Συνέντευξη με τη Δρ. Μπίλη Κωνσταντάρα CEO & FOUNDER ΔΕΣ

Παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο – ποιοι οι εκπαιδευτικοί στόχοι κάθε φορά;

Κάθε βαθμίδα έχει τη δική της σπουδαιότητα και αξία. Ο παιδικός σταθμός καλύπτει –χωρίς να αποτελεί υποχρεωτική «βαθμίδα» εκπαίδευσης– ένα κρίσιμο στάδιο της ανάπτυξης των παιδιών. Αφορά ηλικίες στις οποίες τα παιδιά διαθέτουν τις πιο διευρυμένες μαθησιακές δυνατότητες και μπορούν να καλλιεργήσουν ένα πλούσιο φάσμα διεξιοτήτων και ικανοτήτων. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ταχύτατα, οι προσλαμβάνουσες είναι απεριόριστες και η συναισθηματική καλλιέργεια γίνεται τελέσφορη γρηγορότερα και ευκολότερα! Θα έλεγε κάποιος πως ο εκπαιδευτικός στόχος του παιδικού σταθμού είναι αυτός ακριβώς: πληθώρα ερεθισμάτων, έκθεση σε προεπιστημονικές γνώσεις και εξερεύνηση του ανθρώπινου συναισθηματισμού. Όσο πιο πλούσιο είναι το εκπαιδευτικό πλαίσιο σε αυτές τις ηλικίες τόσο μεγαλύτερα τα οφέλη. Στον παιδικό σταθμό ΔΕΣ το πρόγραμμα περιλαμβάνει συναισθηματική αγωγή, STEM, αγωγή τέχνης, γυμναστική και χορό καθημερινά και η ανταπόκριση των παιδιών επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές: παρόλο που όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν στόχο καθορισμένο και ακριβή, ωστόσο αποτελούν την καλύτερη βάση για τις επόμενες, επίσημες βαθμίδες που ακολουθούν!

Το νηπιαγωγείο και το δημοτικό ανήκουν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι πλέον το σημείο όπου αποκτούν πιο συγκεκριμένη μορφή όλες οι προγενέστερες γνώσεις και τίθενται σαφείς εκπαιδευτικοί στόχοι προς κατάκτηση. Γνωστικοί στόχοι, παντός είδους, που ξεκινούν –στην πραγματικότητα– από το σημείο που ορίζεται από το υπουργείο, εμπλουτίζονται χρόνο με τον χρόνο και αφήνουν απεριόριστο ορίζοντα για κάθε παιδί. Εκτός, όμως, από το τυπικό μέρος, οι εκπαιδευτικοί στόχοι της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αφορούν, τουλάχιστον στο ΔΕΣ, την πολύπλευρη πνευματική και συναισθηματική καλλιέργεια των παιδιών.

Ποιο είναι το εκπαιδευτικό όραμα που χαρακτηρίζει το ΔΕΣ;

Θα το συμπύκνωνα σε μια φράση: Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων.. (Ιλιάδα, Ζ, 208) πάντα να αριστεύεις, να ξεπερνάς τους άλλους… Η αναφορά, βέβαια γίνεται στην κλασική έννοια της αριστείας, αυτή που θέλει τους άριστους να είναι οι καλύτεροι ως προς τη διάνοια και το ήθος άλλα και στην άμιλλα. Την ευγενή άμιλλα που ωθεί στην πρόοδο και στην υπεροχή, όχι έναντι των άλλων άλλα υπέρ του εαυτού μας! Τα παιδιά μας δικαιούνται πλέον μια παιδεία που οδηγεί στον καλύτερο εαυτό τους γνωστικά, νοητικά ηθικά, συναισθηματικά και ψυχικά και αυτό είναι το εκπαιδευτικό μου όραμα.

Πάνω σε ποιες δικές σας αρχές και βιώματα βασίζονται οι εκπαιδευτικές αρχές του ΔΕΣ;

Το πρόγραμμα του ΔΕΣ βασίζεται πάνω στις πολλαπλές ευφυΐες του Gardner που εισήγαγα στο ελληνικό παιδαγωγικό σύστημα εδώ και 15 χρόνια. Η προσωπική μου εμπειρία ως μητέρας και παιδαγωγού άλλα και οι μόνιμες αναζητήσεις μου στον χώρο της έρευνας στην εκπαίδευση οδήγησαν σε μια αρχική παραδοχή των ελλειμμάτων της παιδείας που ευθύνονταν για την πλειονότητα των προβλημάτων του σύγχρονου ανθρώπου. Καμία αλλαγή δεν συμβαίνει, όμως, θεωρητικά μιλώντας, και αυτή μου η σκέψη έδωσε το έναυσμα να κάνω κάτι γι’ αυτό! Ένα σχολείο χρειάζεται να είναι ναός γνώσης και καλλιέργειας, να φροντίζει το πνεύμα και το σώμα των μαθητών, να προσεγγίζει πολύπτυχα κάθε προσωπικότητα και να θεραπεύει κάθε ανάγκη των παιδιών – στο πλαίσιο της ευθύνης και των αρμοδιοτήτων του. Τα δικά μου βιώματα, ως μαθήτρια, φοιτήτρια, ερευνήτρια και παιδαγωγός υπήρξαν διαφωτιστικά, καθώς έγινε πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι απλώς επαναλαμβάνονταν οι ίδιες παραλείψεις και ελλείψεις σε κάθε γενιά! Οι αρχές μου από την άλλη, βασισμένες στη χρόνια εμπειρία και στο γνωστικό μου υπόβαθρο επέβαλαν να πράξω τα δέοντα και να δημιουργήσω το σχολείο όπως έπρεπε να γίνει.

Τι εφόδια πρέπει να δίνει το σχολείο του σήμερα στους πολίτες του αύριο;

Το σχολείο του σήμερα πρέπει να δίνει φτερά και όχι ρίζες. Τα παιδιά πρέπει να προετοιμάζουν το οπλοστάσιό τους, να εξοπλίζονται με δεξιότητες και να αναπτύσσουν ικανότητες για να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις. Στόχος δεν θα έπρεπε να είναι οι έτοιμες λύσεις στα προβλήματα και η συσσώρευση γνώσεων για παν ενδεχόμενο. Στόχος θα έπρεπε να είναι η εξασφάλιση ευχέρειας και κριτικής σκέψης για ανεύρεση λύσης, η δημιουργικότητα και η έμπνευση, η ανάπτυξη κάθε πιθανού προτερήματος, η ευελιξία στην εύρεση λύσης για κάθε πρόβλημα που δεν θα μπορούσε κανείς να προβλέψει ότι θα υπάρξει. Ας μη μένουμε στα γνώριμα, στο μέλλον είναι τα άγνωστα που πρέπει να είμαστε έτοιμοι να διαχειριστούμε, ας μη μένουμε σε ό,τι ξέρουμε, άλλα ας γνωρίζουμε τρόπους να μαθαίνουμε όσα χρειαζόμαστε ανά πάσα στιγμή! Οι πολίτες του αύριο δεν πρέπει να μένουν στάσιμοι στο ίδιο μέρος με τις ίδιες προσλαμβάνουσες που είχαν και οι προηγούμενες γενιές, οι πολίτες του αύριο πρέπει να μπορούν να υπάρξουν οπουδήποτε, να έχουν ανοιχτούς ορίζοντες, να έχουν δικαιώματα επιλογής στη νέα μορφή του κόσμου που θα κληθούν να επιβιώσουν.

Από τη θεωρία στην πράξη: μιλήστε μας για τις τελευταίες δράσεις των μαθητών σας. Κλιματική αλλαγή και εκπαίδευση: ένα φλέγον θέμα, πώς το αντιμετωπίζει το ΔΕΣ;

Το αντιμετωπίζει αποτελεσματικά και ουσιαστικά όπως και κάθε φλέγον θέμα των ημερών. Αυτό που διακρίνει το ΔΕΣ είναι ότι κάθε δράση δεν συμβαίνει αυτόνομη και αποκομμένη από το υπόλοιπο πρόγραμμα, ώστε να χάσει την ουσία και το νόημά της αμέσως μόλις τελειώσει. Στο ΔΕΣ οι δράσεις για την οικολογία, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή είναι μέρος της φιλοσοφίας γενικά του προγράμματος. Μέσα από θεματική ύλη, δράσεις, προγράμματα περιβαλλοντικά, αλλά και μέσα από παραδείγματα συμπεριφορών και στάσεων που διαπιστώνουν καθημερινά γύρω τους, τα παιδιά αναλαμβάνουν δράση και αντιλαμβάνονται πλήρως την ανάγκη κινητοποίησης αλλά και τον μόνιμο χαρακτήρα που αυτή η κινητοποίηση πρέπει να έχει. Δεν υπάρχει καλύτερη αντίληψη των σύγχρονων προβλημάτων από αυτήν που παρέχει η ίδια η εμπειρία, καθώς ασχολείται κανείς με αυτά. Θερμοκήπιο, πειράματα για τη μόλυνση του νερού, world water museum, συμμετοχή στον παγκόσμιο διαγωνισμό για το νερό υπό την αιγίδα του world water museum, ανακύκλωση και ανακυκλώσιμη τέχνη, χτίσιμο με comb, composting, ενεργή συμμετοχή σε μια πληθώρα ευρωπαϊκών προγραμμάτων Erasmus+ ECO CHILD, Don’t waste, save, The earth is yours, In nature we learn, είναι μερικές από τις δράσεις που μέσα σε βάθος χρόνου έχουν βιώσει οι μαθητές/-τριες του ΔΕΣ και με τις οποίες κατ’ επανάληψη καταπιάνονται ώστε να διαμορφώσουν στάσεις και όχι απλώς εντυπώσεις. Με ανάλογους τρόπους και με την ίδια πλαισίωση, ασχολούμαστε και με δράσεις άλλου τύπου, όπως ο εθελοντισμός, η επιχειρηματικότητα, η διατροφή.

Τι είναι τα προγράμματα Erasmus του ΔΕΣ;

Πρόκειται για ευρωπαϊκά, εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στα οποία συμμετέχουν εκπαιδευτικοί και μαθητές όλων των τάξεων ανάλογα την περίπτωση. Μέσω των Erasmus+ δίνεται η ευκαιρία σε εκπαιδευτικά ιδρύματα διαφορετικών χωρών και συστημάτων να έρθουν σε επαφή και να ανταλλάξουν εκπαιδευτικές πρακτικές. Κάθε πρόγραμμα έχει μια ειδική θεματολογία πάνω στην οποία βασίζονται οι δράσεις και οι θεματικές ενότητες που πραγματοποιούνται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, αφενός να υπάρχει μια διαρκής κινητοποίηση από την πλευρά των σχολείων –στην οποία συμμετέχουν όλοι οι μαθητές– και αφετέρου μέσω των επισκέψεων των αποστολών στο σχολείο της κάθε χώρας-μέλους που συμμετέχει να διακινούνται ιδέες, πρακτικές, μέθοδοι, δημιουργικές προτάσεις. Οι μαθητές της Ε και Στ τάξης ταξιδεύουν συχνά με δασκάλους συνοδούς απολαμβάνοντας τη μοναδική εμπειρία μιας χωρίς σύνορα εκπαίδευσης! Προφανώς επωφελούνται αμοιβαία δάσκαλοι και μαθητές, συμμετέχοντας ενεργά τόσο στην αποστολή ομάδων όσο και στην υποδοχή αυτών. Κάθε φορά που το σχολείο δέχεται επίσκεψη κάποιας αποστολής, οι μαθητές/-τριες αποτελούν μέρος μιας πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής ομάδας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην επικοινωνία, στα ερεθίσματα, στην εκπαίδευση, σε ένα τόσο ανοιχτό περιβάλλον. Μέσα από αυτήν τη διάδραση επιτυγχάνεται κάθε φορά ένας ολοκληρωμένος στόχος μέσα από ένα σύνολο δράσεων παντός είδους που υπογραμμίζουν τις πραγματικές ανάγκες ή την πραγματική πληρότητα κάθε εκπαιδευτικού προγράμματος. Είναι αλήθεια ότι το ΔΕΣ στα προγράμματα Erasmus+ έχει πάρα πολύ συχνά ρόλο καθοδηγητικό, καθώς διαθέτει ήδη παραδείγματα δράσεων για κάθε θεματική. Αποτελεί, λοιπόν, πρότυπο δανείζοντας στοιχεία στα σχολεία της Ευρώπης, ενώ δανείζεται νέα στοιχεία από τις πολύ προηγμένες χώρες, Σκανδιναβικές, Βαλτικές (Εσθονία) και Αγγλοσαξωνικές χώρες.

Το σχολείο σήμερα εκπαιδεύει μόνο τα παιδιά, μήπως θα πρέπει με κάποιον τρόπο να εκπαιδεύονται και οι γονείς – έχει εντάξει στο πρόγραμμά του το ΔΕΣ δράσεις που αφορούν τους γονείς;

Καθετί που αφορά τα παιδιά εμπεριέχει και την ανάγκη προσαρμογής των γονέων. Στο ΔΕΣ οι γονείς γίνονται πολύ συχνά κοινωνοί της παιδαγωγικής φιλοσοφίας μέσα από το πρόγραμμα: “Des Academy 4 parents”. Διαφορετικές θεματικές ποικίλου περιεχομένου, ζητήματα παιδαγωγικά, ψυχολογικά άλλα και σύγχρονου προβληματισμού, ομιλητές και ομιλήτριες αναγνωρισμένοι και εξειδικευμένοι θίγουν, σε συζητήσεις αποκλειστικά ενηλίκων, τα βασικά προβλήματα διαχείρισης των γονέων, δίνουν συμβουλές για αποτελεσματική και μη βίαιη επικοινωνία, συζητούν για τη σεξουαλικότητα των παιδιών και τον τρόπο προσέγγισης των γονέων, ενημερώνουν για τους κινδύνους στο διαδίκτυο, για τη φιλαναγνωσία, για την υγεία και τη διατροφή και για πολλά άλλα θέματα που εμπλουτίζουν τη σκέψη των γονέων και συμβάλλουν στη διευκόλυνση του γονεϊκού ρόλου. Πέρα από αυτά, το ΔΕΣ είναι πάντα ανοιχτό στην επικοινωνία με τους γονείς, αναγνωρίζοντας ότι η εκπαίδευση των γονέων είναι το ίδιο χρήσιμη με αυτήν των παιδιών. Είναι, άλλωστε κοινός τόπος στις κοινωνίες της Ευρώπης η έμφαση να δίνεται στην προετοιμασία και στην ενημέρωση των γονέων πολύ πριν τα παιδιά εισαχθούν στο εκπαιδευτικό σύστημα. Είναι καιρός αυτή η νοοτροπία να επικρατήσει και στη χώρα μας. Προτρέπουμε, λοιπόν, τους γονείς να συμμετέχουν ενεργότερα σε αυτές τις συζητήσεις, καθώς ενώ η ευκαιρία δίνεται, τελικά είναι λίγοι όσοι την αξιοποιούν προς το παρόν! Στην πραγματικότητα μοιραζόμαστε το μεγάλωμα των παιδιών μας και γι’ αυτό χρειάζεται να μοιραζόμαστε κοινό σύστημα αξιών, όπως κάθε ζευγάρι!

Ποιες είναι οι καλύτερες εμπειρίες που έχετε ζήσει στα χρόνια που λειτουργεί το ΔΕΣ;

Είναι πολλές και ποικίλες. Το να χτίζεις ένα σχολείο όπως το ονειρεύεσαι προϋποθέτει σκληρή δουλειά, επένδυση, απογοητεύσεις, δοκιμασίες άλλα και σπουδαίες συγκινήσεις. Είναι όπως όταν καλλιεργείς τη γη σου. Πονάς, ιδρώνεις, υποφέρεις, κοπιάζεις, αγωνιάς άλλα δεν υπάρχει γλυκύτερος καρπός από αυτόν που προκύπτει μετά από τόση προσπάθεια! Έτσι είναι και οι εμπειρίες μου στο ΔΕΣ… Καμαρώνω τα παιδιά μας που προοδεύουν και απολαμβάνω τα επιτεύγματά τους, τις σπουδαίες στιγμές και επιτυχίες τους στους τομείς που διακρίνονται, γνωστικά, εικαστικά, αθλητικά! Ριγώ από συγκίνηση μπροστά στο παιδί που τραγουδά με δυνατή φωνή και το απολαμβάνει όσο και σε αυτό που διαπρέπει σε μαθηματικό διαγωνισμό!

Βιώνω μεγάλη ικανοποίηση αναλογιζόμενη ότι στο ΔΕΣ βρήκαν τον χώρο να ανθίσουν και να αναδείξουν την καλύτερη δυναμική τους χωρίς περιορισμούς και παρωχημένες αντιλήψεις περί υψηλής απόδοσης μόνο στα ελληνικά ή στα μαθηματικά! Όταν βλέπω την ευτυχία τους καθημερινά να εδραιώνεται, όταν με αγκαλιάζουν με τόση θέρμη, τότε νιώθω σίγουρη για τη γνησιότητα του έργου μου. Μόνο γνήσια κίνητρα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τόσο γνήσια αποτελέσματα.

Υπάρχει κάτι επιπλέον που θα θέλατε να δοκιμάσετε ή να εντάξετε στο πρόγραμμα του ΔΕΣ που δεν το έχετε κάνει ακόμα;

Ούσα πλέον σίγουρη για την πληρότητα του προγράμματος ΔΕΣ για τα παιδιά, θεωρώ σκόπιμη την ύπαρξη ενός προγράμματος διαχείρισης ενήλικης συμπεριφοράς! ΔΕΣ για τους ενήλικες-γονείς, λοιπόν, ακριβώς γιατί ένα πρόγραμμα που απογειώνει τους μαθητές δεν θα έπρεπε να περιορίζεται από τις ενήλικες δυσκαμψίες… Και με αυτό εννοώ ακριβώς τη σημασία της λέξης, δυσκαμψία σε νεωτεριστικές σκέψεις, δυσκαμψία που εκφράζεται με την ενασχόληση με κάθε είδους ανούσια και δευτερεύοντα ζητήματα σε βάρος των ουσιαστικών ζητημάτων, της μεγάλης εικόνας, της πραγματικής αξίας.

Διαχείριση

Ενήλικης

Συμπεριφοράς,

για να μη χάνουμε το δάσος κοιτώντας το δέντρο και για να μην καταστρέφεται η ομορφιά του ταξιδιού μας, επειδή μικρές αναποδιές βρίσκονται στον δρόμο μας…

Υπήρξε κάτι για το οποίο μετανιώσατε ή που θα θέλατε να αλλάξετε από όσα αφορούν το εκπαιδευτικό σας όραμα και εφαρμόσατε στην πράξη;

Αυτό που θα ήθελα να αλλάξω δεν αφορά το δικό μου εκπαιδευτικό όραμα. Με προβληματίζει έντονα, όμως, το πλαίσιο λειτουργίας στο οποίο εντάσσονται τα ιδιωτικά σχολεία. Πρόκειται για ένα παρωχημένο σύστημα σχεδιασμένο με κριτήρια που περιορίζουν αρκετά την αυτονομία του ιδιώτη και δεν αφήνουν περιθώρια για ανατρεπτικές πρωτοβουλίες. Σήμερα τα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία συμμορφώνονται στο προεδρικό διάταγμα του 1977 (νόμος 682 ΦΕΚ Α 244/1.9.1977). Ας αναλογιστούμε λίγο την παλαιότητα της νομοθεσίας που είναι σχετική με τις σύγχρονες παιδαγωγικές ανάγκες. Ας αναλογιστούμε καλύτερα τη σημειολογία πίσω από αυτό. Στα μάτια του κράτους μας οι εκπαιδευτικές ανάγκες και πρακτικές του 1977 είναι όμοιες με αυτές του 2020… Δεν είναι τυχαίο που οι μοναδικές τροποποιήσεις που έχει δεχτεί η εν λόγω νομοθεσία είναι σχετικές με τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών και όχι με την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης! Και ενώ τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας έχουν θωρακιστεί, αφήνοντας έτσι περιθώρια αυθαιρεσίας και έλλειψης ελέγχου στην ποιότητα του έργου τους, μένουν ακόμα ανικανοποίητες οι ανάγκες για μια αναβάθμιση του υπάρχοντος συστήματος. Οι διορισμοί ειδικοτήτων υπόκεινται σε αυστηρό, γραφειοκρατικό περιορισμό την ώρα που η μεγαλύτερη ελευθερία στον διορισμό τους θα αποτελούσε μια μικρή πρόοδο στο πρόβλημα της ανεργίας αφενός και αφετέρου θα διασφάλιζε υψηλότερη ποιότητα στο πρόγραμμα σπουδών ενός σχολείου. Οι ώρες διδασκαλίας, η ύλη και ο πλούτος των μαθημάτων, η πληθώρα εκπαιδευτικών επιλογών και κάθε πρωτοποριακή προσέγγιση συναντούν τους περιορισμούς και τη δυσκαμψία μιας νομοθεσίας πεπαλαιωμένης και αναχρονιστικής. Μόνο αυτό αρκεί για να αποθαρρυνθεί κάθε φιλόδοξος οραματιστής και να παραμείνει η κατάσταση στα εκπαιδευτικά πράγματα ως έχει, χωρίς αλλαγές, χωρίς πρόοδο και χωρίς τις μοναδικές ευκαιρίες που έχει να προσφέρει στον σύγχρονο άνθρωπο.

Σε μια εποχή που οι κλασικές σπουδές στη χώρα μας περνάνε κρίση, το ΔΕΣ έχει μαθήματα αρχαίων ελληνικών στο πρόγραμμά του, τι σας ώθησε σε αυτή την απόφαση.

Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών διευρύνει σημαντικά τη λειτουργία του εγκεφάλου. Το λεξιλόγιο των μαθητών εμπλουτίζεται, η θεματική ορθογραφία αποκτά σύνδεση με τις λέξεις και άρα και νόημα, ενώ η συνείδηση της γλώσσας και του πολιτισμού μας γίνεται πιο εφικτή. Είναι γεγονός ότι ως λαός δεν έχουμε να επιδείξουμε κάτι πιο σπουδαίο από το γλωσσικό και πολιτισμικό μας πλούτο και είναι λυπηρό να τα παραγκωνίζουμε. Είναι, επίσης, γεγονός ότι οι κλασικές σπουδές έχουν παραγκωνιστεί, αλλά και έχουν καταταγεί στα πλέον βαρετά και απεχθή μαθήματα, ακριβώς γιατί διδάσκονται μόνο στη δευτεροβάθμια και σε πλαίσιο αυστηρά βαθμολογικό. Σε μικρότερες ηλικίες τα παιδιά αποδέχονται με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον αυτού του είδους τις γνώσεις. Λέξεις περίεργες που θυμίζουν αμυδρά γνωστές λέξεις, σημεία τονισμού εντελώς διαφορετικά από τα ήδη γνωστά, ονόματα και φράσεις που ακούγονται σαν ξένη γλώσσα. Όλα αυτά μετατρέπονται σε μια διασκεδαστική και άκρως ωφέλιμη ενασχόληση των παιδιών σε τόσο μικρή ηλικία, στην κατάλληλη, όπως φαίνεται, ηλικία! Σε συνδυασμό με το μάθημα της φιλοσοφίας, μάθημα που αποτελεί εισαγωγή σε διαφορετικά κειμενικά είδη και εκπροσώπους του αρχαιοελληνικού πνεύματος, οι μαθητές/-τριες του ΔΕΣ λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα ερεθίσματα που χρειάζονται ώστε να χρησιμοποιήσουν σωστά τα δικά τους όπλα διανόησης, ξεπερνώντας τον κίνδυνο της άγνοιας ενός τόσο σπουδαίου κλάδου σπουδών!

See Also

Οδυσσέας Ελύτης: «Για να πατάς στέρεα στη γη, πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από τη γη»

Πολύ πριν δημιουργηθεί το μάθημα «σεβασμός στους άλλους», το δικό σας σχολείο έχει ήδη φροντίσει όχι για την εξάλειψη ή την αντιμετώπιση κρουσμάτων bullying αλλά την πρόληψή τους – πώς καταφέρατε κάτι τέτοιο;

Το bullying αποτελεί στην πραγματικότητα έκφραση του μίσους, της μη ανεκτικότητας σε καθετί διαφορετικό, των ψυχολογικών δυσκολιών του ατόμου σχετικά με την αποδοχή του εαυτού του και τη σωστή διαχείρισή του. Πρώτα υποφέρει ο θύτης και έπειτα το θύμα! Η πρόληψη, λοιπόν έρχεται αυτονόητα μέσα από ένα πρόγραμμα δομημένο πάνω στον ίδιο τον μαθητή, με έμφαση στον ψυχισμό του, με αναγνώριση, αποδοχή και διαπραγμάτευση των συναισθημάτων και των αποδεκτών αντιδράσεων. Ήδη από τον παιδικό σταθμό, το ΔΕΣ εντάσσει τη συναισθηματική αγωγή στο πρόγραμμά του ανοίγοντας τον δρόμο σε μια υγιή ψυχολογική και συναισθητική ανάπτυξη! Μεγαλώνοντας τα παιδιά αναγνωρίζουν τα δικά τους συναισθήματα και των άλλων, μαθαίνουν την ενσυναίσθηση, καταλαβαίνουν σταδιακά το δικαίωμα στη διαφορετικότητα, πληρούν τις δικές τους ανάγκες και δεν χρειάζονται να ανακουφίσουν καμία ανασφάλεια και συναισθηματική κενότητα μέσα από τη βία. Στο δημοτικό, τα παιδιά εντάσσονται σε ομίλους, Δημόκριτος, Θαλής, Πυθαγόρας –κατά το πρότυπο των αγγλικών houses– και πραγματοποιούν κοινές δράσεις ανά όμιλο, ανεξάρτητα από την τάξη που φοιτούν, το φύλο, την εθνικότητα ή όποιο άλλο διαφοροποιό στοιχείο. Όλη αυτή η διαδικασία λειτουργεί συνεκτικά για τους μαθητές και ενισχύει την αίσθηση ότι κάθε μέλος της ομάδας έχει κάτι μοναδικό να προσφέρει ακόμα κι αν η εξωτερική εμφάνιση, το ύψος, το βάρος, η δυσκολία στην ομιλία, η ιδιαιτερότητα στο περπάτημα ή οτιδήποτε άλλο τον/την κάνει διαφορετικό. Πρόκειται, τελικά, για ένα σύνολο εμπειριών και αξιών καλλιεργήσιμων στα παιδιά, πλαισιωμένων από ένα σύνολο μαθημάτων σχετικών, αλλά και από ένα σύνολο ενήλικων συμπεριφορών που δεν αφήνουν περιθώρια σκέψης ή εκδήλωσης νοσηρών συμπεριφορών.

Μιλήστε μας για τους τρόπους με τους οποίους καλλιεργείτε την ενσυναίσθηση στους μαθητές σας;

Εκτός από το πλαίσιο της τάξης, στο ΔΕΣ επιλέγουμε δράσεις που σμιλεύουν την ενσυναίσθηση στον χαρακτήρα των παιδιών. Επίσκεψη στο γηροκομείο, εθελοντισμός, φιλανθρωπία και φιλοζωία είναι μερικές από τις συνήθειες οι οποίες ενθαρρύνουν την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης. Τα ζωάκια μας είναι ένα καθημερινό, ζωντανό παράδειγμα αλτρουιστικής αγάπης, ο Άντονυ, ο υιοθετημένος από το ΔΕΣ σκύλος με αναπηρία δίνει ξεκάθαρα το ερέθισμα να σκεφτούμε όσους υποφέρουν και έχουν ανάγκη από υποστήριξη! Τα παιδιά είναι σε ηλικία να ενσωματώσουν τέτοιες αρχές μέσα από την καθημερινή εμπειρία και διάδραση, η οποία πλαισιώνεται άριστα από την γκάμα των μαθημάτων που ενισχύουν γνωστικά τις ανάγκες του ανθρώπου και της κοινωνίας.

Ολοκληρωμένη παιδεία χωρίς τέχνη δεν υφίσταται, πείτε μας λίγα περισσότερα για τη συνεργασία με διάσημα μουσεία του κόσμου και τα μαθήματα τέχνης στο σχολείο σας.

Η τέχνη έχει μόνο ευεργετικές επιδράσεις στον άνθρωπο. Είναι εκφραστική, καταπραϋντική, θεραπευτική, επιτρέπει την έκφραση και τη δημιουργικότητα, ανοίγει κανάλια επικοινωνίας, εξυψώνει τον νου και τη ψυχή. Όπως λέει η καλλιτέχνης Άντζι Καρατζά «Η ιστορία της Τέχνης, όπως και κάθε ιστορία άλλωστε, δεν γράφεται, ψήνεται σιγά σιγά». Στο ΔΕΣ το μάθημα τέχνης ξεκινά ήδη από τον παιδικό σταθμό και συνεχίζει με την ίδια ποιότητα και στις επόμενες τάξεις. Το νηπιαγωγείο μας συνεργάζεται εδώ και χρόνια με το TATE MODERN. Πρόσφατα ήρθαμε σε επαφή με Μουσείο PRADO προκειμένου να υλοποιήσουμε ένα project Τέχνης και Οικολογίας. On line ξεναγήσεις στο MOMA πλαισιώνουν τα προγράμματα τέχνης των σχολείων ΔΕΣ. Tα παιδιά γνωρίζουν κάθε φορά έναν σημαντικό καλλιτέχνη, αναπαράγουν την τέχνη του με τον δικό τους τρόπο, εξερευνούν την τεχνοτροπία, τα σχήματα, τα χρώματα, διαμορφώνουν αντίληψη και προσωπική γνώμη για το τι τους αρέσει και τι όχι. Έρχονται σε επαφή με διαφορετικά είδη τέχνης, γνωρίζουν καλλιτέχνες, ρεύματα, εκτιμούν αυτό που τους εκφράζει καλύτερα αλλά το πιο σπουδαίο αντιμετωπίζουν την τέχνη για αυτό που είναι, το στοιχείο που χρωματίζει τη ζωή μας, αυτό που την κάνει ωραιότερη, αυτό που θαυμάζουμε και υπάρχει για να είναι ωραίο… και ποτέ δεν ξέρουμε τελικά… μπορεί ο νέος μεγάλος καλλιτέχνης του κόσμου μας να βρίσκεται ανάμεσά μας!

Φιλανθρωπία, εθελοντισμός, αγάπη για τα ζώα, σεβασμός στο περιβάλλον, αλλά και επιχειρηματικότητα, τι άλλο οραματίζεστε για το σχολείο σας;

Οτιδήποτε μας οδηγεί στο παραπέρα, οτιδήποτε αντιληφθούμε ότι αποτελεί αναγκαιότητα, οτιδήποτε είναι απαραίτητο συστατικό της ολοκλήρωσής μας. Οραματίζομαι ό,τι δίνει αέναη κίνηση μπροστά! Μόνο το καλύτερο…

Μια ευχή για τη νέα χρονιά;

Νέος Χρόνος! Νέες διαδρομές! Με την ευχή το 2020 να είναι παιχνιδιάρικο, παραμυθένιο και συναισθηματικά εύφορο, ανοίγουμε φτερά για τις αλλαγές και τα απρόοπτα, γι’ αυτά που θα ονειρευτούμε, θα δημιουργήσουμε, θα συναντήσουμε στο δρόμο μας…!

Δες… γύρω σου

Δες… μέσα σου

Δες… παντού!

Δες… γεμάτο αγάπη!

Δες….

Περισσότερα για το ΔΕΣ θα βρείτε: DES