Οι γιορτές μπορούν να γίνουν η αφορμή για μαθήματα συναισθηματικής νοημοσύνης
Μετατρέψτε τις σε μια περίοδο προσφοράς και βοηθήστε τα παιδιά σας να καλλιεργήσουν την αλληλεγγύη και την ενσυναίσθησή τους.
Παρόλο που τα παιδιά παίρνουν το ένα δώρο μετά το άλλο καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά, αυτή είναι η ιδανική εποχή για να τους διδάξετε την αξία και τη χαρά της προσφοράς, βασικό κομμάτι της λεγόμενης συναισθηματικής νοημοσύνης – όπως ονομάζεται η ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα των άλλων και να διαχειριζόμαστε τα δικά μας.
«Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί ένα τεράστιο πλεονέκτημα για το παιδί», σχολιάζει η ψυχολόγος Michele Borba, συγγραφέας του βιβλίου «Unselfie: Why Empathetic Kids Succeed in Our All-About-Me World» (Un-selfie: Γιατί τα παιδιά με ενσυναίσθηση πετυχαίνουν σε ένα εγωιστικό κόσμο). Τα παιδιά με υψηλό συναισθηματικό ΙQ (ή EQ, όπως αποκαλείται συγκεκριμένα) καλλιεργούν πιο ουσιαστικές φιλίες και βιώνουν λιγότερες εντάσεις στη ζωή τους, προσθέτει η ειδικός, πράγμα που τους οδηγεί και σε καλύτερες καριέρες.
Μια καλή αρχή για την καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι η ευγνωμοσύνη. Την οποία ένα παιδί μαθαίνει να εκφράζει, καταρχάς, λέγοντας «ευχαριστώ» σε συγγενείς και φίλους που του φέρνουν ένα δώρο. Για να βοηθήσουμε τα μικρότερα παιδιά να κατανοήσουν την αξία του ευχαριστώ (και να μην το λένε μόνο επειδή εμείς τους το ζητάμε), καλό είναι να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν πόσο ωραία νιώθει ο άλλος που ακούει το ευχαριστώ. «Όταν γράφετε μαζί με το παιδί μια ευχαριστήρια επιστολή στη γιαγιά που του έκανε ένα δώρο», εξηγεί η Borba, «ζητήστε από το παιδί να φανταστεί πώς θα νιώσει η γιαγιά όταν ανοίξει και διαβάσει αυτό το γράμμα».
Μπορείτε επίσης να παίξετε με το παιδί σας ένα παιχνίδι ρόλων, προτού ακόμα έρθουν οι συγγενείς στο σπίτι π.χ. για το ρεβεγιόν. Προσποιηθείτε, για παράδειγμα, ότι ο αγαπημένος του λούτρινος αρκούδος τού κάνει ένα δώρο και μετά ζητήστε από το παιδί να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του, με ένα «ευχαριστώ» και μια αγκαλιά, για να κάνει και τον αρκούδο να νιώσει χαρούμενος.
Μια άλλη αξία που μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας, ιδιαίτερα την περίοδο των γιορτών, είναι η γενναιοδωρία. Η Borga προτείνει ένα παιχνίδι: σε ένα καπέλο, ρίχνουμε χαρτάκια με τα ονόματα όλων των μελών της οικογένειας. Όταν κάποιος διαλέγει τυχαία ένα χαρτάκι, πρέπει να κάνει κάτι καλό για το μέλος της οικογένειας στο οποίο ανήκει το όνομα που διάλεξε. Μπορεί, για παράδειγμα, να βγάλει έξω τα σκουπίδια για λογαριασμό του μπαμπά ή να φτιάξει μια ανθοδέσμη για τη μαμά, μαζεύοντας λουλούδια από τον κήπο ή τη βεράντα. Στη διάρκεια αυτού του παιχνιδιού, δεν χρειάζεται να κάνει ο ένας στον άλλο δώρα χρηματικής αξίας. Η χαρά της προσφοράς διδάσκεται μέσα από τα πιο απλά πράγματα.
Αφού διδάξουμε τη γενναιοδωρία στο σπίτι, γονείς και παιδιά μπορούμε να προσφέρουμε όπως μπορούμε στην κοινότητά μας, για παράδειγμα επιλέγοντας ρούχα για μετανάστες και πρόσφυγες και μεταφέροντάς τα στο φορέα που τα συγκεντρώνει, πηγαίνοντας σε ένα φιλοζωικό παζάρι ή, ακόμα καλύτερα, προσφέροντας βοήθεια σε ένα καταφύγιο αδέσποτων ζώων. Φυσικά τέτοιες μορφές προσφοράς δεν χρειάζεται να περιορίζονται μόνο την περίοδο των γιορτών, αλλά αυτή την εποχή έχουμε περισσότερες ευκαιρίες από ποτέ, μέσα από διάφορες εκδηλώσεις και bazaar που διοργανώνονται, να βοηθήσουμε τους λιγότερο προνομιούχους συμπολίτες μας, τα τετράποδα και το περιβάλλον. Το ιδανικό είναι να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με τα αποτελέσματα μιας «καλής πράξης», αντί, απλά, να αγοράσουμε δώρα από ένα παζάρι. Το είδος της φιλανθρωπικής πράξης είναι λιγότερο σημαντικό, όπως επισημαίνει και η Borba, από το να έχουμε την ευκαιρία τα παιδιά να βιώσουν από πρώτο χέρι τα αποτελέσματά της.
«Συνεχίστε να το κάνετε 365 μέρες το χρόνο», παρακινεί και η ψυχολόγος. «Η γενναιοδωρία δεν είναι μια υπόθεση τριών ημερών».
