«Νόμιζα ότι ο γιος μου ήταν “δύσκολος”, αλλά είναι ένας εξαιρετικά ευαίσθητος άνθρωπος»
Οι «ιδιοτροπίες» του παιδιού της Αμερικανίδας δημοσιογράφου Wendy Wisner, η οποία υπογράφει το παρακάτω κείμενο, τελικά κρύβουν μια χαρισματική προσωπικότητα.
Όταν ο γιος μου ήταν μικρότερος, δεν θα έλεγα ότι ήταν το «καλόβολο» παιδί. Τα πάντα έπρεπε να είναι όπως τα ήθελε, διαφορετικά ξεκινούσε καβγά και τότε, ο Θεός να μας βοηθήσει!
Ακόμα και ως μωρό ήταν έτσι. Μια μέρα, όταν ήταν 6 μηνών, καθόταν στο γρασίδι του κήπου ξεριζώνοντας χόρτα με μεθοδικότητα. Την ώρα που έπρεπε να μπούμε μέσα στο σπίτι, τον σήκωσα και άρχισε να κλαίει. Δεν κλαψούριζε απλά: μιλάμε για γοερό κλάμα. Έσφιγγε τις μικροσκοπικές γροθίτσες του από θυμό κοιτώντας με απογοήτευση τα χορταράκια που άφηνε πίσω του. Τον ακούμπησα λοιπόν πάλι στο γρασίδι και αμέσως έσκασε ένα χαμόγελο ικανοποίησης. Αλλά μόλις τον σήκωσα ξανά, το κλάμα άρχισε πάλι και τα μάγουλά του αναψοκοκκίνισαν.
Δεν είχα φανταστεί ότι ένα τόσο μικρό μωρό θα μπορούσε να εκφράσει τέτοια αγωνία επειδή δεν είχε ολοκληρώσει μια δραστηριότητά του, κι όμως αυτό ακριβώς έκανε. Αυτό το παιδί ένιωθε έντονα συναισθήματα, πρέπει να σας πω, για τα χορταράκια του.
Και δεν είχε πρόβλημα μόνο με τις αλλαγές. Λίγους μήνες αφού είχε αρχίσει να τρώει στερεές τροφές, αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιλεκτικός. Αν το φαγητό δεν ανταποκρινόταν στις προτιμήσεις του, σήκωνε το κεφάλι του και σφράγιζε το στόμα του. Επιλεκτικός ήταν και στο ντύσιμο: δεν ήθελε ετικέτες στα ρούχα, τίποτα που θα γρατζουνούσε το δέρμα του. Συχνά παραπονιόταν ότι κρύωνε ή ζεσταινόταν υπερβολικά.
Ως νήπιο, ακόμα και τα πρώτα χρόνια του στο δημοτικό, ήταν επιρρεπής σε επικές εκρήξεις, από τις οποίες δύσκολα συνερχόταν. Αν αναστατωνόταν με κάτι, μέσα σε ένα δευτερόλεπτο πήγαινε από το μηδέν στο ένα δισεκατομμύριο της κλίμακας του θυμού.
Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, κάποιες φορές η έντασή του με διέλυε. Όπως συμβαίνει με πολλούς γονείς πεισματάρικων παιδιών, κατηγορούσα τον εαυτό μου που δεν ήμουν σε θέση να τον τιθασεύσω και ένιωθα απελπισμένη –ίσως ακόμα και ψυχικά τραυματισμένη– από ένα παιδί που έμοιαζε με μικρό τύραννο στην προσπάθειά του να ελέγξει κάθε πτυχή της ζωής μας.
Κατά τα άλλα, ήταν ένα εκπληκτικό παιδί. Ήταν πολύ ευφυής από μικρή ηλικία – τα γρανάζια στον εγκέφαλό του βρίσκονταν διαρκώς σε κίνηση. Αγαπούσε το διάβασμα, να επινοεί ιστορίες και να παίζει με τους αριθμούς. Έμαθε να διαβάζει στα 3 χρόνια του και να λύνει ασκήσεις με κλάσματα στα 4. Ένα τεστ που έκανε προτού πάει στο νηπιαγωγείο τον αξιολόγησε ως «ιδιαίτερα χαρισματικό».
Για ένα μεγάλο μέρος της παιδικής ηλικίας του, ωστόσο, η έντασή του ήταν κατά κάποιον τρόπο ένας γρίφος για μένα. Ήταν εύκολο να τον χαρακτηρίσω «πεισματάρη» -ή, για να χρησιμοποιήσω έναν πιο θετικό όρο, «επίμονο»- αλλά πρόσφατα διαπίστωσα ότι αυτοί οι χαρακτηρισμοί δεν ανταποκρίνονταν απόλυτα στην πραγματικότητα. Ενώ έκανα μια προσωπική έρευνα, έπεσα στην ιστοσελίδα της dr Elaine Aron, της κλινικής ψυχολόγου που εισήγαγε τον όρο «εξαιρετικά ευαίσθητο άτομο» (ΕΕΑ).
Ανέκαθεν με χαρακτήριζαν οι άλλοι «ευαίσθητη» και όταν διάβασα τη λίστα των χαρακτηριστικών των ΕΕΑ, ένα λαμπάκι άναψε μέσα μου. Ξαφνικά, η ανάγκη μου για ηρεμία, τα έντονα συναισθήματά μου και η ανεπιθύμητη ικανότητά μου να απορροφώ τα συναισθήματα όλων γύρω μου άρχισαν να βγάζουν νόημα. Δεν είμαι αλλόκοτη: απλά, ανήκω στο 20% του πληθυσμού που γεννιέται με το γονίδιο της «εξαιρετικής ευαισθησίας».
Στην αρχή δεν σκέφτηκα ότι και ο γιος μου θα μπορούσε να είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο άτομο. Από πολλές απόψεις παρουσιάζει έλλειψη ευαισθησίας – συχνά απορροφάται από τις σκέψεις του και δεν είναι ιδιαίτερα εσωστρεφής ούτε ντροπαλός. Αλλά όταν άρχισα να διατρέχω τη λίστα των χαρακτηριστικών των εξαιρετικά ευαίσθητων παιδιών, ο γιος μου είχε τα περισσότερα από αυτά. Σε αυτή τη λίστα συνάντησα ό,τι τον χαρακτηρίζει: την ευαισθησία του στις τροφές, στις μυρωδιές, στα ρούχα, το αναπτυγμένο ένστικτο και την τελειομανία του.
Η dr Aron τονίζει ότι οι εξαιρετικά ευαίσθητοι άνθρωποι είναι φυσιολογικοί, ότι τα χαρακτηριστικά τους είναι εγγενή, αλλά πολλοί από αυτούς πέφτουν θύματα παρεξήγησης. Είχα παρεξηγήσει το γιο μου όλα αυτά τα χρόνια; Ίσως τελικά να μην ήταν πεισματάρης, επίμονος, μπελάς. Ίσως απλά να ήταν ευαίσθητος και ευάλωτος – κάποιος που αντιλαμβάνεται τον κόσμο πιο έντονα από τους άλλους, που νιώθει τα πράγματα πιο βαθιά, με όλες τις αισθήσεις του.
Μήπως είχα σταθεί πολύ αυστηρή μαζί του; Παρόλο που έδειχνα κατανόηση και αναγνώριζα ότι το πείσμα του αποτελούσε κομμάτι των χαρισμάτων του, ξέρω ότι δεν είχα πάντα αρκετή υπομονή μαζί του. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι ήταν πολύ δύσκολος και καθώς είμαι κι εγώ ευαίσθητη, δυσκολευόμουν να αφήσω τη συμπεριφορά του απλά να περάσει.
Τώρα είναι δέκα ετών και εξελίσσεται σε ένα όμορφο, ώριμο και γεμάτο κατανόηση πλάσμα. Πλέον είναι σε θέση να κατανοήσει και να διαχειριστεί καλύτερα τα δυνατά συναισθήματά του. Μπορεί να καταλάβει πότε γίνεται παράλογος και κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να αποδεχτεί μια κατάσταση. Συνεχίζει να αναστατώνεται εύκολα, είναι ανταγωνιστικός και ιδιαίτερα ανεξάρτητος, αλλά οι εκρήξεις του ανήκουν πλέον στο παρελθόν (ευχαριστώ, Θεέ μου!).
Καθώς μπαίνει στην προεφηβεία, αυτό που τον ξεχωρίζει είναι το πόσο βαθιά αντιμετωπίζει τα πράγματα. Τα βράδια, την ώρα που τον βάζω για ύπνο, ανατρέχει σε κάποιες από τις ανησυχίες του – για το σχολείο, για τους φίλους του, ακόμα και για την κατάσταση στον κόσμο. Στέκεται στα μικρά πράγματα που αφορούν τους ανθρώπους γύρω του. Απορροφά τα πάντα, τα σκέφτεται με ένταση και συχνά χρειάζεται βοήθεια για να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του.
Χαίρομαι που με βλέπει ως ένα έμπιστο πρόσωπο – ως κάποιον με τον οποίο μπορεί να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα θέματα. Παρόλο που μαστιγώνω τον εαυτό μου για την έλλειψη υπομονής που έχω δείξει απέναντί του, γνωρίζω ότι έχουμε ένα δυνατό και πολύ στενό δεσμό. Εξάλλου, είμαστε και οι δύο εξαιρετικά ευαίσθητοι άνθρωποι και αγαπάμε ολόψυχα.
Ελπίζω, όπως κάθε γονέας, ότι ο κόσμος δεν θα αποδειχθεί υπερβολικά σκληρός για το γιο μου. Ελπίζω να μπορέσω να συνεχίσω να βλέπω την ευαισθησία του ως χάρισμα, να τον βοηθώ να αντιμετωπίζει τα δύσκολα και, κυρίως, να τον αποδέχομαι για το εκπληκτικό παιδί που είναι.
