Kοινά λάθη που κάνουμε ως γονείς, σύμφωνα με έναν ψυχολόγο

Ένα μωρό δεν έρχεται με οδηγίες χρήσης και όσο καλές προθέσεις κι αν έχει ο γονιός και όσα βιβλία κι αν διαβάσει, αναπόφευκτα κάποια στιγμή όλοι μας θα κάνουμε λάθη. Αυτά είναι χχχ από τα πιο συνηθισμένα, σύμφωνα με τον Αμερικανό ψυχολόγο Mike Leary. Αν, ωστόσο, αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας στα παρακάτω, δεν χρειάζεται να κυριευτούμε από τύψεις, αλλά είναι σημαντικό να κάνουμε μια αυτοκριτική και να προσπαθήσουμε να τα διορθώσουμε.

1. Δίνουμε στα παιδιά μας υπερβολικά πολλές επιλογές. Παρέχοντάς τους κάποιες επιλογές ακόμα και από τη νηπιακή ηλικία, τους δημιουργούμε την πολύτιμη αίσθηση ότι έχουν τον έλεγχο της κατάστασης. Αλλά όταν οι επιλογές είναι πάρα πολλές δεν είναι σε θέση να τις διαχειριστούν.
2. Τα επαινούμε για τα πάντα. Καλό είναι να ενθαρρύνουμε μια θετική συμπεριφορά τους, αλλά όταν γίνεται κατάχρηση επαίνων οι τελευταίοι χάνουν την αξία τους. Επιπλέον, τότε τα παιδιά μας δεν καθοδηγούνται από εσωτερικά κίνητρα σε ό,τι κάνουν, αλλά από την ακόρεστη ανάγκη τους για «μπράβο».
3. (Υπερ)προσπαθούμε να τα κάνουμε ευτυχισμένα. Το ζητούμενο είναι να δώσουμε στο παιδί μας τα εργαλεία για να μάθει να είναι ευτυχισμένο χωρίς κάποια εξωτερική στήριξη ή βοήθεια, όχι να τους παραδίδουμε την ευτυχία στο πιάτο.
4. Τα δωροδοκούμε διαρκώς. Συχνά στην προσπάθειά μας να ενθαρρύνουμε μια θετική συμπεριφορά, τους δίνουμε υποσχέσεις για λιχουδιές και δώρα. Όμως οι υλικές απολαβές δεν πρέπει να αναδειχθούν σε αποκλειστικό κίνητρο των πράξεων των παιδιών μας.
5. Τα κρατάμε απασχολημένα όλη την ημέρα. Ίσως πιστεύουμε ότι τα παιδιά που ασχολούνται με ένα πλήθος εξωσχολικών δραστηριοτήτων διοχετεύουν την ενέργεια και τη δημιουργικότητά τους σε κάτι θετικό, όμως έτσι μπορεί να τα εξαντλήσουμε και να τους στερήσουμε από τρυφερή ηλικία τη χαρά του ελεύθερου χρόνου.
6. Θεωρούμε ότι μυώντας τα σε μια θρησκεία, τους προσφέρουμε ένα σταθερό σύστημα αξιών. Αν εμείς οι ίδιοι δεν ακολουθούμε με τις πράξεις μας όσα πρεσβεύουμε, ουσιαστικά αυτό που διδάσκουμε στα παιδιά μας είναι την υποκρισία.
7. Τους στερούμε βασικές γνώσεις – π.χ. για το σεξ. Αν αντιμετωπίζουμε τέτοια θέματα ως ταμπού, βασικός παιδαγωγός τους, ιδιαίτερα στην προεφηβεία και την εφηβεία, θα γίνει το διαδίκτυο – με ό,τι καλό και κακό αυτό συνεπάγεται.
8. Τα κατακρίνουμε για τα λάθη τους. Ίσως θεωρούμε ότι με αυτό τον τρόπο τα ωθούμε να αριστεύσουν σε κάθε τομέα, ωστόσο έτσι η πρώτη αποτυχία τους (που είναι αναπόφευκτο να συμβεί κάποια στιγμή) θα καταρρακώσει την αυτοεκτίμησή τους.
9. Τα απειλούμε ότι θα σταματήσουμε να τα αγαπάμε. Κάποιοι γονείς χρησιμοποιούν τέτοιες απειλές στην προσπάθειά τους να κάνουν τα παιδιά τους να συμμορφωθούν. Μακροπρόθεσμα όμως τους καλλιεργούν ένα βαθύ αίσθημα ανασφάλειας.
10. Δεν βάζουμε όρια στη χρήση ψηφιακών συσκευών. «Γνωρίζω μια οικογένεια όπου η μητέρα επικοινωνεί διαρκώς με τον έφηβο γιο της ανταλλάσσοντας γραπτά μηνύματα στο κινητό», σχολιάζει ο ψυχολόγος.
11. Δεν τα αφήνουμε να υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους. Όσο καλές προθέσεις κι αν έχουμε, με αυτό τον τρόπο –όταν, για παράδειγμα, προστατεύουμε τα παιδιά μας από τις νομικές επιπτώσεις μιας παράνομης πράξης– αυτό που τα διδάσκουμε είναι να μη σέβονται τίποτα.
12. Δεν διαβάζουμε βιβλία στα παιδιά μικρής ηλικίας. Η ανάγνωση μαθαίνει στο παιδί να συγκεντρώνει την προσοχή του, να ηρεμεί και να χρησιμοποιεί τη φαντασία του. Το προετοιμάζει για το σχολείο αλλά και για διάφορες δραστηριότητες όπου θα χρειαστεί να επιστρατεύσει τη δημιουργικότητά του. Η παρακολούθηση βίντεο, από την άλλη, δεν προσφέρει τα παραπάνω οφέλη.
13. Προσπαθούμε να τους κόψουμε την πιπίλα απότομα. Δεδομένου ότι η πιπίλα είναι σύμβολο ανασφάλειας, το ζητούμενο δεν είναι να αναγκάσουμε το παιδί να την αποχωριστεί αλλά να αντιμετωπίσουμε την αιτία που το οδηγεί σε αυτήν: να το κάνουμε, δηλαδή, να νιώσει ασφαλές.
14. Τα αναγκάζουμε να αδειάσουν το πιάτο τους. Αυτό το «κατοχικό σύνδρομο» όπως το λέμε εμείς, «παρωχημένο πρόγραμμα επιβίωσης που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, για τους οποίους το φαγητό δεν υπήρχε σε αφθονία» σύμφωνα με τον ψυχολόγο, δεν βοηθάει τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν πότε χορταίνουν, οδηγώντας τα στην υπερκατανάλωση θερμίδων και βάζοντάς τα σε κίνδυνο παχυσαρκίας.
15. Δεν τα αφήνουμε να παίξουν ελεύθερα στη φύση. Μελέτες σχετικά με τα Forest Kindergarten, μια σειρά νηπιαγωγείων όπου οι περισσότερες δραστηριότητες διεξάγονται στο ύπαιθρο, έχουν δείξει ότι οι μαθητές τους αρρωσταίνουν λιγότερο συχνά, καλλιεργούν καλύτερες κινητικές δεξιότητες, γίνονται λιγότερο επιρρεπείς σε ατυχήματα και, επιπλέον, σημειώνουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις όταν πηγαίνουν στο δημοτικό σχολείο.