«Τα παιδιά και τα βιβλία πρέπει να πορεύονται μαζί, σε κάθε βήμα. Γιατί ένας κόσμος χωρίς βιβλίο είναι ένα παιδί χωρίς μέλλον» Ζαχαρούλα Τζίνη

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού, 5 Δεκεμβρίου, η εκπαιδευτικός, μαμά και συγγραφέας του βιβλίου «Θέλω…Θέλεις… Έγινε!» (εικονογράφηση: Νίκος Γιαννόπουλος, εκδόσεις: Διάπλους) Ζαχαρούλα Τζίνη μίλησε στο childit και την Αγγελική Λάλου.

Θέλω… θέλεις… έγινε! Τι ακριβώς σημαίνει ο τίτλος του βιβλίου για σένα;

Ο τίτλος του βιβλίου Θέλω… Θέλεις… έγινε! κρύβει όλη τη δύναμη της έννοιας της λέξης εθελοντισμός. Εθελοντισμός είναι η με υψηλό αίσθημα ευθύνης και ανιδιοτελή χαρακτήρα προσφορά έργου ή υπηρεσίας με σκοπό τη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και την κοινωνία ευρύτερα. Επειδή όμως δεν υπάρχει αντάλλαγμα η δύναμη του να θέλω να δώσω ένα κομμάτι του εαυτού μου στον άλλο είτε ατομικά είτε εντασσόμενος σε μια ομάδα πρέπει να είναι ισχυρή. Πρέπει να θέλουμε το καλύτερο για τον εαυτό μας αλλά και για τους γύρω μας. Να κοπιάζουμε να το κατακτήσουμε αλλά και να μην παραβλέπουμε την ανάγκη των γύρω μας για υποστήριξη και βοήθεια.

Τι στάθηκε αφορμή για να το γράψεις;

Το βιβλίο, ως ενεργή εκπαιδευτικός μέσα σε σχολική τάξη, αποτελούσε από πάντα εργαλείο σημαντικό. Απαραίτητο μη σου πω ώστε να υπάρχουμε ανάμεσα στα παιδιά. Από την άλλη πάλι η ενεργός συμμετοχή μου εδώ και πολλά χρόνια σε προγράμματα που καλλιεργούν την έννοια του εθελοντισμού μου έδειξε απλόχερα τα οφέλη που έχει ένα μέλος σε εθελοντική ομάδα. Έδειξε παράλληλα την ανάγκη να γεννηθεί ένα βιβλίο που θα αποτελεί αφορμή προς συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα. Ένιωσα την ανάγκη να μεταδώσω σε όλους όσα δέχτηκα συμμετέχοντας ως εθελόντρια σε δράσεις μέσα από το βιβλίο μου.

Ως μαμά και ως εκπαιδευτικός πώς πιστεύεις ότι μπορούμε να καλλιεργήσουμε την έννοια του εθελοντισμού στα παιδιά;

Ως μητέρα πιστεύω ότι η δύναμη του λόγου και των πράξεων μας είναι αυτή που θα καθορίσει και τη στάση και τη συμπεριφορά των παιδιών μας απέναντι σε κοινωνικές ομάδες που χρειάζονται τη στήριξη μας. Ως εκπαιδευτικός πιστεύω ότι θα πρέπει να μεταδώσουμε σε γονείς και παιδιά τα οφέλη που παρέχει η εθελοντική οργάνωση στα μέλη της και η ίδια η οργάνωση τι πετυχαίνει στην κοινότητα. Καταλαβαίνοντας την τεράστια σημασία στην ενεργό συμμετοχή μας σε προγράμματα που καλλιεργούν τον εθελοντισμό σε συνεργασία και με φορείς της πόλης μας τους κάνουμε σύμμαχους. Ταυτόχρονα ενισχύουμε την ψυχολογική ενδυνάμωση του μέλους/ εθελοντή μέσω της αίσθηση της προσωπικής επάρκειας και της επιθυμίας του να αναλάβει δράση στον κοινωνικό χώρο.

Έρχονται γιορτές, πώς θα μπορούσαν τα Χριστούγεννα να γίνουν αφορμή για εθελοντισμό;

Τα Χριστούγεννα είναι πάντα μια καλή αφορμή να μιλήσουμε για πράξεις αγάπης και δράσεις εθελοντισμού. Άτομα σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αυτές τις ημέρες νιώθουν έντονα το αίσθημα της μοναξιάς και του αποκλεισμού από τη χαρά και τη λάμψη των ημερών. Δράσεις εθελοντισμού που μπορούν να στηθούν από τα παιδιά και μπορούν να παρασύρουν σε αυτό το κύμα αγάπης όλους μας μπορούν να μεταδώσουν ένα ισχυρό μήνυμα αισιοδοξίας και ελπίδας ότι όλοι μαζί μπορούμε να μην αφήσουμε κανέναν μόνο και αβοήθητο.

Από την εμπειρία σου με τους μαθητές σου, πώς νιώθουν τα παιδιά όταν προσφέρουν και πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτά τα συναισθήματα ώστε ο εθελοντισμός να γίνει στάση ζωής;

Νιώθουν επάρκεια και πληρότητα από χαρά και ικανοποίηση. Γι’ αυτό και τα προγράμματα εθελοντισμού κρύβουν μεγάλη δύναμη. Συμπεριλαμβάνονται σε αυτά διαδικασίες και διεργασίες, όπως λήψη αποφάσεων, επίλυση προβλημάτων, συνεργασία με άλλους ανθρώπους για επίτευξη κοινού σκοπού, απόκτηση καινούριων δεξιοτήτων, διαχείριση πηγών και μέσων, ανάπτυξη αίσθησης ελέγχου, αυτοπεποίθησης και κριτικής συνειδητοποίησης, δεξιότητες που τις λες και απαραίτητες για τα πρώτα τους βήματα ως ενεργοί και πολύτιμοι πολίτες στην κοινωνία. Θα πρέπει και είναι καθήκον μας να καλλιεργήσουμε όλες τις παραπάνω δεξιότητες ώστε ο εθελοντισμός να γίνει στάση ζωής και η λέξη «προσφέρω» να πάρει τη θέση που της αξίζει.

Τι σημαίνει για σένα «προσφέρω»;

Προσφέρω σημαίνει δίνω απλόχερα ένα κομμάτι του εαυτού μου, χωρίς ανταλλάγματα.

Αναγνώστες για πάντα και ένα βραβείο από το ΙΒΒΥ για το 2021 – σου έδωσε αυτή η διάκριση ώθηση για περισσότερες δράσεις φιλαναγνωσίας;

Ένα βραβείο είναι πάντα μια ηθική ανταμοιβή. Για εμένα όμως έχει διπλή αξία. Ήρθε σε μια δύσκολη περίοδο, όπου όλοι έγκλειστοι χάσαμε κάθε κοινωνική επαφή. Ήρθε να καλύψει την ανάγκη για ελπίδα. Νιώθω ευγνωμοσύνη που στάθηκε δίπλα μου να φωτίσει κάθε μου όνειρο. Ήρθε να μου αποδείξει ακόμη μια φορά πόσο γερές γέφυρες επικοινωνίας μπορεί να στήσει. Γιατί αυτό ήταν, ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα σε εμένα, τα παιδιά και τους γονείς.

Πώς χρησιμοποιείς το παιδικό βιβλίο στην εκπαιδευτική σου δράση;

Το βιβλίο κυριαρχεί σε κάθε μου εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Είναι εργαλείο για ένα ακόμη νέο project, για μια ακόμη βιωματική δράση, για έναν νέο προορισμό. Γιατί για εμένα είναι ένα ταξίδι στον κόσμο της δημιουργίας, της τέχνης, της γνώσης, του παιχνιδιού. Το αστείο ξέρεις ποιο είναι; Ότι πλέον και η κάθε μου εξόρμηση αποτελεί αφορμή για μια νέα σκέψη σε σημείο που να μη προλαβαίνω να υλοποιήσω όλα όσα τρυπώνουν στο μυαλό μου. Μέχρι στιγμής έχω σχεδιάσει και υλοποιήσει έξι εκπαιδευτικά προγράμματα, πάντα με άξονα το βιβλίο αλλά τοποθετημένα σε διαφορετικό πλαίσιο και σκοπό. Η ολοκλήρωσή τους με γεμίζει περηφάνια και ικανοποίηση για όσα καταφέραμε. Και προχωράμε.

Θες να μου πεις και 2 λόγια για τους Book andventures και τη σημασία της φιλαναγνωσίας από την παιδική ηλικία;

Το “BookAdventures” είναι μια λέσχη φιλαναγνωσίας που φιλοξενείται στο χώρο τέχνης και πολιτισμού “Ο Κόσμος της Σοφίας” που πίστεψε σε αυτό και το στηρίζει. Στην πόλη μου άλλωστε ένοιωθα πάντα ότι λείπει μια οργανωμένη λέσχη φιλαναγνωσίας ως σημείο αναφοράς για τα παιδιά. Κάθε επιλογή βιβλίου και κάθε δράση του επιλέγονται με αυστηρά κριτήρια και ως στόχο τους έχουν να ενδυναμώνονται δεξιοτήτες, γνώσεις και αισθητικές προσεγγίσεις. Ενισχύεται η ενεργητική σχέση του αναγνώστη με το αντικείμενο το βιβλίο, το ανάγνωσμα, το λογοτεχνικό κείμενο με τρόπο δυναμικό και συνεχώς εναλλασσόμενο και φυσικώς βιωματικό. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά οποιαδήποτε βαθμίδα κι αν διατρέχουν δεν πρέπει να χάνουν την επαφή με παιχνίδι και την έκφραση. Το βιβλίο στη λέσχη φιλαναγνωσίας μας είναι ο προορισμός, η διαδικασία το όχημα και οι δημιουργίες που υλοποιούνται η επιβράβευση μας.

Τα παιδιά και τα βιβλία πρέπει να πορεύονται μαζί, σε κάθε βήμα. Γιατί ένας κόσμος χωρίς βιβλίο είναι ένα παιδί χωρίς μέλλον.

Αν ήσουν παραμύθι ποιο θα ήσουν.

«Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» γιατί αγαπώ να ταξιδεύω.

Ποιον ήρωα παραμυθιού θα ήθελες να γνωρίσεις από κοντά.

«Τον μικρό Πρίγκιπα».

See Also

Συστήνοντας την Emily Dickinson στα παιδιά

Ποιο τέλος παραμυθιού θα ήθελες να γράψεις με διαφορετικό τρόπο.

Το τέλος στις αναγνωστικές πτήσεις του Γιώργου Δεσύλλα «Το Βροχοπούλι»

Αν έφτιαχνες «τα κουλουβάχατα των παραμυθιών» ποια πέντε παραμύθια θα μπέρδευες μεταξύ τους;

«Η Αόρατη» από τις εκδόσεων Ίκαρος, «Κατασκευαστής Παραμυθιών Επιδιορθωτής Ονείρων» από τις εκδόσεις Διάπλους, «Ο Κάφκα και η κούκλα» από τις εκδόσεις Διόπτρα, «Έχω Δικαίωμα» από τις εκδόσεις Μικρή Σελήνη, «Το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος» από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ποια εποχή θα διάλεγες για να διαδραματιστεί το παραμύθι σου;

Η Άνοιξη νομίζω είναι η εποχή που του ταιριάζει. Πιστεύω στη δύναμη της φύσης που αναγεννιέται. Όλα γύρω είναι τόσο αισιόδοξα, όπως μου αρέσει να είναι και τα παραμύθια μου: Αισιόδοξα.

Ποιο παραμύθι έχεις διαβάσει περισσότερες φορές στη ζωή σου;

Όταν ήμουνα μικρή διάβαζα πολύ τα «Ρωσικά λαϊκά παραμύθια» του Λάμπρου Πετσίνη από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Με μάγευαν τα υπερφυσικά και υπεράνθρωπα στοιχεία. Αν απαντήσω στο σήμερα αγαπημένο μου βιβλίο είναι το «Ένας αρκούδος μια φορά» γιατί πιστεύω ότι η ιστορία του εκτός από τρυφερή κρύβει μέσα της τη δύναμη του εθελοντισμού. Καθώς το Μουσείο Μπενάκη έγινε από την ερευνήτρια Μαρία Αργυριάδη που πίστεψε σε αυτό, αγωνίστηκε για το στήσει και δώρισε 20.000 παιχνίδια που αποτελούν και τον πυρήνα αυτού του μουσείου.

Μια φορά κι έναν καιρό… (φτιάξε ένα παραμύθι με 5 προτάσεις)

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό μια ιστορία με δράκους, πριγκίπισσες, μάγισσες, ξωτικά που τριγυρνούσαν νύχτα ημέρα στο μυαλό μου. Όχι όχι μισό λεπτό ξέχασα να σας πω ότι αυτή η ιστορία γράφτηκε για να γνωρίσουν τα παιδιά τη Φαντασία. Ποια είναι η Φαντασία; Εκείνη η καλή η ηρωίδα που πρωταγωνιστεί σε κάθε καλό όνειρο των παιδιών… Ναι ναι αυτή που οι μεγάλοι την έχουν βγάλει από τη δική τους τη ζωή. Ευτυχώς όχι και τα παιδιά. Πάμε πάλι από την αρχή. Μια φορά κι έναν καιρό…

Κι έζησαν αυτοί καλά και… (συμπλήρωσε ένα απρόβλεπτο τέλος)

το παραμύθι δεν τελείωσε ποτέ κι ας περίμεναν οι χαρακτήρες της ιστορίας να το διαβάσουν. Το παραμύθι και η φαντασία δεν έχουν τέλος ποτέ.