Μια φορά κι έναν καιρό… ήταν ένα κορίτσι…

Τα κλασικά παραμύθια είναι γεμάτα γυναικείες μορφές, από τη Χιονάτη, την Πεντάμορφη, τη Χρυσομαλλούσα… πέρασαν αρκετά χρόνια για να βγάλουν πριγκιπικά ρούχα, στέμματα βασίλισσας, να αφήσουν κάτω τα ραβδιά τους, άλλοτε ως νεράιδες κι άλλοτε ως μάγισσες, μέχρι να αποκτήσουν όνομα και να γίνουν η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (του Λιούις Κάρολ), η Χάιντι (της Γιοχάνα Σπίρι) ή η Πίπη η Φακιδομύτη (της Άστριντ Λίντγκρεν). Με αφορμή τη Μέρα της Γυναίκας διαβάζουμε παιδικά βιβλία και παραμύθια για σύγχρονες γυναίκες που έγραψαν Ιστορία ή θα μείνουν στην Ιστορία ή για κορίτσια που λένε τη δική τους ιστορία και που θα αφήσουν το στίγμα τους στην παιδική λογοτεχνία.

«Μικρά κορίτσια με μεγάλες ιδέες» λέγεται η σειρά που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος και μας συστήνει με τρία εξαιρετικά βιβλία γραμμένα από την Sánchez Vegara Isabel Mª για τρεις σημαντικές γυναίκες που καθεμία τους έκανε τη διαφορά στον χώρο με τον οποίο ασχολήθηκε. Πρόκειται για την «Μαρί Κιουρί» (εικονογράφηση: Isa Frau), την «Αγκάθα Κρίστι» (εικονογράφηση: Elisa Munsό), και την «Κοκό Σανέλ» (εικονογράφηση: Ana Albero). Μια ακριβής βιογραφία, προσαρμοσμένη στις αναγνωστικές απαιτήσεις του παιδικού κοινού, ζωντανεύει πλήρως αυτές τις γυναίκες που η ζωή και το έργο τους παραμένει παράδειγμα για χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο.

Με πρόσωπο γνωστό της Ιστορίας ασχολείται και η Ελένη Σβορώνου στο βιβλίο της «Η μπαλάντα της Ζηνοβίας» (εικονογράφηση: Μαιρηλία Φωτιάδου) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική ενώ έχει κερδίσει το Α βραβείο στον 62 λογοτεχνικό διαγωνισμό της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς στην κατηγορία «Λογοτεχνικό Βιβλίο Γνώσεων για παιδιά». Το βιβλίο μας ταξιδεύει στη Μέση Ανατολή και μας γνωρίζει τη θρυλική βασίλισσα Ζηνοβία που θα κάνει ξακουστό το βασίλειο της Παλμύρας. Μια γυναίκα με δύναμη και πυγμή που η συγγραφέας μας παρουσιάζει με έναν υπέροχα εύγλωττα τρόπο που εναρμονίζει την ιστορία με τη γλαφυρότητα του παραμυθιού. Στο βιβλίο της «Σκληρό Καρύδι» (εικονογράφηση: Ευαγγελία Γουτιάνου) από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, η Ελένη Σβορώνου καταπιάνεται κι εδώ με ένα δυναμικό πλάσμα, αλλά αυτή τη φορά με την Αϊσέ, ένα εννιάχρονο κορίτσι που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του αλλά που διατηρεί το κέφι και την ελπίδα της και μας ζητάει να παίξουμε μπάλα μαζί της… Το βιβλίο, ένας ύμνος για τη ζωή, την ξενιτιά, την προσφυγιά και τα όνειρα της κάθε πατρίδας, υλοιποιήθηκε σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η Διεθνής Παιδική και Νεανική Βιβλιοθήκη του Μονάχου συμπεριέλαβε το “Σκληρό καρύδι” στα White Ravens 2016, τιμητική διάκριση που απονέμεται σε βιβλία που αξίζουν διεθνούς προσοχής λόγω των θεμάτων που πραγματεύονται και της εξαιρετικής και πρωτοπόρου εικαστικής και λογοτεχνικής προσέγγισής τους.

Για ένα άλλο γενναίο κορίτσι μας μιλάει και η Μαριέττα Κόντου στο βιβλίο της «Φτου Ξελύπη» (εικονογράφηση: Στάθης Πετρόπουλος) από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, για να διηγηθεί την ιστορία της Νουρ από τη Συρία αντλώντας έμπνευση από την αληθινή ιστορία της κολυμβήτριας Yusra Mardini. Μια όμορφη περιπέτεια που δίνει την αγωνία των ασυνόδευτων παιδιών και τον αγώνα των προσφύγων με ένα πολύ ευαίσθητο και τρυφερό τρόπο και κυρίως ελπιδοφόρο! Στην ίδια σειρά «Ιστορίες που τις ζεις δυνατά» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συναντάμε το βιβλίο «Ο χορός της Χαράς» της Κατερίνας Ανωγιαννάκη (εικονογράφηση: Πετρούλα Κρίγκου) όπου η Χαρά, η μικρή πρωταγωνίστρια της ιστορίας αυτής, έχει βαλθεί να μας πείσει ότι δεν υπάρχουν «κανονικά» κορίτσια, αλλά κάθε κορίτσι (και κάθε αγόρι) πρέπει πρωτίστως να μπορεί να είναι ο εαυτός του! Στις σελίδες του με το χιούμορ να πρωταγωνιστεί έχουμε την ευκαιρία να δούμε πόσο διαφορετικοί και πόσο ίδιοι είμαστε όλοι, αλλά το σημαντικό είναι να αγαπάμε τον εαυτό μας γι’ αυτό που είναι και να δεχόμαστε και τους άλλους γι’ αυτό που είναι εκείνοι…

See Also

Δεν θα ζητήσω συγγνώμη που κλαίω σε κάθε χριστουγεννιάτικη σχολική παράσταση του παιδιού μου

Τα βιβλία είναι ένας υπέροχος τρόπος να γνωρίζουμε τον εαυτό μας αλλά και να γνωρίζουμε άλλους ανθρώπους. Τα βιβλία επίσης είναι μαγικά κι έχουν μέσα τους τεράστια δύναμη, φως και έναν ολόκληρο κόσμο μέσα στις σελίδες τους. Κι αυτό το γνωρίζει καλά κι η ηρωίδα του επόμενου βιβλίου. Η Μπέτυ από το «Ένα φως για τη νύχτα» της Marie Voigt, από τις εκδόσεις Ίκαρος, ξέρει πόσο συναρπαστικά αλλά και πόσο χρήσιμα είναι τα βιβλία και θα χρησιμοποιήσει τη δύναμή τους ζώντας μια καταπληκτική περιπέτεια, στην προσπάθειά της να κάνει έναν φίλο της να μη φοβάται το σκοτάδι. Προσοχή: το βιβλίο αυτό περιέχει πολύ φως και κάνει τους αναγνώστες του ατρόμητους με το ακαταμάχητο όπλο της γνώσης – μην το ανοίξετε αν δεν είστε έτοιμοι/ες. Όμως και η Λούνα είναι ένα κορίτσι που έχει κι αυτή στη διάθεσή της ένα μυστικό υπερόπλο! Αυτό της φαντασίας! Κι έτσι δεν βαριέται ποτέ, και δεν χρειάζεται να ταξιδέψει… μακριά για να κάνει μακρινά ταξίδια, έχει ό,τι χρειάζεται στο γαλάζιο δωμάτιο. Μη φοβηθείτε, αν έχετε κι εσείς φαντασία, μπείτε μέσα, θα τη συναντήσετε και θα σας ξεναγήσει σε έναν πανέμορφο σύμπαν… «Η Λούνα και το γαλάζιο δωμάτιο», της Magdalena Guirao Jullien (εικονογράφηση: Christine Davenier) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επόμενος Σταθμός.

Τη δύναμη της φαντασίας χρησιμοποιεί όμως και η ηρωίδα του επόμενου βιβλίου προκειμένου να μην νιώθει πολύ πολύ ξένη… στο σχολείο, στην τάξη της, ανάμεσα στους συμμαθητές και τη δασκάλα της, ανάμεσα σε όλους όσους δεν την ακούν, δεν την καταλαβαίνουν και δεν την βλέπουν όπως είναι… Στο βιβλίο «Πολυξένη» της Στέλλας Μιχαηλίδου (εικονογράφηση: Πέρσα Ζαχαριά) από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, το φανταστικό συνδιαλέγεται με την πραγματικότητα και η Πολυξένη αξιοποιεί τη δύναμη της φαντασίας για να βρει τι φωνή της και να πει σε όλους ποια ή τι είναι! Και τα καταφέρνει και ακόμα και αν δεν ξέρουμε τι θα γίνει στη συνέχεια, το σίγουρο είναι ότι από τα χείλη της βγήκε ένα υπέροχο τραγούδι, που όσοι διαβάσουν το βιβλίο θα το θυμούνται για καιρό. Όπως για καρό ελπίζουμε ότι οι αναγνώστες αλλά και ο κόσμος θα θυμάται και τη Μαλάλα, τη Μαλάλα Γιουσαφζάι, που σε ηλικία 17 χρονών κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 2014, αφού όλη της τη ζωή προσπαθούσε να μορφωθεί και αγωνιζόταν για το δικαίωμα της μόρφωσης για την ίδια αλλά και για τα υπόλοιπα κορίτσια του Πακιστάν – ενάντια στο καθεστώς τρόμου των Ταλιμπάν. Πυροβολήθηκε, ξεπέρασε τον τραυματισμό της, συνεχίζει να μορφώνεται, συνεχίζει να μιλάει δημόσια, συνεχίζει να αγωνίζεται για τα δικαιώματα των γυναικών. Το βιβλίο «Μαλάλα – ένα γενναίο κορίτσι» της Jeanette Winter (εκδόσεις Παπαδόπουλος) έχει δύο όψεις, όπως και η ζωή – είναι χωρισμένο στη μέση, και το δεύτερο μέρος αναφέρεται στον «Ικμπάλ – ένα γενναίο αγόρι», ένα αγόρι που απελευθερώθηκε από τα δεσμά της δουλείας και τόλμησε να μιλήσει δημόσια για την παιδική εκμετάλλευση, την παιδική εργασία και τις σύγχρονες μορφές δουλείας, ταξίδεψε, κέρδισε υποτροφία, θα σπούδαζε και θα κέρδιζε το δικαίωμα για μια καλύτερη ζωή αν ένας πυροβολισμός δεν του στερούσε την ίδια του τη ζωή…

Το σημερινό αφιέρωμα με αφορμή τη Μέρα της Γυναίκας τελειώνει με την ιστορία ενός γενναίου αγοριού – γιατί τα βιβλία και η γνώση δεν έχουν φύλο, ούτε η προσπάθεια των ανθρώπων για καλύτερες συνθήκες ζωής και ίσα δικαιώματα πρέπει να έχει και να γνωρίζει φύλο, χρώμα, θρησκεία, καταγωγή. Τα βιβλία και οι συγγραφείς πρέπει να αγωνίζονται για έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις – ευχή και ελπίδα δική μας αυτόν τον αγώνα να τον συνεχίζουν και οι αναγνώστες.