Μικροί καλλιτέχνες
Όλες οι μορφές τέχνης βοηθάνε την ανάπτυξη του παιδιού, βρείτε ποια του ταιριάζει.
Ο Πάμπλο Πικάσο είχε πει «Κάθε παιδί είναι ένας καλλιτέχνης. Το πρόβλημα είναι να παραμείνει καλλιτέχνης κι αφού μεγαλώσει». Κι είναι αλήθεια πως από πολύ νωρίς τα παιδιά δείχνουν την ανταπόκρισή τους στις τέχνες ακόμα και όταν δεν έχουν έρθει σε επαφή μαζί τους ή απ’ όταν ξεκινούν να τις ανακαλύπτουν. Θα έχετε προσέξει την τάση τους να εξερευνούν τον κόσμο μέσα από τις αισθήσεις. Και οι αισθήσεις είναι το πρώτο εργαλείο ενός καλλιτέχνη. Χρησιμοποιούν τα χέρια τους για να μάθουν τα σχήματα του κόσμου που τους περιβάλλει και στη συνέχεια αξιοποιούν τα δάχτυλά τους για να δώσουν σχήμα σε ό,τι τους ενδιαφέρει. Τα παιχνίδια με πλαστελίνες γίνονται αγαπητά από πολύ μικρή ηλικία. Οι ήχοι επίσης είναι κάτι στο οποίο λατρεύουν να αντιδρούν και να ανακαλύπτουν. Ο ρυθμός και η τάση να χορέψουν υπάρχει μέσα τους προτού τους την διδάξει ή τους την καλλιεργήσει κανείς. Φτιάχνουν δικούς τους ήχους και πρωτότυπη μουσική με όργανα μουσικά εντελώς δικής τους εμπνεύσεως. Στα χέρια τους το οτιδήποτε μπορεί να γίνει μουσικό όργανο, αρκεί να παράγει ήχο. Ύστερα η μουσική απελευθερώνεται κι από μέσα τους. Αρχίζουν να απαντούν με το σώμα τους, κάνοντας τις πρώτες αυτοσχέδιες χορογραφίες τους, ή κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο τραγούδι. Και σίγουρα λίγα παιδιά δεν θα «μεγαλουργήσουν» στην επαφή τους με τα χρώματα και τη ζωγραφική, κάποια ίσως χρειαστούν λίγο μεγαλύτερο καμβά από την επιφάνεια ενός απλού χαρτιού και ενδέχεται να θέλουν να απλώσουν το ταλέντο τους στους τοίχους, στα ρούχα, στο σώμα τους… Η διάρκεια, η συνέχεια και η εξέλιξη των παιδιών σε σχέση με τις τέχνες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τη δική σας ανταπόκριση.
Μερικά στοιχεία που είναι καλό να λάβετε υπόψη σας για να μην τους κόψετε τη φόρα και να μη σταθείτε εμπόδιο στον καλλιτεχνικό τους δρόμο:
- Είναι σημαντικό να μάθουν να ανακαλύπτουν και να αναζητούν πρώτα απ’ όλα τη χαρά και την ευχαρίστηση. Η επαφή τους με τις τέχνες πρέπει να είναι δική τους εσωτερική ανάγκη κι όχι κάτι που θα τους ζητηθεί ή θα τους επιβληθεί.
- Η καλλιέργεια της κλίσης τους δεν πρέπει να γίνεται σε πλαίσια ανταγωνισμού. Δεν πρέπει να σε μια αγχωτική διαδικασία να πρέπει να αποδείξει ότι είναι καλό σε κάτι και σε καμία περίπτωση να πρέπει να αποδείξει ότι είναι το καλύτερο.
- Μην το ενθαρρύνετε να ασχοληθεί με μία μορφή τέχνης ωθούμενοι από κάποιο δικό σας παιδικό απωθημένο. Αφουγκραστείτε τις ανάγκες, τις επιθυμίες και την κλίση του.
- Δώστε του ερεθίσματα όχι οδηγίες. Θα έρθει κι η ώρα για τους κανόνες και τα όρια, στην αρχή όμως ας τους δώσετε αρκετή ελευθερία, άλλωστε οι περισσότεροι καλλιτέχνες έμειναν στην ιστορία επειδή βγήκαν από τους κανόνες, όχι επειδή τους ακολούθησαν…
- Ωστόσο κα τα ερεθίσματα θέλουν προσοχή. Η υπερπροσφορά και η υπερπληροφόρηση μπορεί να το μπλοκάρουν και να το μπερδέψουν. Καλό είναι να επισκέπτεσθε μουσεία, χώρους τέχνης, παραστάσεις, αλλά με μέτρο. Συνήθως η επαφή και η ενασχόλησή τους πρέπει να αρχίσει από τα βασικά, και πρώτα από το σπίτι.
- Ακολουθήστε το παιδί. Ακόμα κι αν δεν του έχετε προσφέρει αυτό που χρειάζεται, εκείνο θα σας δείξει τι είναι αυτό που επιθυμεί περισσότερο. Αν δεν έχει πολλά μουσικά παιχνίδια, θα φτιάξει τα δικά του. Αν δεν έχει πολλά υλικά χειροτεχνίας και ζωγραφικής θα βρει τρόπο να δημιουργήσει. Αν θέλει να χορέψει θα το κάνει κι απλώς μουρμουρίζοντας έναν σκοπό. Η φαντασία του του διαθέτει όσα χρειάζεται μη της βάλετε όρια, αλλά εξερευνήστε την για να δείτε τι του αρέσει.
- Δώστε του χρόνο. Κάθε τέχνη θέλει υπομονή κι επιμονή. Αν αρχίσει μαθήματα μουσικής/χορού/ζωγραφικής ή οτιδήποτε άλλο μην τα σταματήσετε στην πρώτη αποτυχία ή την πρώτη απογοήτευση. Ούτε ωστόσο να το πιέσετε να συνεχίσει αν δεν του αρέσει. Εδώ χρειάζεται να χτίσετε μια σχέση εμπιστοσύνης και με τον δάσκαλο, για να σας πει ειλικρινά αν έχετε βρει την κλίση του παιδιού ή αν χρειάζεται κι άλλο ψάξιμο ή περισσότερους πειραματισμούς.
- Δικαίωμα στο λάθος. Μάθετέ του την αξία αλλά και το δικαίωμα να κάνει λάθη. Άλλωστε στην τέχνη, πολλά έργα που πλέον θεωρούνται κλασικά και αξεπέραστα στην εποχή τους οι κριτικοί της εποχής τους τα θεωρούσαν λάθος.
Αυτό που κυρίως που πρέπει να κρατάτε στο μυαλό σας είναι να καλλιεργείτε την τέχνη του παιχνιδιού, τα πρώτα χρόνια της ζωής του το παιδί πρέπει να ανακαλύπτει τον κόσμο του παίζοντας, κι όσο περισσότερο παίζετε κι εσείς μαζί του τόσο περισσότερο θα καταλαβαίνετε το ίδιο το παιδί, το σύμπαν του αλλά και τις ανησυχίες του, καλλιτεχνικές και μη!