γράψουμε βιβλία γνώσεων στη μορφή παραμυθιού, τα οποία θα εξασφαλίζουν με τον πιο κατανοητό και φιλικό τρόπο τη μετάδοση μιας επιστημονικής και χρήσιμης ιατρικής πληροφορίας κατευθείαν στα ίδια τα παιδιά της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.
»Τα παραμύθια πάντα ελκύουν και συγκινούν την παιδική ψυχή και μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην αποτελεσματική ενημέρωση των μικρών παιδιών και μαθητών σε θέματα υγείας. Επειδή λοιπόν ένα από τα σπουδαιότερα θέματα υγείας είναι και τα εμβόλια, γεννήθηκε ο “Βόλιος Εμβόλιος”: το πρώτο αληθινό παραμύθι για τα εμβόλια. Είχαμε την τύχη να το εικονογραφήσει η εικαστικός Μαρία Κουτρουμπά και να γράψει στο τέλος του βιβλίου ένα παράρτημα-χρήσιμο ασκησιολόγιο για το σπίτι και το σχολείο η Δρ Αγωγής Υγείας Νάντια Κουρμούση».
Από την εμπειρία σας και από σχετικές έρευνες, το λεγόμενο αντιεμβολιαστικό κίνημα εξαπλώνεται τα τελευταία χρόνια; Αν ναι, εσείς πού θα αποδίδατε αυτό το φαινόμενο;
«Δεν δέχομαι ότι υπάρχει κάποιο αντιεμβολιαστικό κίνημα, διότι δεν υπάρχει θεσμικό όργανο, κάποιος πρόεδρος κ.λπ. Υπάρχουν αμελείς γονείς που, σε συνδυασμό με την άγνοια και την ημιμάθεια, αποφεύγουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους ή “ξεχνούν” να κάνουν τις αναμνηστικές δόσεις ή διαβάζοντας το κίτρινο διαδίκτυο παραπληροφορούνται. Το κακό είναι ότι αν αυτό συνεχιστεί πολύ, σύντομα θα προκύψουν επιδημίες απειλητικές για τη ζωή μικρών και μεγάλων, όπως έγινε πρόσφατα με την ιλαρά».
Πώς μπορούμε ως γονείς να βοηθήσουμε το παιδί μας να ξεπεράσει το φόβο του για τα εμβόλια;
«Αρχικά είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι κατά τη διαδικασία του εμβολιασμού η βελόνα πονά σε ποσοστό 5%, ενώ κατά 95% πονά η έκχυση του φαρμάκου. Επομένως, άδικα κατηγορούμε τη βελόνα. Επίσης είναι γνωστό ότι ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική αντοχή στον πόνο. Έτσι, πρέπει να λέμε εξαρχής την αλήθεια για το εμβόλιο και να το συζητάμε πολύ συχνά στο σπίτι. Να ξέρει το παιδί ότι έχει να κάνει μερικά εμβόλια, τα οποία πονάνε πολύ λίγο, όσο ένα κουνουπάκι. Ο πόνος θα διαρκέσει πολύ λίγο αλλά ύστερα το παιδί μας θα είναι πολύ δυνατό, σαν τον αγαπημένο του ήρωα».
Εσείς χρησιμοποιείτε κάποιες τεχνικές την ώρα του εμβολιασμού για να βοηθήσετε τους μικρούς ασθενείς σας να αντιμετωπίσουν το φόβο τους;
«Όπως όλοι οι παιδίατροι σ’ όλο τον κόσμο, έτσι και εγώ έχω προσπαθήσει να ανακαλύψω μεθόδους ώστε να απαλύνω το άγχος των παιδιών για τα εμβόλια. Έχω χρησιμοποιήσει τοπικά αναισθητικό σε κρέμες, έχω βάλει το μωρό να θηλάζει την ώρα του εμβολιασμού, έχω φροντίσει να μη με βλέπουν την ώρα της ένεσης και μετά να εξαφανίζομαι γρήγορα από το οπτικό πεδίο τους, τραγουδάμε τη στιγμή του εμβολιασμού, έχουν φέρει τα αγαπημένα τους κουκλάκια και τα εμβολιάζουμε κ.λπ. κ.λπ.
»Το συμπέρασμα είναι ότι το κάθε παιδί είναι διαφορετικό και θέλει διαφορετική αντιμετώπιση. Να ξέρετε ότι και η συμπεριφορά των γονιών είναι πολύ καθοριστική ώστε το παιδί να νιώθει ασφάλεια. Επίσης πιστεύω ότι αν το παιδί από μικρή ηλικία μάθει μέσα από ένα παραμύθι, από τη μυθοπλασία, από τον γονιό ή το σχολείο την πραγματικότητα για τον εμβολιασμό, τότε θα είναι πιο χαλαρό την στιγμή της ένεσης. Τα πρώτα δείγματα από την ανάγνωση του “Βόλιος Εμβόλιος” στα παιδιά είναι πολύ θετικά. Η αντίδραση τους είναι εντυπωσιακή και ταυτίζονται με τον ήρωα του παραμυθιού, δηλαδή τον Άρη».
Ενόψει της νέας σχολικής σεζόν, τέλος, θα θέλαμε την άποψή σας για το εμβόλιο του μηνιγγιτιδόκοκκου Β, το λεγόμενο Bexsero. Εσείς συστήνετε στους γονείς να το κάνουν στα παιδιά τους;
«Άδικα χάνουμε πολύτιμο χρόνο με το να εξηγούμε τη χρησιμότητα του συγκεκριμένου εμβολίου. Βεβαίως και είναι απαραίτητο, και μάλιστα από την ηλικία των 2 μηνών. Να ξέρετε ότι η μεγαλύτερη ιατρική ανακάλυψη για την πρόληψη λοιμωδών νόσων μετά το καθαρό νερό είναι τα εμβόλια. Ο πληθυσμός της Γης θα ήταν πολύ μικρότερος αν δεν υπήρχαν. Ακόμα και σε χώρες όπου βελτιώθηκαν οι συνθήκες υγιεινής, όπως στην Ινδία, δεν θα μειώνονταν οι θάνατοι από μικρόβια αν δεν υπήρχαν τα εμβόλια».