Πότε οι αδερφικοί καβγάδες γίνονται επιβλαβείς κι επικίνδυνοι;
Πώς να αναγνωρίσετε την επιθετικότητα και την κακοποίηση σε αδέλφια
Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι η ποιότητα της σχέσης των αδελφών είναι σημαντική για την ευημερία και τις εμπειρίες σχέσεων με άλλους, ακόμη και στην ενήλικη ζωή. Επί του παρόντος, οι έννοιες της κοινωνίας για τις τυπικές συμπεριφορές αδελφών περιλαμβάνουν ένα ασαφές και ευρύ φάσμα συμπεριφορών, αφήνοντας τους γονείς και τους ασκούμενους συχνά σε σύγχυση σχετικά με το εάν οι συμπεριφορές μεταξύ αδελφών έχουν πάει πολύ μακριά. Ως αποτέλεσμα, οι επιβλαβείς συμπεριφορές των αδελφών, ακόμη και η κακοποίηση, συχνά δεν αναγνωρίζονται και συνήθως απορρίπτονται ως αδερφική αντιπαλότητα.
Αδελφική επιθετικότητα
Σε αντίθεση με τον ανταγωνισμό, οι επιθετικές συμπεριφορές των αδελφών, συμπεριλαμβανομένης της συναισθηματικής, σωματικής και επιθετικής συμπεριφοράς, υποκινούνται από την επιθυμία να προκαλέσουν βλάβη και ταλαιπωρία. Οι εκδηλώσεις συναισθηματικής επιθετικότητας περιλαμβάνουν ταπείνωση, απειλές και εκφοβισμό. Η πρόκληση σωματικού πόνου με σκόπιμα χτυπήματα, τσιμπήματα, κλωτσιές και ξυλοδαρμούς είναι παραδείγματα σωματικής επιθετικότητας. Μερικά παραδείγματα επιθετικότητας ιδιοκτησίας είναι η βίαιη αφαίρεση, η κλοπή και η καταστροφή προσωπικών αντικειμένων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η επιθετικότητα των αδελφών μπορεί να συμβεί ανεξάρτητα από το αν τα αδέρφια είναι ανταγωνιστικά.
Οι επιθετικές συμπεριφορές μπορούν να αφήσουν έναν αδερφό/μια αδερφή να αισθάνεται κακομεταχείριση και θα πρέπει να σταματήσει αμέσως. Εάν οι γονείς ή οι φροντιστές δεν παρέμβουν για να σταματήσουν την επιθετικότητα των αδελφών, μπορεί να κλιμακωθεί και να γίνει πιο σοβαρή με την πάροδο του χρόνου. Η αποτυχία ενός γονέα να παρέμβει μπορεί επίσης να βιωθεί ως δεύτερη θυματοποίηση από το παιδί που έχει πληγεί. Η έρευνα δείχνει ότι η επιθετική συμπεριφορά των αδελφών επηρεάζει αρνητικά την ψυχική και σωματική υγεία και τις κοινωνικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου κινδύνου για κατάθλιψη και εκφοβισμό από συνομηλίκους.
Είναι σύνηθες φαινόμενο τα αδέρφια να μοιράζονται ή να εναλλάσσουν τους ρόλους του θύτη και του θύματος. Είναι σημαντικό να αποφευχθεί η παρανόηση αυτής της αμοιβαιότητας ως αβλαβούς. Είτε η επιθετικότητα είναι αμοιβαία είτε βιώνεται είτε ως θύτης είτε ως θύμα, η ευημερία και των δύο αδελφών και η ποιότητα της σχέσης τους υποφέρουν. Μερικές φορές, ο αντίκτυπος της συμπεριφοράς δεν είναι ο ίδιος για κάθε αδερφό.
Κακοποίηση αδελφών
Η κακοποίηση ενός παιδιού συνδέεται συνήθως με ενήλικους γονείς ή φροντιστές. Ωστόσο, αν και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς, μερικές φορές ένας αδερφός/μια αδερφή είναι σταθερά αυτός/ή που βλάπτει σκόπιμα ένα άλλο παιδί στην οικογένεια και προκαλεί σοβαρή σωματική ή συναισθηματική βλάβη. Όταν συμβαίνει κακοποίηση, πιθανότατα αντανακλά μια διαφορά δύναμης μεταξύ των αδελφών όσον αφορά το σωματικό μέγεθος, τη γνωστική ικανότητα, το φύλο, την ηλικία ή τον ρόλο στην οικογένεια (π.χ. ένα μεγαλύτερο αδερφάκι που ενεργεί ως φροντιστής).
Άλλα χαρακτηριστικά της αδερφικής κακοποίησης περιλαμβάνουν ότι είναι συχνά χρόνια, έντονη και μακροχρόνια, αλλά μπορεί επίσης να γίνει κατάχρηση ενός σοβαρού περιστατικού που συμβαίνει μία φορά. Ένας αδερφός/μια αδερφή μπορεί να κάνει απειλές για κακό, να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό, να εκβιάσει, να εμπλέξει έναν αδελφό ή μια αδελφή σε εγκληματική ή αυτοτραυματική συμπεριφορά, να εκθέσει τον αδελφό/την αδερφή του σε πορνογραφία ή να διαπράξει σεξουαλική επίθεση. Σε οικογένειες όπου παρατηρείται κακοποίηση αδελφών, ο τραυματισμένος αδελφός μπορεί να επαναλάβει τη συμπεριφορά με άλλα παιδιά της οικογένειας.
Ένας σημαντικός δείκτης για τη διάκριση μεταξύ επιθετικής και καταχρηστικής συμπεριφοράς αδελφών είναι ο διαρκής συναισθηματικός αντίκτυπος στο παιδί που έχει πληγεί, που συχνά αντανακλά το αίσθημα αδυναμίας του. Μπορεί να αισθάνονται απελπισμένοι, φοβισμένοι και στενοχωρημένοι και να συμπεριφέρονται υπερβολικά με σεβασμό προς τον κακοποιητικό αδερφό τους. Το παιδί που έχει πληγεί μπορεί επίσης να αποφεύγει τον αδελφό του όσο περισσότερο μπορεί, συμπεριλαμβανομένης της παραμονής μακριά από το σπίτι. Μερικές φορές, τα αδέρφια δεν συνειδητοποιούν ότι οι επιθετικές ή καταχρηστικές συμπεριφορές είναι επιβλαβείς μέχρι αργότερα στη ζωή τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αποξένωση από τις οικογένειές τους στην ενήλικη ζωή.
Οι γονείς και οι ασκούμενοι πρέπει να προσέχουν τη φύση των αλληλεπιδράσεων των αδελφών και να προσέχουν να μην ενισχύουν την επιθετική και επιβλαβή συμπεριφορά ή να την απορρίπτουν ως ανταγωνισμό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι ορισμένα παιδιά μπορεί να μην συνειδητοποιούν τι συμβαίνει ή να δικαιολογούν τις συμπεριφορές τους.
Η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω τεχνικών διαμεσολάβησης ή time out, τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν την επιθετικότητα των αδελφών. Σε περίπτωση κατάχρησης, πιθανώς απαιτείται εξωτερική βοήθεια από παιδιάτρους, θεραπευτές ή ψυχολογική υποστήριξη, που μπορούν να προσφέρουν πόρους και επιλογές παρέμβασης με βάση την οικογένεια.
Οι αδερφικές σχέσεις είναι από τις πιο μακροχρόνιες σχέσεις που μπορεί να έχει κάποιος. Διαμορφώνουν τους τρόπους μας να σχετιζόμαστε με τους άλλους, να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας και να επιλύουμε συγκρούσεις – προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την επιθετικότητα και την κακοποίηση των αδελφών είναι κρίσιμη, δεδομένων των αρνητικών επιπτώσεών τους στην ψυχική, σωματική υγεία και στην υγεία των σχέσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Η διαμόρφωση μιας ασφαλούς και, πιθανώς, ζεστής σχέσης ζωής με έναν αδερφό ή μια αδελφή ξεκινά από την παιδική ηλικία.
