Σημαντικές φράσεις-πράξεις που πρέπει να λέτε συχνά στο παιδί κι οι αντίστοιχες που πρέπει να αποφεύγετε
Μυστικά ανατροφής για χαρούμενα παιδιά σήμερα και ευτυχισμένους ενήλικες στο μέλλον
Ως γονείς γνωρίζουμε πλέον καλά ότι οι λέξεις έχουν τεράστια δύναμη και μεγάλο αντίκτυπο στις πράξεις και τα συναισθήματα των παιδιών μας. Αποτελώντας το υπερόπλο της επικοινωνίας είναι αυτές που βάζουν τα θεμέλια της επαφής και του δεσμού μας με τα παιδιά και παράλληλα αποτελούν τα εφόδιά μας για μια πετυχημένη και αποτελεσματική μέθοδο ανατροφής, προκειμένου να μεγαλώσουμε χαρούμενα παιδιά σήμερα και καλούς ανθρώπους στο μέλλον.
Τα λόγια μας έχουν δύναμη. Μπορούν να χτίσουν τα παιδιά μας, να τα διδάξουν να αγαπούν τον εαυτό τους και τους άλλους, ή το αντίθετο…. Έτσι, ως γονείς, έχουμε τη συλλογική ευθύνη να προσέχουμε αυτά τα λόγια.
Κι επειδή υπάρχουν μερικές φράσεις-κλειδιά που κάνουν τη διαφορά, ξεχωρίσαμε 5 για να λέτε και πέντε για να αποφεύγετε, για το πώς να μιλάτε εποικοδομητικά, ειρηνικά και ουσιαστικά στα παιδιά σας.
«Σε αγαπώ»
Μια φράση που δεν έχει περιορισμό, που μπορείτε να λέτε όσο συχνά θέλετε – αλλά που θα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία όταν το παιδί την ακούει όταν νιώθει ότι έχει κάνει κάτι λάθος, ή ότι έχει αποτύχει σε κάτι.
«Συγνώμη»
Ένα παιδί δεν θα μάθει να αναγνωρίζει τα λάθη του και να τα παραδέχεται, αν αντίστοιχα κι οι γονείς του δεν κάνουν το ίδιο. Οι γονείς δεν είναι τέλειοι. Όταν κάνουμε κάποιο λάθος, πρέπει να το παραδεχόμαστε. Λέγοντας «Λυπάμαι» ή «συγνώμη», όταν φωνάζουμε, κάνουμε λάθος ή είμαστε άδικοι, τους δείχνει ότι είμαστε άνθρωποι και διαμορφώνουμε την ευγενική συμπεριφορά που περιμένουμε από τα παιδιά μας.
«Εσύ τι νομίζεις»
Στα παιδιά αρέσουν οι ερωτήσεις, το «γιατί;» είναι κάτι που μπορεί να σας το ρωτούν χιλιάδες φορές μέσα στη μέρα. Όσο κι αν περιμένουν μια απάντηση, άλλο τόσο χρειάζονται και την ενθάρρυνση να βρουν τα ίδια την απάντηση. Σε κάποια λοιπόν από τα πολλά τους ερωτηματικά αντί να τους δώσετε αμέσως την απάντηση ρωτήστε τι πιστεύουν εκείνα – ακόμα και αν δώσουν μια περίεργη απάντηση ενθαρρύνετε τη σκέψη και τη συλλογιστική διαδικασία. Αυτή η αντιμετώπιση τα κάνει να αρχίσουν να επεξεργάζονται τις απαντήσεις, να χτίζουν την αυτοπεποίθησή τους και να είναι πιο αυτοδύναμα.
«Πρόσεξα ότι»
Ως γονείς, συνηθίζουμε να ενισχύουμε την εμπιστοσύνη των παιδιών συνήθως επαινώντας μια προσπάθεια, λέγοντας «μπράβο» ή «πολύ ωραία». Αλλά μερικές φορές τα λέμε από κεκτημένη ταχύτητα και χωρίς να έχουμε δώσει προσοχή πραγματικά σε αυτό που έκαναν τα παιδιά ή σε αυτό που μας δείχνουν. Ακόμα πιο αποτελεσματικό είναι να προηγούμαστε του επαίνου με μια παρατήρηση. Λέγοντας «πρόσεξα ότι» «έπλυνες τα χέρια σου πριν καθίσεις στο τραπέζι πριν σου το ζητήσω» ή «πρόσεξα ότι έκλεισες το τάμπλετ πριν περάσει η καθορισμένη ώρα» δείχνετε ότι η συμπεριφορά των παιδιών δεν περνάει απαρατήρητη αλλά εκτιμάται. Κι είναι ωραίο να νιώθουν ορατά από εσάς και στις καλές τους συμπεριφορές κι όχι μόνο όταν κάνουν κάποιο λάθος.
«Σου δίνω 5 λεπτά»
Οι μεταβάσεις μπορεί να είναι δύσκολες για τα παιδιά. Η προειδοποίηση των πέντε λεπτών στα παιδιά τα βοηθά να προετοιμαστούν για την επόμενη μετάβαση από μια παιδική ηλικία, ή από το σχολείο, ή να κάνουν μπάνιο και να πάνε για ύπνο. Με αυτές τις προειδοποιήσεις (και τις θυμίζω συχνά σε δύο και ένα λεπτά), βοηθάτε τα παιδιά να ολοκληρώσουν τα έργα τους και να προετοιμαστούν διανοητικά για το επόμενο. Μια μέθοδος που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αντίστασης και των ξεσπασμάτων όταν συμβαίνουν αυτές οι μεταβάσεις.
5 πράγματα που δεν πρέπει να λέτε/κάνετε στο παιδί σας
Μην το συγκρίνετε
Είτε είναι κάποιο συγγενικό μέλος, κάποιος φίλος τους ή συμμαθητής, η σύγκριση με άλλα παιδιά δεν του προσφέρει τίποτα, αντίθετα δημιουργεί ανταγωνισμό και εχθρότητα και μειώνει την αυτοπεποίθηση και τη συνεργασία. Όπως δεν θα θέλατε να σας συγκρίνει με άλλους γονείς, αποφύγετε αντίστοιχα να τον κάνετε να νιώσει μειονεκτικά σε σχέση με κάποιο άλλο.
Μην το κάνετε να νιώσει ντροπή
Η ντροπή κάνει τα παιδιά να αισθάνονται άσχημα για τον εαυτό τους ή άσχημα για εσάς, τον γονέα. Και το βάρος της μπορεί να πολλαπλασιάζεται για χρόνια. Ποτέ μην τη χρησιμοποιείτε ως μέθοδο παραδειγματισμού ή διόρθωσης προβληματικής συμπεριφοράς. Μη μιλάτε άσχημα σε ένα παιδί, ειδικά όταν είστε με κόσμο. Βρίσκονται σε μια ευαίσθητη ηλικία που πληγώνονται ακόμα και με κάτι που εσείς θεωρείτε ασήμαντο.
Μην το επαινείτε υπερβολικά
Οι έπαινοι είναι σημαντικοί αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο αν θέλετε να εξακολουθούν να έχουν νόημα και ισχύ. Αν τα επαινείτε για το παραμικρό ή αν χρησιμοποιείτε συχνά τον υπερθετικό βαθμό, θα χάσει τη σημασία του. Και το παιδί θα λάβει το μήνυμα ότι δεν έχει να βελτιώσει κάτι ή ότι δεν χρειάζεται να προσπαθεί άλλο.
Δεν είναι τα φιλαράκια σας
Τα παιδιά χρειάζονται να είστε οι γονείς τους και όχι οι καλύτεροι φίλοι τους. Η σύγχυση της φιλίας με τον γονεϊκό ρόλο δημιουργεί παρεξηγήσεις ως προς τα όρια. Το ότι θα σας εμπιστεύονται και θα έχετε μια ειλικρινή επαφή και ουσιαστική επικοινωνία δεν αναιρεί ότι είστε οι γονείς τους κι ότι βασίζονται σε εσάς για κάποια πράγματα, ή ότι οι υποχρεώσεις και οι ρόλοι σας είναι διαφορετικοί μεταξύ σας.
Μη δείχνετε κακία
Μερικές φορές είναι εύκολο να χάσει κανείς τον έλεγχο, υπάρχουν δύσκολες στιγμές, πιεστικές μέρες και τα παιδιά έχουν ταλέντο στο να δοκιμάζουν τα νεύρα και τις αντοχές των γονιών τους, ωστόσο το να του μιλήσετε άσχημα ή προσβλητικά, να το χτυπήσετε, να του φωνάξετε υπερβολικά ή να το «εκδικηθείτε» είναι τρόποι που δεν συμβαδίζουν με μια αποτελεσματική και υγιή ανατροφή – και είναι συμπεριφορές που θα σας γυρίσουν μπούμερανγκ.
Η ανατροφή των παιδιών είναι δύσκολη! Εάν πρέπει να κάνετε ένα διάλειμμα από τα παιδιά σας πριν εκραγείτε, κάντε το. Τα παιδιά σας παρακολουθούν και μαθαίνουν από εσάς. Εάν είστε κακοί, πιθανότατα θα μάθουν και αυτή τη συμπεριφορά – η οποία θα οδηγήσει σε μια σειρά ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Αντ’ αυτού, θυμηθείτε ότι η καλοσύνη, η αγάπη, η συμπόνια και η επικοινωνία είναι κλειδιά για την απόκτηση συνεργασίας και σεβασμού.
