Πώς απέφυγα την παγίδα του να ζητάω την «τελειότητα» από τα παιδιά μου

Δεν ζούμε σε έναν τέλειο κόσμο κι όμως πέφτουμε συχνά στην παγίδα να περιμένουμε να είμαστε τέλειοι με ό,τι καταπιανόμαστε και επίσης ζητάμε και από τους άλλους να είναι τέλειοι, ακόμα και από τα παιδιά μας. Ως γονείς, συχνά βρισκόμαστε βυθισμένοι σε έναν ανεμοστρόβιλο φιλοδοξιών για τα παιδιά μας, ελπίζοντας ότι θα επιτύχουν σπουδαία πράγματα. Επενδύουμε χρόνο, πόρους και συναίσθημα στην καλλιέργεια των ταλέντων τους και στην καθοδήγησή τους προς την επιτυχία. Ωστόσο, στις καλοπροαίρετες προσπάθειές μας, μπορεί άθελά μας να πέσουμε σε αυτό που μου αρέσει να αποκαλώ «παγίδα της επιτυχίας». Είναι μια ανεπαίσθητη αλλά σημαντική παγίδα που μπορεί να επηρεάσει την ευημερία και την αυτοεκτίμηση των παιδιών μας. Ακολουθεί η ειλικρινής μου σκέψη για αυτό το θέμα και μερικές ιδέες για το πώς μπορούμε να αποφύγουμε αυτήν την παγίδα.

Οι κίνδυνοι της εμμονής στην επιτυχία

Από τη στιγμή που τα παιδιά μας μπαίνουν στο σχολείο, ένα κοινωνικό σημείο αναφοράς αρχίζει να διαμορφώνει τις αντιλήψεις μας για τις δυνατότητές τους. Η ακαδημαϊκή επίδοση, τα αθλητικά επιτεύγματα και οι εξωσχολικοί άθλοι συχνά βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεών μας. Τα επευφημούμε με αγάπη από το παρασκήνιο, αλλά, με αυτόν τον τρόπο, μπορεί άθελά μας να δημιουργήσουμε μια συντριπτική ατμόσφαιρα που επικεντρώνεται αποκλειστικά στην επιτυχία.

Όταν η επιτυχία γίνεται το καθοριστικό μέτρο της αξίας ενός παιδιού, άθελά μας το δυσκολεύουμε ως προς το να αντιμετωπίσει τις αποτυχίες. Κάθε λάθος βήμα ή αποτυχία μπορεί να μοιάζει με προσωπική προσβολή, προκαλώντας άγχος και αυτοαμφιβολία. Η εμμονή μας με την επιτυχία μπορεί να καλλιεργήσει έναν συνεχή κύκλο άγχους, οδηγώντας τα παιδιά να αισθάνονται ότι η αξία τους εξαρτάται από τα επιτεύγματά τους και όχι από τον εσωτερικό τους εαυτό.

Εκτίμηση και αναγνώριση του ατόμου έναντι των επιτευγμάτων

Πώς λοιπόν μπορούμε να αλλάξουμε αυτήν την αφήγηση; Μια ισχυρή προσέγγιση είναι να μεταφέρουμε συνειδητά στα παιδιά μας ότι τα εκτιμάμε για αυτό που είναι, όχι μόνο για αυτά που επιτυγχάνουν. Αυτή η απλή αλλά βαθιά αλλαγή προοπτικής μπορεί να μειώσει δραματικά την πίεση που αισθάνονται.

Αντί να γιορτάζουμε μόνο βαθμούς ή τρόπαια, μπορούμε να γιορτάσουμε ιδιότητες όπως η καλοσύνη, η ανθεκτικότητα, η δημιουργικότητα και η περιέργεια. Όταν εστιάζουμε σε χαρακτηριστικά του χαρακτήρα και στις προσπάθειες παρά στα αποτελέσματα, χτίζουμε ένα θεμέλιο αυτοεκτίμησης βασισμένο στην κατανόηση ότι η αξία μας υπερβαίνει τα επιτεύγματα. Αυτό όχι μόνο ανακουφίζει την πίεση, αλλά μπορεί επίσης να ενσταλάξει ένα αίσθημα αυτοπεποίθησης που μεταφέρεται στην ενήλικη ζωή.

Ενθαρρύνετε την αυθεντικότητα

Μια άλλη πτυχή της αποφυγής της παγίδας της επιτυχίας είναι η ενθάρρυνση των παιδιών μας να ακολουθούν τα δικά τους μονοπάτια και ενδιαφέροντα. Στην αναζήτησή μας για την επιτυχία, μπορεί μερικές φορές να επιβάλλουμε τα όνειρά μας στα παιδιά μας, ωθώντας τα σε επιδιώξεις που θεωρούμε άξιες ή αναγνωρισμένες. Ωστόσο, κάθε παιδί είναι μοναδικό, με ατομικά πάθη και δυνατά σημεία που μπορεί να μην ευθυγραμμίζονται με τους συμβατικούς ορισμούς της επιτυχίας.

Αναγνωρίζοντας και υποστηρίζοντας τα ενδιαφέροντά τους –είτε πρόκειται για τέχνη, επιστήμη, αθλητισμό είτε για κάτι εντελώς διαφορετικό– τα ενδυναμώνουμε να εξερευνήσουν και να ευδοκιμήσουν με τον μοναδικό τους τρόπο. Όταν τα παιδιά ενθαρρύνονται να ακολουθήσουν τα αληθινά τους πάθη, γίνονται πιο ανθεκτικά, δημιουργικά και τελικά ικανοποιημένα με τις επιλογές τους, οδηγώντας σε μια βαθύτερη αίσθηση ολοκλήρωσης.

Αγκαλιάζοντας το ταξίδι μαζί

Ως γονείς, πρέπει να αγκαλιάσουμε το ταξίδι της γονεϊκότητας με ανοιχτές καρδιές και μυαλά. Είναι εντάξει να επιθυμούμε την επιτυχία για τα παιδιά μας, αλλά θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η επιθυμία δεν επισκιάζει τη χαρά των ατομικών τους εμπειριών. Ενθαρρύνοντας περιβάλλοντα που δίνουν προτεραιότητα στην εξερεύνηση έναντι της τελειότητας, δίνουμε τη δυνατότητα στα παιδιά μας να αναπτύξουν μια βαθιά κατανόηση του εαυτού τους και των δυνατοτήτων τους.

Έτσι, αντί να εστιάζουμε σε επαίνους και επιτεύγματα, ας θαυμάσουμε το τι άτομα γίνονται τα παιδιά μας. Ας εκτιμήσουμε κάθε στιγμή ανάπτυξης, κατανοώντας ότι τα μαθήματα που αντλούμε από τις αποτυχίες μπορούν να είναι εξίσου πολύτιμα –αν όχι περισσότερο– από τις επιτυχίες. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να αποφύγουμε την παγίδα των επιτευγμάτων και να δημιουργήσουμε έναν χώρο φροντίδας όπου τα παιδιά μας ακμάζουν, όχι μόνο ως επιτυχημένα άτομα αλλά και ως αυθεντικά άτομα.

Να θυμάστε

Κλείνοντας, προτρέπω όλους τους γονείς να αναλογιστούν τα μηνύματα που στέλνουμε στα παιδιά μας. Ας καλλιεργήσουμε το πνεύμα τους, ας ενθαρρύνουμε τα πάθη τους και, τελικά, ας γιορτάσουμε τα απίστευτα άτομα που είναι, όχι μόνο τα επιτεύγματα που μπορούν να απαριθμήσουν. Μαζί, μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε την επιτυχία ως ένα ταξίδι αυτογνωσίας και όχι ως έναν αγώνα δρόμου προς προκαθορισμένα ορόσημα.