«Μπαμπά, φάε τη σκόνη μου»
Υγιής ανταγωνισμός και παιχνίδι, μια σχέση με πολλά οφέλη
Παίζοντας ποδόσφαιρο στον κήπο ή στην κονσόλα και μετράτε ποιος θα βάλει τα περισσότερα γκολ. Όταν παραβγαίνετε στο τρέξιμο να δείτε ποιος θα φτάσει πρώτος. Ακόμα και όταν χρονομετρείτε ποιος θα φάει τις περισσότερες πατάτες στον ίδιο χρόνο, ο υγιής ανταγωνισμός βοηθάει τους μπαμπάδες να συνδεθούν με τα παιδιά τους –αγόρια και κορίτσια– μέσω της ευγενούς άμιλλας.
Για κάποιους γονείς η λέξη «ανταγωνισμός» θεωρείται ταμπού ή είναι απαγορευμένη. Πιστεύουν ότι βλάπτει τη σχέση τους με το παιδί. Ότι είναι επικίνδυνος κι ότι μπορεί εύκολα κανείς να χάσει το μέτρο και να γίνει περισσότερο ανταγωνιστικός απ’ όσο πρέπει.
Ωστόσο όσο ο ανταγωνισμός διατηρείται στα επιτρεπτά όρια, τότε είναι κάτι που όχι μόνο επιτρέπεται αλλά συνιστάται η καλλιέργεια και η ενθάρρυνσή του. Μάλιστα ο μπαμπάς –και γενικά οι οικογένεια– είναι ο πιο ασφαλής χώρος και τρόπος για να εκτεθεί το παιδί από τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην υγιή μορφή του ανταγωνισμού.
Οι κανόνες του παιχνιδιού
Μερικές φορές οι γονείς κάνουν τα στραβά μάτια όταν παίζουν με το παιδί τους ή το αφήνουν να νικήσει. Αυτό όμως μακροπρόθεσμα είναι εξαιρετικά βλαβερό για το παιδί. Παίζοντας ανταγωνιστικά παιχνίδια ένας μπαμπάς με το παιδί του το μαθαίνει όχι μόνο να κερδίζει αλλά και να χάνει. Του διδάσκει τους κανόνες και του δείχνει πόσο σημαντικό είναι να τους σέβονται όλοι. Ωθεί το παιδί του να προσπαθεί περισσότερο – χωρίς ωστόσο να το πιέζει, γιατί τότε τίποτα από τα παραπάνω δεν θα είχε νόημα. Το παιχνίδι γίνεται ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μαθαίνει να υπακούει αλλά και να αναγνωρίζει όρια.
Μέσω εκτόνωσης
Επίσης, το παιχνίδι με υγιή τρόπο χρησιμοποιείται και από τις δύο πλευρές που συμμετέχουν ως ένας αποτελεσματικός τρόπος για να εκτονωθούν άλλου είδους συγκρούσεις, κόντρες ή ακανθώδη θέματα που δημιουργούν πρόβλημα στη μεταξύ τους σχέση.
Τα παιδιά χαίρονται όταν οι γονείς παίζουν μαζί τους και όσο μεγαλώνουν αντλούν ευχαρίστηση όταν τα βάζουν μαζί τους. Νιώθουν το παιχνίδι ως μια περιοχή που θα μπορούσαν να έχουν το επάνω χέρι – ή έστω ότι μπορεί να συναγωνιστούν τους γονείς τους επί ίσοις όροις.
Δεν μετράει μόνο η νίκη
Είναι μια καλή ευκαιρία να πάρει το παιδί ένα καλό μάθημα fair play. Να μάθει να διαχειρίζεται τη νίκη, χωρίς οι πανηγυρισμοί του να φέρνουν τον αντίπαλο-χαμένο σε αμηχανία ή δυσάρεστη θέση. Να μάθει να αποδέχεται την ήττα χωρίς να θυμώνει ή να το παίρνει κατάκαρδα. Μαθαίνει από έναν άνθρωπο που το αγαπά τι χρειάζεται να βελτιώσει και επιτρέπει να δεχθεί βοήθεια για να γίνει καλύτερο. Μαθαίνει από τα λάθη του, ενώ ενθαρρύνεται να μην τα εγκαταλείπει.
Αντικανονικό μαρκάρισμα
Αποφύγετε να πιέσετε υπερβολικά. Μη γίνετε εσείς το κακό παράδειγμα – αν δηλαδή δεν ξέρετε εσείς να παίζετε δίκαια ή να χάνετε, καλύτερα να μην ξεκινάτε ανταγωνιστικά παιχνίδια, γιατί θα τους περάσετε εσφαλμένα μηνύματα. Αν παίζετε με παραπάνω από ένα παιδί μη μεροληπτείτε και μην παίρνετε το μέρος κανενός.
Θετικά συναισθήματα
Πέρα από τον κοινό χρόνο που περνάτε με το παιδί σας, του τονώνετε την αυτοπεποίθηση και το βοηθάτε να δημιουργήσει θετική εικόνα για τον εαυτό του. Αποκτάτε έναν συνδετικό κρίκο. Έρχεστε κοντά. Το παιχνίδι μπορεί να γίνει αφορμή να επικοινωνήσετε πιο αποτελεσματικά. Η ώρα αυτή είναι μόνο δική σας και είναι απαλλαγμένη από επιδόσεις, μαθήματα ή υποχρεώσεις.
Σημασία έχει το παιχνίδι
Να συνεχίζετε να παίζετε όσο το απολαμβάνετε και οι δύο. Δημιουργήστε δικά σας παιχνίδια. Αναπτύξτε έναν κοινό κώδικα παιχνιδιών. Βρείτε τα παιχνίδια που αρέσουν και στους δύο. Μην παίζετε μόνο παιχνίδια που ξέρετε από πριν ότι είστε καλοί σε αυτά. Δημιουργήστε ένα μικρό κοινωνικό δίκτυο και παίξτε και με άλλους είτε στην ίδια ομάδα (παιδί με μπαμπά μαζί) είτε ως αντίπαλοι (μπαμπάδες εναντίον παιδιών). Το να παίζετε στην ίδια ομάδα δημιουργεί ένα μοναδικό δέσιμο που λίγες δραστηριότητες το επιτυγχάνουν.
