«Γονείς που χαρίζουν την αγάπη τους αυθόρμητα, αστείρευτα και ανιδιοτελώς, θα βγάλουν παιδιά με αυτοεκτίμηση και πληρότητα» Μαίρη Σπυριδογιαννάκη

Με σπουδές στην Ψυχολογία και ειδικότητα στην κλινική κι συμβουλευτική προσέγγιση, με πολυετή επαγγελματική δραστηριότητα στον χώρο της δημοσιογραφίας και των εκδόσεων, τα τελευταία χρόνια την έχει κερδίσει η Γνωσιακή Ψυχολογία και οι Mindful Τεχνικές Προσωπικής διαχείρισης, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Αντίδωρο – Αφού σκέφτομαι θετικά γιατί μου πάνε όλα στραβά;» από τις εκδόσεις Τέχνη της Ζωής συζητήσαμε με τη Μαίρη Σπυριδογιαννάκη για τη σημασία της θετικής σκέψης, το νόημα της ευτυχίας αλλά και τις ουσιαστικές τεχνικές που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή μας.

Τι στάθηκε αφορμή για να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Έχουμε αιτία και αφορμή. Αιτία είναι η σαραντάχρονη επαγγελματική πορεία μου σε χώρους ιδιαίτερα στρεσογόνους και ανταγωνιστικούς και σε θέσεις που έπρεπε να υποδυθώ εξουσιακούς ρόλους κάτι που ανέβαζε το άγχος ακόμα πιο ψηλά. Έχοντας ένα υπόβαθρο σπουδών ψυχολογίας με εξειδίκευση στη γνωσιακή προσέγγιση, κατάφερα να επιβιώσω με τη λιγότερη φθορά. Ψυχική εννοώ. Μελέτησα πολύ, παρακολούθησα όλα τα σεμινάρια του είδους –αντιστρές, αυτογνωσίας, διαχείρισης άγχους κλπ. – έχοντας πάντα μια κριτική διάθεση αλλά και κάτι ακόμα του χαρακτήρα μου, νομίζω το πιο σημαντικό:

Ότι δεν είμαι άτομο της εξάρτησης, της εμμονής, του κολλήματος, πείτε το όπως θέλετε. Βλέπω, ακούω, μαθαίνω κάτι αλλά και απορρίπτω, δημιουργώντας αυτό που εγώ νομίζω καλύτερο. Όλη αυτή η πολύχρονη εμπειρία με τις όποιες δυσκολίες και άγχος τώρα πια θεωρώ ότι ήταν ένα σπουδαίο Δώρο ζωής κι ας μην είχε πάντα το λαμπερό περιτύλιγμα του δώρου. Και ξαφνικά πριν τρία χρόνια φτάνω στο άλλο άκρο.

Βγαίνω από το επάγγελμα, τέλος στις αναμετρήσεις στον κοινωνικό χώρο, η θορυβώδης διαβίωση μέσα στην πόλη και βρίσκομαι σε ένα σπίτι, κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα. Ολομόναχη με λίγα βιβλία και ελάχιστα από τις ανέσεις ενός μοντέρνου σπιτιού. Οι άνθρωποι μου χιλιόμετρα μακριά βλέπουν όλο αυτό με ανησυχία αλλά και απορία. Πώς εγώ, ο συγκεκριμένος άνθρωπος μπορώ να ζήσω χωρίς ανέσεις, σε τόσο μικρό χώρο και σε απόλυτη μοναξιά; Μήπως κάτι είχα πάθει;

Αυτό που είχα πάθει ήταν μια θετική αντιστροφή. Μια υπέροχη μετάλλαξη. Είδα και έμαθα ότι, αυτό που θεωρούμε Δώρο ζωής- Επιτυχία, Χρήμα, έντονη Κοινωνικότητα, σπουδαίοι φίλοι- δεν είναι τίποτα μπροστά στα Αντίδωρα που υπάρχουν δίπλα μας και δεν τα βλέπουμε, δεν τα εκτιμούμε. Η μοναξιά, που μάθαμε να την φοβόμαστε, απέκτησε μια ευλογημένη εσωτερικότητα, που τελικά με οδήγησε σε μια άλλη δημιουργικότητα αλλά και σε μια πλήρη ανασυγκρότηση. Έτσι γεννήθηκε το Αντίδωρο, που αρχικά λεγόταν Αντίδοτο. Ήταν μια συλλογή από σημειώσεις, παρατηρήσεις και σκέψεις που λειτουργούν διορθωτικά στις δύσκολες καταστάσεις της καθημερινής ζωής.

Έρχεται να δώσει απαντήσεις ή να μας μάθει να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις;

Διαβάζοντας το βιβλίο μου σαν αναγνώστρια εντόπισα κάποια σημεία που μου βγαίνει το δασκαλίστικο ύφος. Έτσι σπεύδω να διορθώσω τα πράγματα: Όχι και πάλι όχι, δεν φιλοδοξώ να δώσω απαντήσεις, τις απαντήσεις τις δίνει καθένας μόνος του. Αυτό που θα ήθελα να επιτύχω έστω και ελάχιστα είναι να νοιώσει ο αναγνώστης ότι, πρέπει να μάθει να αφήνεται στη ροή της ζωής. Να μη δένεται εμμονικά με εντυπώσεις και πεποιθήσεις. Τα πάντα αλλάζουν γύρω μας. Το καλό γίνεται καλύτερο αλλά μπορεί και το κακό να γίνει χειρότερο. Ας είμαστε έτοιμοι για όλα.

Γιατί πιστεύετε ανθίζει στις μέρες μας η βιομηχανία της ευτυχίας;

Όσο πιο δύσκολη γίνεται η ζωή γύρω μας ή νομίζουμε ότι γίνεται, τόσο ο άνθρωπος θα ψάχνει το φάρμακο. Αναπόφευκτο. Δεν είμαι ενάντια σε αυτό, δεν κατακρίνω τα βιβλία αυτοβελτίωσης, το αντίθετο, δεν βρίσκω άκυρα όλα τα σεμινάρια τους είδους. Αυτό που με ενοχλεί είναι όταν κυκλοφορούν «προϊόντα» τα λέω εγώ, δηλαδή τεχνικές, σκευάσματα, αντικείμενα, διδασκαλίες που μπορεί να είναι επιβλαβή, να παραπλανούν, να προσηλυτίζουν και τελικά να αποπροσανατολίζουν όσους σπεύδουν για βοήθεια.

Πώς φτάσαμε στον εξαναγκασμό της ευτυχίας και τι σημαίνει τελικά ευτυχία;

Η ευτυχία δεν είναι δημιούργημα της εποχής. Ας αναζητήσουμε ορισμούς και αναλύσεις στους αρχαίους μας φιλοσόφους, στους θεολόγους και στους μεγάλους θεωρητικούς σε κάθε πολιτισμό.

Σημασία έχει τι είναι ευτυχία για τον καθένα μας χωριστά και αυτό είναι ένα καθαρά νοητικό κατασκεύασμα, που δημιουργείται πάνω στις γονεϊκές πεποιθήσεις, τις διδασκαλίες που δεχόμαστε στη συνέχεια και τέλος πάνω στα κοινωνικά πρότυπα και αντιλήψεις.

Αν ένα κορίτσι μεγαλώνει με το όνειρο του πλούσιου και καταξιωμένου γαμπρού, εκεί βασίζει την ευτυχία της. Το ίδιο το αγόρι που ντε και σώνει πρέπει να αποκτήσει μια δουλειά με πολλά χρήματα και κύρος.

Δεν υπάρχει μια κοινή βάση για όλους. Και όπως λέει ο Μίκι Μακ Τζι, σπουδαίος κοινωνιολόγος:
«Η Ευτυχία είναι ευμετάβλητη. Δεν είναι το πριν, δεν είναι το αύριο. Είναι το τώρα. Είναι το να ζω, να επικοινωνώ, να νιώθω με τρόπο που με καλύπτει, χαρίζοντας μου άνεση, αγάπη, πληρότητα».

Πότε και πώς η θετική στάση ζωής μπορεί να είναι τοξική;

Όταν κοιτάζουμε τη ζωή μονόπλευρα. Πότε μόνο το καλό, πότε μόνο το κακό και ανάποδο. Θέλει πολύ δρόμο για να φτάσουμε σε εκείνο το πνευματικό σημείο, που αντιλαμβανόμαστε τα πάντα μέσα στην ολότητά τους. Καταλαβαίνω πως αν πω ότι, ξέρετε καλό και κακό είναι ακριβώς το ίδιο μάτι, θα με κοιτάξετε με μισό μάτι όπως έκανα και εγώ κάποτε όταν άκουσα τις πρώτες διδασκαλίες. Πέρασαν σαράντα χρόνια για να φτάσω να κατανοώ τη δυσκολία σαν ευκαιρία, το κακό σαν ένα άλλο πρόσωπο του καλού.

Αλλά να πούμε για την τοξική θετικότητα. Συμβαίνει όχι, όταν έχουμε να κάνουμε με ένα άτομο από τη φύση του αισιόδοξο που βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, αυτό είναι το ιδανικό, αλλά όταν ένα άτομο, κατά κανόνα ανασφαλές και με χαμηλή αυτοπεποίθηση χρησιμοποιεί τις σχετικές διδασκαλίες σαν μπαστούνι, σαν χάπι που αυτές θα λειτουργήσουν για λογαριασμό του και θα του τα φέρνουν όλα όπως επιθυμεί. Το τοξικά θετικό άτομο, να ξέρετε είναι βαθύτατα απελπισμένο και απαισιόδοξο. Η ζωή όμως, στην πραγματικότητα έχει ποικιλία και πολυπλοκότητα. Να έχουμε στραμμένη τη σκέψη μας στο θετικό, αλλά να προετοιμαζόμαστε και για το αρνητικό. Δεν το λέω εγώ, οι Στωικοί μας το είπαν χιλιάδες χρόνια πριν.

Πώς μπορούμε να αρχίζουμε έγκαιρα να αντιλαμβανόμαστε πότε μια δική μας συμπεριφορά η των άλλων είναι τοξική;

Όταν η συμπεριφορά αυτή δική μας ή των άλλων είναι εμμονικά επαναλαμβανόμενη χωρίς να βλέπουμε καθόλου τις άλλες επιλογές. Με άλλα λόγια επιμένουμε σε κάτι ενώ βλέπουμε ότι, τελικά δεν νιώθουμε καλά, δεν νιώθουμε άνετα, δεν λειτουργούμε με αρμονία και με χαρά, φοβόμαστε το χειρότερο κλπ. Δεν λέω εδώ ότι, δεν πρέπει να έχουμε σταθερές συνήθειες, έστω μικροκολλήματα αρκεί να βρίσκουμε ικανοποίηση, να χαλαρώνουμε και να μπορούμε να δράσουμε με σταθερότητα και ζωτικότητα.

Η πανδημία άλλαξε τα στάνταρτς ως προς την ευτυχία;

Θα σας πω κάτι που θα φανεί παραδοξολογία. Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν στις παράπλευρες ωφέλειες του κορωνοϊού, κάτι που πρωτοείπε ο φίλος μου και σπουδαίος δάσκαλος Παναγής Μεταξάτος. Έχω την εντύπωση ότι, αυτή η περιπέτεια με την αναγκαστική απομόνωση οδήγησε πολλά άτομα σε μια τάση να κοιτάξουν μέσα τους, να ψαχτούν, να επανεκτιμήσουν τις αξίες τους και να συνειδητοποιήσουν απλά πράγματα που τους κάνουν ευτυχισμένους. Όπως το ζύμωμα ψωμιού, την ενασχόληση με μαγειρική και ζαχαροπλαστική, το διάβασμα κλπ. Ναι τελικά η πανδημία έφερε την αναγνώριση της ευτυχίας και σε άλλα επίπεδα, πιο απλά και ίσως πιο σταθερά. Κάθε κρίση, οδηγεί στη διάκριση.

Αυτογνωσία,αυτοβοήθεια αυτοβελτίωση οδηγούν σε αυτογνωσία ή προτάσσουν σε διαφορετικό είδος εγωισμού;

Ποιο είναι το κακό με τον εγωισμό όταν μάλιστα συνοδεύεται από αξιοπρέπεια; Κακό είναι όταν φτάνουμε στα όρια εγωκεντρισμού και εγωπάθειας. Οι σωστές διδασκαλίες και βιβλία αυτογνωσίας σε φτάνουν στα όρια της γνωριμίας και αποδοχής ενός εαυτού που λειτουργεί και συνυπάρχει αρμονικά με τους άλλους και όχι, να σε φυλακίζει μέσα στον ίδιο σου τον εαυτό. Κάτι που είναι συνηθισμένη παρενέργεια στα άτομα που κολλάνε κυριολεκτικά πάνω σε ένα δάσκαλο, μέντορα , σύμβουλο.

See Also

28η Οκτωβρίου – Τιμώντας την ιστορική επέτειο του Όχι

Ποιες είναι οι αρετές του Δώρου και ποιες του Αντίδωρου;

Οι ίδιες ακριβώς. Στο να κάνουν το άτομο συνειδητά ικανοποιημένο με τη ζωή του. Η διαφορά έγκειται στη φύση των δυο καταστάσεων. Δώρο θεωρώ είναι οτιδήποτε μας έρχεται στη ζωή μας απροκάλυπτα όμορφο και ωραίο. Μια επιτυχία, μια ωραία εργασία, μια όμορφη σχέση, ένα πολύτιμο απόκτημα. Αντίδωρο είναι αυτό το κάτι, που ίσως δεν του δίνουμε σημασία, ίσως το φοβόμαστε και το αποφεύγουμε. Και όμως, με την κατάλληλη διαχείριση, επεξεργασία και η μεγαλύτερη αποτυχία μπορεί να αποδειχτεί ευκαιρία ζωής.

Πανδημία, οικονομική κρίση, πόλεμος. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να διατηρήσει την ψυχική ισορροπία του μέσα σε συνθήκες ανασφάλειας;

Κάθε άνθρωπος έχει τη δύναμη να ξεπεράσει τα πάντα. Λέμε συχνά «Θεέ μου μη μου δίνεις όσα μπορώ να αντέξω». Αλλά ο άνθρωπος είναι προγραμματισμένος και να φοβάται. Και βέβαια, μέσα σε δύσκολες καταστάσεις σαν αυτές που προαναφέραμε, είναι φυσικό να νιώθουμε ότι απειλούνται τα δεδομένα μας, για να μην πω η ζωή μας η ίδια. Αυτό που νομίζω ότι, βοηθά είναι η νοητική αποστασιοποίηση, δηλαδή όχι η αδιαφορία του στιλ «τι με νοιάζει εμένα», «αυτά συμβαίνουν αλλού» , αλλά η συνειδητοποίηση ότι, κάνω ό,τι μπορώ για μένα και τους άλλους, φροντίζω να είμαι καλά τώρα και κατανοώ πως ότι, συμβαίνει δεν είναι μόνιμο αλλά σύντομα θα διαφοροποιηθεί. Ένα καλό που βγαίνει μέσα από τέτοιες καταστάσεις είναι να καταλάβουμε επιτέλους ότι, η απλότητα, η λιτότητα [προσοχή όχι η μιζέρια], η ανεκτικότητα, ο αλτρουισμός και πάνω από όλα η αγάπη έχουν τη μέγιστη αξία στη ζωή.

Τι είναι αυτό που σας κάνει να μην απελπίζεστε και στις πιο δύσκολες στιγμές;

Γεννήθηκα χαρούμενη και αισιόδοξη. Στην κυριολεξία. Η μάνα μου ετοιμόγεννη χόρευε σε ένα πανηγύρι της Αγίας Άννας, καλοκαίρι σε ένα ξερονήσι των Δωδεκανήσων. Και απέβαλε με τους ρυθμούς της λύρας. Πήρα ανάσα ζωής μέσα στη θάλασσα. Μεγάλωσα μέχρι τα 12 μου μέσα στη θάλασσα. Και κρύβω μέσα μου την ψυχή της θάλασσας.

Το μικρό κύμα θα φέρει το μεγάλο κύμα. Και το μεγάλο κύμα εκεί που σε αρπάζει, μπορεί να ξεθυμάνει. Έτσι ακριβώς είναι και η ζωή μου. Εκεί που νιώθω ότι, πάω να πνιγώ, ξέρω ότι κι αυτό θα περάσει….

Τι συμβουλή θα δίνατε στους γονείς για τα παιδιά τους, μια και αντιμετωπίζουν την μια πρόκληση μετά την άλλη;

Τις κατάλληλες συμβουλές θα τις άφηνα στους παιδοψυχολόγους γιατί τα ξέρουν καλύτερα. Αυτό που θα επισημάνω εγώ και το λένε όλοι οι ψυχολόγοι είναι ότι, η επίδραση των γονεϊκών πεποιθήσεων είναι αυτές με τη μεγαλύτερη βαρύτητα στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών. Αγχωτικοί γονείς θα βγάλουν αγχωμένα παιδιά. Δύστροποι και επικριτικοί γονείς, θα βγάλουν παιδιά με χαμηλή αυτοπεποίθηση. Γονείς δοσμένοι απολύτως στις υλικές αξίες, θα βγάλουν παιδιά με ανάλογους στόχους. Γονείς που χαρίζουν την αγάπη τους αυθόρμητα, αστείρευτα και ανιδιοτελώς, θα βγάλουν παιδιά με αυτοεκτίμηση και πληρότητα.

Βρες το βιβλίο: Το Αντιδωρο – Book Odyssey

Περισσότερα για τα βιβλία της Μαίρης Σπυριδογιαννάκη: You searched for Μαίρη Σπυριδογιαννάκη – Brainfood Εκδοτική