Η πρόληψη και ο έλεγχος της ουλίτιδας στα παιδιά

Η ουλίτιδα, μαζί με την τερηδόνα, αποτελούν τα κυριότερα οδοντιατρικά προβλήματα των παιδιών. Μπορεί να εμφανιστεί στο στόμα από τόσο νωρίς όσο τα 2 έτη και οφείλεται κατά κύριο λόγο στον ανεπαρκή καθαρισμό των δοντιών.

Η ουλίτιδα των παιδιών είναι μια αναστρέψιμη πάθηση των ούλων, εκτός από τις περιπτώσεις όπου συντρέχουν σοβαρότερα προβλήματα υγείας. Μπορεί να προληφθεί και να θεραπευτεί εύκολα με τη σωστή εφαρμογή καθημερινών πρακτικών στοματικής υγιεινής και υγιεινής διατροφής.

Ουλίτιδα και Μικροβιακή πλάκα
Με τον όρο ουλίτιδα περιγράφουμε τη φλεγμονή των ούλων, η οποία οφείλεται στην ύπαρξη μικροβιακής πλάκας στα δόντια. Η μικροβιακή πλάκα είναι μια μαλακή, άχρωμη κολλώδης μάζα που αποτελείται κατά 70% από μικρόβια του στόματος και κατά 30% από πρωτεΐνες και υδατάνθρακες των τροφών και κάποιων ενδογενών ουσιών, όπως το σάλιο. Προσκολλάται επάνω στις επιφάνειες των δοντιών και εάν δεν αφαιρείται καθημερινά με το βούρτσισμα, προκαλεί ερεθισμό, πρήξιμο και αιμορραγία των ούλων.

Παράγοντες που ευνοούν τη συσσώρευση πλάκας είναι:
• Οι ορθοδοντικές ανωμαλίες, γιατί τα στρεβλοφυή δόντια καθαρίζονται δυσκολότερα
• Τα πολλά σφραγίσματα, γιατί έχει αποδειχτεί ότι οι επιφάνειες τους κατακρατούν ευκολότερα πλάκα απ ότι οι επιφάνειες των δοντιών
• Η διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και σάκχαρα, διότι με αυτά ακριβώς τρέφονται τα μικρόβια και πολλαπλασιάζονται ευκολότερα

Η παρατεταμένη παραμονή της πλάκας στο στόμα έχει σαν αποτέλεσμα την ενασβεστίωσή της από το σάλιο και τη μετατροπή της σε σκληρή μάζα που δεν αφαιρείται με το βούρτσισμα, γνωστή ως πέτρα. Η πέτρα στα παιδιά δεν είναι τόσο συχνή, εντούτοις εμφανίζεται ακόμα και σε ηλικίες κάτω των έξι ετών.

Ενδείξεις ουλίτιδας
ελαφρά
• Ελαφρά αιμορραγία των ούλων κατά το βούρτσισμα, ενώ το χρώμα και η υφή τους είναι φυσιολογικά (ροδαλά και πορώδη)
προχωρημένη
• Χρώμα ούλων ερυθρό και υφή λεία και στιλπνή
• Αυτόματη αιμορραγία και πόνος των ούλων κατά το βούρτσισμα
• Ύπαρξη πέτρας ή / και δύσοσμης αναπνοής

Οδοντόβουρτσα, ο καλύτερος φίλος των δοντιών
Το βούρτσισμα με οδοντόβουρτσα παραμένει το μόνο αποτελεσματικό όπλο κατά της ουλίτιδας και είναι καλό να ξεκινά με την εμφάνιση των πρώτων παιδικών δοντιών στο στόμα.

0 με 6 έτη
Πριν την ηλικία του ενός έτους μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια βρεγμένη γάζα καθημερινά για την απομάκρυνση των τροφών. Μόλις το παιδάκι αποκτήσει αρκετά δόντια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οδοντόβουρτσα πρωί και βράδυ, με ελάχιστη ποσότητα φθοριούχου παιδικής οδοντόκρεμας. Το βούρτσισμα θα πρέπει να γίνεται ή να επιβλέπεται από κάποιον ενήλικα.

6 με 12 έτη
Η περίοδος της μικτής οδοντοφυΐας είναι η πιο επικίνδυνη, διότι τότε εμφανίζονται τα περισσότερα προβλήματα τερηδόνας, ορθοδοντικής, αλλά και…πειθαρχίας των παιδιών σε θέματα στοματικής υγείας. Τα παιδιά πλέον είναι ικανά να βουρτσίζουν μόνα τους τα δόντια τους και να μην καταπίνουν την οδοντόκρεμα. Είναι καλό να χρησιμοποιούν φθοριούχο οδοντόκρεμα ενηλίκων και μετά το βούρτσισμα να μη ξεπλένουν με νερό. Επιβάλλεται το βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα και ιδιαίτερα το βράδυ. Συμπληρωματικά, στα συνεργάσιμα παιδιά μπορούμε να εισάγουμε τη χρήση του νήματος και του στοματικού διαλύματος.

Το σωστό βούρτσισμα διαρκεί περίπου 3 λεπτά, περιλαμβάνει τις πρόσθιες, οπίσθιες και οριζόντιες επιφάνειες των δοντιών και η οδοντόβουρτσα μετακινείται μαλακά, κυκλικά και πάντα σε επαφή με τα ούλα.

Οδοντόβουρτσες χειρός. Επιλέξτε μια οδοντόβουρτσα ανάλογη της ανάπτυξης του παιδιού σας. Συνιστώνται μαλακές οδοντόβουρτσες με μικρή κεφαλή, νάιλον αποστρογγυλεμένες ανισοϋψείς άκρες και άνετη λαβή. Είναι καλό να αντικαθίστανται περίπου κάθε 3 μήνες, ανάλογα με τη φθορά τους.

Ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες. Έχει αποδειχτεί ότι είναι πιο αποτελεσματικές στον καθαρισμό των περιοχών ανάμεσα στα δόντια. Παρολαυτά, είναι καλό ένα παιδί πρώτα να εκπαιδεύεται στη σωστή χρήση της απλής οδοντόβουρτσας. Η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα προτιμάται σε περιπτώσεις παιδιών με ιδιαίτερα προβληματική στοματική υγιεινή, κακή συνεργασία ή παιδιά με κινητικές /διανοητικές διαταραχές.

Οδοντιατρικό νήμα
Εξαιρετικό για τον καθαρισμό των μεσοδόντιων περιοχών, ενδείκνυται κυρίως σε παιδιά με όχι ίσια δόντια. Σε καμία περίπτωση, δεν αποτελεί υποκατάστατο βουρτσίσματος, παρά μόνο συμπλήρωμα. Επειδή απαιτεί αρκετή επιδεξιότητα και υπομονή στη χρήση του, εάν δείτε το παιδί σας να κουράζεται, επικεντρωθείτε στο βούρτσισμα.

Στοματικά διαλύματα κατά της πλάκας
Δεν είναι αποτελεσματικά στην αφαίρεση της ήδη υπάρχουσας πλάκας, και δεν αντικαθιστούν το βούρτσισμα, παρά μόνο έχουν μια ήπια προληπτική συμπληρωματική δράση.

Δε θέλω να πλύνω τα δόντια μου!
Όσο νωρίτερα εισάγετε το βούρτσισμα στην καθημερινότητα του παιδιού σας, τόσο ευκολότερα θα επιτύχετε την καλή συνεργασία του. Με αυστηρό αλλά όχι επιθετικό τρόπο θα πρέπει να του δώσετε να καταλάβει πως το πλύσιμο των δοντιών είναι κομμάτι της υγιεινής του και όπως μαθαίνει καθημερινά να κρατά το σώμα και το πρόσωπό του καθαρά, το ίδιο ισχύει και για τα δόντια του.
Ξεκινήστε από πολύ νωρίς επισκέψεις πρόληψης στον παιδοδοντίατρο. Ο παιδοδοντίατρος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην υιοθέτηση καλών συνηθειών στοματικής υγείας. Σε μικρές ηλικίες υποδεικνύει στους γονείς τις σωστές τεχνικές βουρτσίσματος και σε μεγαλύτερες ηλικίες εκπαιδεύει τα παιδιά, τα ενημερώνει και ελέγχει τακτικά τις επιδόσεις τους.

Μαρία Πελαργίδου D.D.S., M.Clin.Dent.
Παιδοδοντίατρος
www.to-paidiko-odontiatreio.gr