Το πιο σημαντικό παιχνίδι για τα παιδιά είναι η φαντασία!
Όταν η φαντασία τους είναι απεριόριστη αποκτούν και απεριόριστες δυνατότητες
Τα παιδιά γεννιούνται με φυσικό ταλέντο στη φαντασία, όσο μεγαλώνουν μαθαίνουν να δημιουργούν με τη φαντασία τους ιστορίες, παιχνίδια, κόσμους ολόκληρους. Παράλληλα, ωστόσο, όσο μεγαλώνουν μαθαίνουν να χρησιμοποιούν αφενός την κριτική σκέψη κι αφετέρου ωθούνται να βάζουν ή να περιορίζουν τη φαντασία τους σε λογικά πλαίσια.
Επιπλέον τα σημερινά παιδιά βομβαρδίζονται από τόσα ερεθίσματα κι έχουν στη διάθεσή τους τόσα σύνθετα παιχνίδια και τόσα τεχνολογικά επιτεύγματα που τα περιθώρια της φαντασίας τους στενεύουν – ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο.
Τα παιδιά δεν χρειάζονται ούτε πολλά παιχνίδια ούτε απεριόριστη πρόσβαση στις οθόνες για να είναι ευτυχισμένα – αντίθετα, αυτό που χρειάζονται είναι απεριόριστη πρόσβαση στη φαντασία.
Πώς να ενθαρρύνετε τα παιδιά να αφήσουν τη φαντασία τους ελεύθερη
- Σπάστε τους κανόνες
Τα παιδιά πρέπει να μάθουν όρια, κανόνες, περιορισμούς. Το παιχνίδι είναι μια μορφή που μαθαίνουν να ακολουθούν βήματα, οδηγίες, στάδια. Μαθαίνουν να υπακούνε. Κι αυτό σαφώς δεν είναι κάτι κακό, αλλά κάτι απαραίτητο και πολύ σημαντικό.
Ωστόσο αν δοκιμάσετε, από κοινού να αλλάξετε τους κανόνες ή να τους αλλάζετε τακτικά σε ήδη γνωστά κι αγαπημένα σας παιχνίδια, τότε μαθαίνετε στα παιδιά ότι ένα παιχνίδι μπορεί να αλλάξει μορφές και να μετασχηματιστεί – και κάτι τέτοιο κάνει καλό στη φαντασία και λειτουργεί ενάντια της… βαρεμάρας.
- Παίξτε με τις ιστορίες
Τα βιβλία, η κοινή ανάγνωση, η ενθάρρυνση να αποκτήσουν από μικρά τη δική τους σχέση με το διάβασμα είναι σίγουρα από τους πιο ενδεδειγμένους τρόπους για να καλλιεργηθεί η φαντασία σε ένα παιδί.
Υπάρχει όμως και ένας ακόμα πιο δημιουργικός τρόπος! Κάντε ερωτήσεις – υποθετικές – σε αυτό που διαβάζουν ή σε αυτό που τους διαβάζετε. Τι θα γινόταν αν… βάλτε τα να σας που πώς θα φαντάζονταν τη συνέχεια από το σημείο που σταματήσατε ή να σας πουν ένα διαφορετικό τέλος στο βιβλίο ή την ιστορία που μόλις τελειώσατε.
Αυτός ο τρόπος μπορεί κάλλιστα να τα ωθήσει να αρχίσουν να σκέφτονται (και γιατί όχι και να γράφουν) τις δικές τους ιστορίες…
- Στην Τέχνη δεν υπάρχει τίποτα λάθος
Αυτό που οι γονείς μερικές φορές θεωρούν ως «λάθος», από τον τρόπο που το παιδί τους ζωγραφίζει ή «παράγει» μουσική ή άλλες μορφές τέχνης – για τα παιδιά είναι ο δικός τους τρόπος έκφρασης και ο δικός τους τρόπος που βλέπουν και αποκωδικοποιούν τον κόσμο και τα συναισθήματά τους.
Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί σας έχει ταλέντο ή ότι θα γίνει ο επόμενος Τζάκσον Πόλοκ αλλά λίγη ενθάρρυνση κι επιβράβευση μόνο καλό στην αυτοπεποίθηση και στην αυτοεικόνα του θα κάνει – ενώ μια εξαναγκαστική προσπάθεια «διόρθωσης/συμμόρφωσης» ως προς τη νόρμα μπορεί να βλάψει τη σχέση του με τις τέχνες και την ελεύθερη έκφραση γενικότερα.
- Βοηθήστε τα να φτιάξουν έναν κρυφό κόσμο ή τη δική τους κρυψώνα
Αν κι εσείς σας άρεσε πού και πού να κρύβεστε σε ντουλάπες ή να δημιουργείτε τη δική σας κρυψώνα, υπάρχει επιστημονική εξήγηση: οι κρυψώνες είναι η ανάγκη για απομόνωση αλλά και το προσωπικό μας φανταστικό καταφύγιο.
Για να μην ψάχνετε τα παιδιά ωστόσο μέσα ντουλάπες, το ίδιο αποτέλεσμα έχουν οι σκηνές – είτε οι παιδικές που υπάρχουν στο εμπόριο και είναι διαθέσιμες σε πολλά μεγέθη, αλλά ακόμα καλύτερα οι αυτοσχέδιες… που μπορούν να αλλάζουν μέρος ή σκηνικό… Αλλά να θυμάστε, πρέπει να ζητήσετε την άδεια τους για να μπείτε!
Γονείς με ισχυρή φαντασία βοηθούν συνήθως τα παιδιά να αποκτήσουν και εκείνα μια ισχυρή φαντασία – αλλά και παιδιά με έμφυτη ισχυρή φαντασία μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς να ξαναβρούν τη δική τους! Το σημαντικότερο είναι ως γονείς να ενθαρρύνουμε τη φαντασία των παιδιών κι όχι να της βάζουμε όρια και εμπόδια…
