Πώς μπορούμε να μάθουμε στα παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματά τους εποικοδομητικά;
Οι ενήλικες και τα παιδιά συνήθως δεν έχουν πρόβλημα να εκφράζουν θετικά συναισθήματα. Πώς μπορούμε, όμως, να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα, ιδιαίτερα στην περίπτωση ενός παιδιού που ακόμα δεν έχει πλήρως την ικανότητα να αναγνωρίζει τι αισθάνεται;
Ο θυμός, η λύπη, η απογοήτευση ή η μνησικακία είναι κι αυτά συναισθήματα, όπως η χαρά ή η ικανοποίηση. Αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να τα διαχειριστεί κανείς. Ωστόσο, όσο κι αν το θέλουμε, δεν μπορούμε να τα αποκλείσουμε εντελώς από τη ζωή μας ή τη ζωή των παιδιών μας. Μπορούμε όμως να μάθουμε στα παιδιά μας πώς να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με εποικοδομητικό τρόπο.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα;
1. Μιλήστε στο παιδί σας. Το πρώτο βήμα για την εποικοδομητική έκφραση των συναισθημάτων είναι να αναγνωρίσουμε τι ακριβώς αισθανόμαστε. Αυτό μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο για τα πολύ μικρά παιδιά, επειδή μερικές φορές δεν γνωρίζουν καν τις λέξεις που χρειάζονται για να περιγράψουν τα συναισθήματά τους. Γι’ αυτό, μιλήστε στο παιδί σας για τις εσωτερικές εμπειρίες του και ενθαρρύνετέ το να μιλήσει για αυτές χρησιμοποιώντας οικείες λέξεις. Αν δείτε ότι το παιδί σας δυσκολεύεται να κατονομάσει κάποιο συναίσθημα, μπορείτε να το βοηθήσετε ρωτώντας: “Πότε ήταν η τελευταία φορά που ένιωσες έτσι;” Αν το παιδί σας περιγράφει μια κατάσταση στην οποία ένιωσε παρόμοια συναισθήματα μπορείτε να το βοηθήσετε με τη σωστή λέξη.
2. Μην κρύβετε τα δικά σας συναισθήματα. Μιλήστε στο παιδί σας για το τι αισθάνεστε και ονομάστε αυτά τα συναισθήματα. Για παράδειγμα: “Είμαι χαρούμενος γιατί…”, ή “Είμαι θυμωμένος γιατί…”. Αυτό θα διδάξει στο παιδί ότι πρέπει να μιλάμε για τα συναισθήματά μας και ότι δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε για αυτά.
3. Δώστε στο παιδί σας το δικαίωμα να εκφράσει τα συναισθήματά του. Μην περιμένετε από το παιδί σας να είναι ευγενικό, καλόβολο και χαμογελαστό όλη την ώρα. Κάθε παιδί είναι ένα μικρό άτομο, και όπως όλοι μας, έχει το δικαίωμα να νιώθει διάφορα συναισθήματα. Έτσι, είναι απόλυτα φυσιολογικό να είναι λυπημένο, θυμωμένο ή απογοητευμένο μερικές φορές. Γι’ αυτό, μην πείτε ποτέ: “Τα κορίτσια δεν πρέπει να θυμώνουν” ή “Τα αγόρια δεν κλαίνε και δεν είναι ποτέ λυπημένα”. Τέτοια μηνύματα μπορεί να κάνουν το παιδί να κρύβει και να συσσωρεύει όλα τα συναισθήματά του, κάτι που δεν είναι καθόλου καλό για την ψυχική του υγεία.
4. Εξηγήστε ότι η συμπεριφορά μας μπορεί να πληγώσει τους άλλους. Εξηγήστε στο παιδί ότι έχει το δικαίωμα να αισθάνεται όλων των ειδών τα συναισθήματα, αλλά ότι πρέπει να τα εκφράζει με τρόπο που δεν πληγώνει τους άλλους. Ακόμα κι όταν είμαστε θυμωμένοι με κάποιον, δεν μπορούμε να τον χτυπήσουμε ή να τον προσβάλουμε, γιατί αυτό θα τον πληγώσει. Κι επιπλέον, δίνουμε κακή εντύπωση για εμάς τους ίδιους. Μπορείτε να σκεφτείτε μαζί με το παιδί σας τρόπους εκτόνωσης των διάφορων συναισθημάτων, όπως να κλωτσήσει μια μπάλα ή να ζωγραφίσει αυτό που το τάραξε, και προσπαθήστε να φτιάξετε μια λίστα με απαγορευμένες συμπεριφορές. Μερικές από αυτές είναι π.χ. να χτυπάμε ή να κλωτσάμε τους άλλους, να τους φωνάζουμε ή να τους προσβάλουμε.
5. Δώστε το καλό παράδειγμα. Να θυμάστε ότι για το παιδί σας εσείς είστε το πρότυπο για όλες τις συμπεριφορές. Γι’ αυτό προσέχετε πώς εκφράζετε τα συναισθήματά σας. Αν φωνάζετε, πετάτε αντικείμενα, τραβάτε το παιδί σας ή το προσβάλλετε όταν είστε θυμωμένοι μαζί του, τότε είναι αναμενόμενο και το παιδί να αντιμετωπίζει παρόμοια συναισθήματα με τον ίδιο τρόπο.
Συμβουλές για δημιουργική διασκέδαση: Τι αισθάνομαι;
Για να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίζει τα συναισθήματα, μπορείτε να κάνετε εξάσκηση σε δυνητικά δύσκολες περιπτώσεις εκ των προτέρων. Το σετ LEGO® DUPLO® Πικ Νικ Γενεθλίων θα σας βοηθήσει. Όταν παίζετε μαζί του, χρησιμοποιήστε τις φιγούρες DUPLO και δημιουργήστε ένα περιστατικό που μπορεί να πυροδοτήσει διάφορα συναισθήματα στο παιδί σας. Για παράδειγμα, ένα παιδί παίρνει το μπαλόνι ενός άλλου παιδιού, ένα παιδί παίρνει ένα δώρο γενεθλίων από τη γιαγιά του, ένας σκίουρος καταστρέφει κατά λάθος την τούρτα. Κάθε φορά ρωτήστε το παιδί σας: “Τι νομίζεις ότι αισθάνεται τώρα το παιδί;”, και μετά σκεφτείτε μαζί του πώς μπορείτε να αντιδράσετε σε αυτή την περίπτωση. Ολοκληρώστε αναπαριστώντας το σενάριο. Αν παίζουν με αυτό τον τρόπο, τα παιδιά θα ξέρουν πώς να εκφράσουν τα συναισθήματά τους χωρίς να πληγώσουν τους άλλους όταν αντιμετωπίσουν μια παρόμοια περίπτωση.
Με το σετ LEGO® DUPLO® Πικ Νικ Γενεθλίων, το παιδί σας μπορεί να απολαμβάνει ένα απίθανο πάρτι γενεθλίων οποιαδήποτε στιγμή. Τα μικρά παιδιά θα λατρέψουν να κάνουν ένα πικ νικ γενεθλίων στο πάρκο με τη γιαγιά τους! Το σετ περιλαμβάνει στοιχεία απαραίτητα για διασκέδαση στο ύπαιθρο: μια κούνια, ένα δέντρο που κατασκευάζεται και μια κουβέρτα που στρώνεται στο έδαφος. Το σετ περιλαμβάνει τρεις φιγούρες DUPLO και μια φιγούρα σκίουρου.
