Πώς να μη μεγαλώσετε ένα κακομαθημένο παιδί
Οι λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στο «καλό»/«κακό»-μαθημένο και πώς να τις πετύχετε
Στο λεξικό διαβάζουμε: καλομαθαίνω [kalomaθéno]Ρ αόρ.καλόμαθα και καλοέμαθα, απαρέμφ. καλομάθει, μππ. καλομαθημένος : 1. συνηθίζω κπ. σε έναν άνετο τρόπο ζωής, τον απαλλάσσω από δυσκολίες και υλικές ή ηθικές στερήσεις. || συνηθίζω σε μια ζωή άνετη και ευχάριστη. || (επέκτ., ειρ.) κακομαθαίνω κπ. ή κακοσυνηθίζω εγώ ο ίδιος, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολη η προσαρμογή σε δύσκολες καταστάσεις: Πολύ σε καλόμαθαν οι γονείς σου! Είναι πολύ καλομαθημένος, τα θέλει όλα στο χέρι. ΠAΡ Kαλόμαθε η γριά στα σύκα, για κπ. που συνήθισε σε κτ. εύκολο και ευχάριστο και αρνείται να το στερηθεί. 2. (μππ.) που έχει καλή αγωγή. ANT κακομαθημένος. 3. (προφ.) μαθαίνω καλά κτ.
Και αντίστοιχα: κακομαθαίνω [kakomaθéno] Ρ αόρ. κακόμαθα και κακοέμαθα, απαρέμφ. κακομάθει, μππ. κακομαθημένος:1α. αποκτώ κακές συνήθειες, συνήθ. γίνομαι απαιτητικός και αδιαφορώ για τις υποχρεώσεις μου: Kακόμαθε από μικρός και θέλει να τα βρίσκει όλα έτοιμα. Kακόμαθε να κοιμάται έως αργά και τώρα δεν μπορεί να ξυπνήσει νωρίς. || Mας κακόμαθες με τα ωραία φαγητά που μας φτιάχνεις, μας καλόμαθες. || γίνομαι αιτία να κακομάθει κάποιος: Mην του κάνεις όλα τα χατίρια, γιατί θα τον κακομάθεις. β. (μππ.) που δεν έχει διαπαιδαγωγηθεί σωστά, που είναι ανάγωγος. ANT καλομαθημένος: Kακομαθημένο παιδί. Kακομαθημένος λαός. 2. (προφ.) δε μαθαίνω καλά κτ.: Tην κακόμαθε την ιστορία και δεν έγραψε καλά στο διαγώνισμα.
Συνήθως ένα παιδί δεν γεννιέται ούτε καλομαθημένο ούτε κακομαθημένο… Ούτε οι γονείς του, βεβαίως, έχουν κακές προθέσεις ως προς τον τρόπο που το μεγαλώνουν. Κάπου όμως στη πορεία της ανατροφής γίνονται μερικές κατά λάθος κινήσεις που περνάνε το αντίθετο μήνυμα απ’ αυτό που θέλετε.
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί σας εμφανίζει χαρακτηριστικά «κακομαθημένου»;
Γκρινιάζει πολύ
Δεν ικανοποιείται εύκολα
Του ένα του μυρίζει το άλλο του βρομάει
Μιλάει απαιτητικά
Δεν είναι ευγενικό
Θέλει όλα να γίνονται με τον τρόπο του – και στην ώρα που εκείνο θέλει
Δεν προσαρμόζεται εύκολα
Δεν κάνει εύκολες φιλίες
Έχει υψηλές προσδοκίες
Ματαιώνεται εύκολα
Δεν μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματά του
Πού έχετε κάνει λάθος;
Του κάνετε όλα τα χατίρια
Δεν του βάζετε όρια
Οι πράξεις του δεν έχουν συνέπειες
Του επιτρέπετε να σας παρακούει
Δεν του έχετε ξεκαθαρίσει τις υποχρεώσεις του
Δεν είστε σταθεροί στη στάση σας απέναντί του
Του δίνετε αντιφατικά μηνύματα
Του φέρεστε σαν είναι το κέντρο του κόσμου
Έχετε για αυτό πολύ υψηλές προσδοκίες
Το δωροδοκείτε ή το απειλείτε με φοβέρες για να κάνει ή να μην κάνει κάτι.
Σημαντικό ρόλο στην ανατροφή ενός παιδιού παίζει το παράδειγμα των γονιών του και ο τρόπος που συμπεριφέρονται μπροστά του. Όταν, για παράδειγμα, είστε από τους γονείς που γκρινιάζουν πολύ και για όλα, αν είστε επικριτικοί με τα πάντα, αυτό περνάει και στο παιδί. Αν σιχαίνεστε τα χώματα ή δεν τον αφήνετε να κάνει παρέα με άλλα παιδιά γιατί εκείνα δεν εμπίπτουν στα στάνταρ σας, είναι επίσης σαφώς κάτι που θα επηρεάσει και τη δική του στάση απέναντι στους ανθρώπους και στη ζωή γενικότερα.
Ωστόσο αυτό που είναι καθοριστικό είναι η συνεπής στάση απέναντί του. Το παιδί χρειάζεται όρια και πρέπει οι γονείς να παίρνουν γι’ αυτό τις αποφάσεις. Άλλο σημαίνει δίνω στο παιδί επιλογές ώστε να μπορεί να διαλέγει, κι άλλο ότι αποφασίζει εκείνο και διατάζει. Οι συνέπειες των πράξεων δεν είναι τιμωρία, είναι το φυσικό επακόλουθο μιας κατάστασης ή μιας συμπεριφοράς. Η αγάπη πρέπει να συμβαδίζει με τον σεβασμό. Εσείς να σέβεστε εκείνο κι εκείνο να σέβεται εσάς αλλά και τους άλλους γύρω του.
Τι να αλλάξετε πριν να είναι αργά;
Προσέξτε τα μηνύματα που του περνάτε – πρέπει να είστε σταθεροί απέναντί του.
Μην αφήνετε περιθώρια να σας παρακούει χωρίς να έχει συνέπειες και χωρίς να καταλάβει ότι αυτή του η συμπεριφορά του πρέπει να αλλάξει.
Δώστε του αρμοδιότητες – βάλτε το να έχει περισσότερες ευθύνες.
Γράψτε τον σε ομαδικές δραστηριότητες – όταν μάθει να συνεργάζεται κι όταν έρχεται σε επαφή με άλλα παιδιά με τα οποία πρέπει να κάνει κάτι από κοινού, θα του είναι πιο εύκολο.
Κατεβάστε λίγο τον πήχη των προσδοκιών σας.
Διδάξτε του την ευγένεια και την ευγνωμοσύνη.
Να επαινείτε την προσπάθεια και όχι μόνο το αποτέλεσμα.
Μη δίνετε έμφαση στα υλικά αγαθά και στα ακριβά δώρα.
Μάθετέ του αποδέχεται τα λάθη του και να μαθαίνει από αυτά.
Μάθετέ του να αποτυγχάνει αλλά να μην τα παρατάει.
Διδάξτε του την υπομονή και την υπομονή.
Να δίνετε το καλό παράδειγμα.
Να το αφήνετε να βαριέται.
Να μην του τα δίνετε όλα στο χέρι.
Διδάξτε του υπευθυνότητα και αυτονομία, ανάλογα με την ηλικία του.
