«Ο δάσκαλός μου το χταπόδι» ένα ντοκιμαντέρ για όλη την οικογένεια
Για μια αληθινή σχέση αγάπης που έχει πολλά να μας διδάξει
Έχουμε πει πολλές φορές ότι η επαφή με τη φύση μόνο οφέλη μπορεί να προσφέρει στους ανθρώπους και ειδικά τα παιδιά μπορούν να αποκομίσουν πολλές σημαντικές γνώσεις παρακολουθώντας τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον. Επειδή όμως η επαφή με τη φύση δεν είναι πάντα εύκολη, ειδικά όταν μεγαλώνουν σε πόλεις, τα βιβλία και τα ντοκιμαντέρ είναι μια πολύτιμη εναλλακτική που έχουν στη διάθεσή τους για να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για την πανίδα και τη χλωρίδα της Γης.
Η 8η Οκτωβρίου θεωρείται η Παγκόσμια Ημέρα Χταποδιών, κι όπως υποδηλώνει το όνομά της, η μέρα γιορτάζει ένα από τα πιο διακριτικά πλάσματα που ζουν στον πλανήτη σήμερα, το χταπόδι.
Τα χταπόδια αξίζουν εκτίμησης για διάφορους λόγους. Πρώτα απ’ όλα, είναι ένας από τους πιο μεγάλους επιζώντες της γης. Πράγματι, παρά τη σχετικά μικρή διάρκεια ζωής τους, τα απολιθώματα χταποδιών χρονολογούνται πάνω από 300 εκατομμύρια χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι προ-χρονολογούνται ακόμη και δεινόσαυρους. Είναι επίσης εξαιρετικά έξυπνα, με περίπου 500 εκατομμύρια νευρώνες που βρίσκονται στον εγκέφαλο και τα πλοκάμια τους, καταφέρνουν να παρακάμψουν τα ένστικτά τους, να μάθουν μαθήματα και να λύσουν προβλήματα.
https://www.instagram.com/p/CFmZgdnprY1/
Επιπλέον, είναι οπτικά εντυπωσιακά, εμφανίζονται σε ποικίλα διαφορετικά χρώματα και σχήματα, ενώ το Giant Pacific Octopus είναι σε θέση να φτάσει σε βάρος πάνω από 600 κιλά!
Σήμερα τιμώντας την Παγκόσμια Μέρα Χταποδιών βλέπουμε το ντοκιμαντέρ «Ο δάσκαλός μου το χταπόδι». Το 2010, ο διάσημος σκηνοθέτης της φύσης, Craig Foster, ξεκίνησε την ελεύθερη κατάδυση στα παγωμένα, και ταραχώδη νερά του Δυτικού Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής. Υπέφερε από εξουθενωτική εξάντληση και υπερβολική κόπωση και ζητούσε απεγνωσμένα για μια «ριζική αλλαγή» – αλλά δεν ήταν σίγουρος σε τι σχήμα θα μπορούσε να έρθει αυτή η αλλαγή στη ζωή του. Στη συνέχεια, η αλλαγή αυτή έφτασε με τη μορφή ενός χταποδιού.
Μετά την πρώτη τους συνάντηση – με τους δύο τους κάτω από τη θάλασσα, και το χταπόδι να είναι τόσο καλά καλυμμένο από ένα σωρό εγκαταλελειμμένα όστρακα που ακόμη και τα γύρω ψάρια ήταν μπερδεμένα – ήταν τόσο γοητευμένος που αποφάσισε να το επισκέπτεται κάθε μέρα. Το πρωτότυπο ντοκιμαντέρ Netflix, My Octopus Teacher, αφορά και αναδεικνύει τη μακροχρόνια σχέση μεταξύ ενός ανθρώπου και ενός χταποδιού.
https://www.instagram.com/p/CE3M363pSy0/
Το My Octopus Teacher ή στα ελληνικά «Ο δάσκαλός μου το χταπόδι», θα μπορούσε βεβιασμένα να ενταχθεί στον αφελή κανόνα δημιουργικών έργων που προκύπτουν από άνδρες που αποφασίζουν να ανακαλύψουν ξανά τον σκοπό της ζωής τους και τον κάνουν επανασυνδέοντας τον εαυτό τους με τον τραχύ φυσικό κόσμο. Αλλά δεν πέφτει σε αυτή την παγίδα. Στην πραγματικότητα, η ταινία καταγράφει έναν από τους πιο συγκινητικούς δεσμούς φιλίας μεταξύ «διαφορετικών» ειδών που χαρίζει στον κόσμο πολλά δυνατά συναισθήματα.
Αρχικά, το χταπόδι φαίνεται απρόθυμο να κινείται ελεύθερα παρουσία του Φόστερ, αλλά με την πάροδο του χρόνου ο Φόστερ αποδεικνύει στο χταπόδι ότι δεν είναι απειλή. Η αργή διαδικασία εγκλιματισμού καταλήγει σε μια συναρπαστική συνάντηση όπου το χταπόδι κοιμάται προς τον Φόστερ και ξεδιπλώνει διστακτικά ένα από τα πλοκάμια του στο χέρι του, παίζοντας παιχνιδιάρικα με τις βεντούζες του. Η απροσδόκητη χειρονομία αφήνει τον Φόστερ έκπληκτο.
Αν και τα χταπόδια είναι γνωστό ότι είναι εξαιρετικά έξυπνα, τα μαλάκια δεν είναι ακριβώς καλά κατανοητά. Ο Φόστερ θέλει απελπισμένα να μάθει περισσότερα για το μεγαλοπρεπές αυτό πλάσμα – αλλά δεν το πλησιάζει ως ερευνητικό θέμα. Αντίθετα, όπως υπονοεί ο τίτλος του ντοκιμαντέρ, το βλέπει περισσότερο ως οδηγό ή μέντορα, παίρνοντας πολύτιμα μαθήματα που θα τον διδάξουν για την ευθραυστότητα της ζωής και τη βαθιά σύνδεση μεταξύ του ανθρώπου και του φυσικού κόσμου. Ο σεβασμός του για το χταπόδι και «η καθαρή μεγαλοπρέπειά του» έπληξε όλες τις παρατηρήσεις του, μια προσέγγιση που αντιμετωπίστηκε με κάποια κριτική.
Όμως το My Octopus Teacher δεν πρέπει να θεωρηθεί ένα παραδοσιακό ντοκιμαντέρ φύσης. Είναι σαν μια ιστορία αγάπης. Είναι τόσο αποφασισμένος να το καταλάβει καλύτερα που διερευνά σχολαστικά την επιστημονική βιβλιογραφία για το κοινό χταπόδι.
Μετά από μια επικίνδυνη συνάντηση του χταποδιού με έναν καρχαρία, ο Foster παρακολουθεί επιμελώς την ανάρρωσή του. Φέρνει ακόμη και τον μικρό του γιο για να το συναντήσει.
Τα κάνει όλα αυτά με την επίγνωση ότι η σχέση τους θα τελειώσει τραγικά, καθώς το κοινό χταπόδι ζει όχι περισσότερο από ένα ή δύο χρόνια. Αλλά ο αναπόφευκτος πόνος δεν τον εμποδίζει να το επισκέπτεται. Υπήρχε μια απίστευτη μέρα, όταν βρήκε το χταπόδι να απλώνει τα πλοκάμια του προς μια ομάδα ψαριών – κάτι που αρχικά ερμήνευσε ως κυνήγι. Αλλά αφού μελέτησε τις κινήσεις του λίγο περισσότερο, συνειδητοποίησε ότι δεν ενεργούσε επιθετικά. Αλλά μάλλον έμοιαζε να παίζει. Και έπειτα, σε μια στιγμή, έχασε το ενδιαφέρον του για το παιχνίδι αυτό και έσπευσε να πάει πάνω του και κόλλησε πάνω στο στήθος του, σαν να τον αγκάλιαζε. Ακόμα και στο τέλος της σχέσης τους, διατήρησε την ικανότητά του να τον εκπλήσσει.
https://www.instagram.com/p/CEi_wO0pE2l/
«Το αγάπησα», εξομολογείται αργότερα ο Foster όταν σκέφτεται τον φευγαλέο χρόνο που πέρασε μαζί του, «αλλά και νιώθω ευγνωμοσύνη για την εκπληκτική άγρια φύση που εκπροσώπησε και για το πώς με άλλαξε».
