Παιδιά και βιβλία:Γιατί οι μεγάλοι λένε ότι «πρέπει» να διαβάζουμε βιβλία;

Η αγωνία των γονιών και των δασκάλων είναι πώς θα κάνουν τα παιδιά να διαβάζουν βιβλία και η άμυνα των παιδιών είναι γιατί “πρέπει” να διαβάζουν βιβλία! Κατανοητή η αγωνία, αλλά δεν είναι λογική και η ερώτηση των παιδιών;

Σαν εκπαιδευτικός έχω ασχοληθεί πολύ με δραστηριότητες φιλαναγνωσίας, δημιουργικής γραφής, αλλά και οργάνωσης παιδικών βιβλιοθηκών σε σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Από την εμπειρία μου, με τις κατάλληλες δραστηριότητες και τη σωστή αντιμετώπιση μπορεί να βρεθεί η μέση οδός και τα παιδιά να αρχίσουν τελικά να απολαμβάνουν την επαφή τους με τα βιβλία.

Γιατί οι μεγάλοι λένε ότι «πρέπει» να διαβάζουμε βιβλία;
Για να σκεφτούμε διάφορες απαντήσεις:

– Μήπως για να μάθουμε να «διαβάζουμε καλά»;
Μάλλον όχι, γιατί ούτως ή άλλως τεχνικές ανάγνωσης μαθαίνουμε σε μεγαλύτερη ηλικία και είναι πολύ σύντομο το στάδιο αυτό στη ζωή ενός αναγνώστη.

– Μήπως για να μάθουμε πολλά πράγματα;
Πράγματα μαθαίνουμε κι όταν κάνουμε περίπατο στη φύση, όταν αθλούμαστε, όταν κάνουμε χειροτεχνίες ή όταν παίζουμε ένα μουσικό όργανο. Κανένα από τα παραπάνω δε χρησιμοποιεί βιβλία (αν και μπορεί, βέβαια!), αλλά μπορείς να μάθεις τόσα πολλά καινούρια πράγματα ή να γίνουν αφορμή να μάθεις και πράγματα με βιωματικό τρόπο που αν χρησιμοποιούσες βιβλία θα δυσκολευόσουν πολύ!

– Μήπως για να γίνουμε εξυπνότεροι;
Δεν υπάρχει καμία απολύτως επιστημονική έρευνα που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Οι γονείς και οι δασκάλοι συνηθίζουν να συντηρούν αυτό το μύθο, γιατί θεωρούν ότι αυτός που διαβάζει βιβλία είναι σοφός και πανέξυπνος. Δε σημαίνει, όμως, ότι οι γονείς και οι δάσκαλοι έχουν πάντα δίκιο…
Τότε γιατί να διαβάζουμε βιβλία;

Είναι μια ωραία ερώτηση! Η αλήθεια είναι ότι δεν πρέπει να διαβάζουμε βιβλία, αλλά είναι ωραίο να διαβάζουμε και μας βοηθά σε μερικά πράγματα.
Για να δούμε σε ποια:

– Δίνει «τροφή» στη φαντασία μας και μπορούμε να κάνουμε την πραγματικότητα πιο παραμυθένια και πιο ταξιδιάρικη! Τα ομορφότερα βιβλία είναι αυτά που μιλάνε για τα πιο τρελά και εξωπραγματικά πράγματα που δεν τα βάζει εύκολα η φαντασία του ανθρώπου!

– Μπορούμε να μιλάμε πιο όμορφα και να χρησιμοποιούμε λέξεις και εκφράσεις που μας άρεσαν όταν τις διαβάσαμε. Έτσι, ο λόγος μας δεν είναι βαρετός και στους άλλους αρέσει να ακούνε αυτό που έχουμε να πούμε, γιατί όχι μόνο ακούγεται ωραία, αλλά το καταλαβαίνουν και καλύτερα.

– Μπορούμε να γράφουμε σωστά, γιατί βλέπουμε τις λέξεις και τις θυμόμαστε καλύτερα. Δεν είναι πιο εύκολο να βλέπουμε τις λέξεις που λένε αγαπημένοι μας ήρωες και να τις θυμόμαστε απ’ το να πρέπει να τις μάθουμε απέξω για ορθογραφία στο σχολείο;

– Γνωρίζουμε άλλους κόσμους, τις σκέψεις άλλων ανθρώπων και το πώς αντιδρούν άλλοι σε κάποιες καταστάσεις που μας δημιουργούν πρόβλημα. Έτσι, μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι φίλοι, καλύτερα αδέλφια, καλύτεροι άνθρωποι! Είναι σαν να ταξιδεύουμε με τη σκέψη, όχι μόνο σε άλλους τόπους, αλλά και μέσα στο μυαλό άλλων ανθρώπων!

– Μπορούμε να βρούμε εύκολα και γρήγορα απαντήσεις σε ερωτήσεις που έχουμε για το τι συμβαίνει γύρω μας. Δε συμφωνείτε ότι το να ψάχνουμε μόνοι μας για απαντήσεις μας βοηθά να μαθαίνουμε καλύτερα απ’ το να μας βάζουν να μαθαίνουμε σελίδες επί σελίδων απέξω στο σχολείο;

– Προσφέρουν ένα κάρο ιδέες για να δημιουργήσουμε καινούρια πράγματα! Από βιβλία μπορείς να μάθεις να μαγειρεύεις, να κάνεις χειροτεχνίες, να δεις σχέδια και ζωγραφιές, ακόμα και να γράψεις τη δική σου ιστορία ή το δικό σου ποίημα από μια έμπνευση που σου έδωσε μια άλλη ιστορία που διάβασες.

– Είναι απλά τόσο απολαυστικό να κάθεσαι κάτω από τη σκιά ενός δέντρου, εκεί που σκάει το κύμα ή σε μια ζεστή γωνιά στο καθιστικό ή στο κρεβάτι σου και να διαβάζεις μια όμορφη ιστορία!

Ελένη Γαρυφαλάκη
Σύμβουλος Αγωγής & Εκπαίδευσης
ΜΑ σε Γλωσσικές Διαταραχές
Πιστοποιημένη σε:
Εκπαιδευτική Ψυχολογία
Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία
Ψυχολογία και Συμπεριφορά του Εφήβου
Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης