Καμπύλες ανάπτυξης παιδιού και τί σημαίνουν

Ένα μεγάλο άγχος για τους περισσότερους γονείς, αποτελεί και η ανάπτυξη των παιδιών τους. Στην διαδικασία αυτή περιπλέκονται γονείς αλλά και συγγενείς ή φίλοι, οι οποίοι δίνουν την δική τους εκδοχή για την ανάπτυξη του παιδιού. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που μόλις γεννηθεί το μωρό από τα πρώτα πράματα που ρωτούν οι “πάντες” είναι το βάρος του μωρού, το ύψος του, αλλά και η κινητικότητά του .Η σύγκριση με άλλα παιδιά αρχίζει από την κούνια του μωρού, ενώ το συντροφεύει για τα επόμενα 18-20 χρόνια….

Μετά το στάδιο αυτό, θα μπείτε και εσείς σε αυτή τη διαδικασία και θα κάνετε συγκρίσεις που αφορούν το παιδί σας και άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας που βρίσκονται στο περιβάλλον σας. Ακούμε συνέχεια τόσα πολλά για το ύψος, το βάρος, την περίμετρο κεφαλής….

Δεν είναι σωστό να μπαίνουμε στην διαδικασία σύγκρισης, διότι αυτό πολύ πιθανό να επηρεάσει και την ψυχολογία του παιδιού μας, αφού το εύρος για το “φυσιολογικό παιδί” είναι πραγματικά μεγάλο για κάθε ηλικία ξεχωριστά.

Έτσι κατατάσσουμε στα φυσιολογικά όρια ένα κοριτσάκι 4 ετών που μπορεί να είναι 13 κιλά με ύψος95 εκατοστά., αλλά φυσιολογικό μπορεί να είναι και ένα κοριτσάκι ίδιας ηλικίας με βάρος 20 κιλά και ύψος 108 εκατοστά.. Και τα δύο αυτά παιδιά, βρίσκονται μέσα στα όρια που υπάρχουν πάνω στη καμπύλη ανάπτυξης, κι ας έχουν 6 κιλά και 13 πόντους διαφορά.

Τέλος, έχουμε να πούμε πως και τα δυο αυτά κοριτσάκια είναι φυσιολογικά!. Να σημειώσουμε ότι εξίσου σημαντικά με το βάρος είναι η μέτρηση και καταγραφή της περιμέτρου κεφαλής του παιδιού σας. Όλες αυτές οι τιμές καταγράφονται και φυλάγονται στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού σας και είναι σημαντικό να το φυλάτε σε ασφαλές μέρος, έτσι ώστε εάν σας ζητηθούν στο μέλλον, να υπάρχουν σαν στοιχεία ανάπτυξης

Πώς όμως δημιουργούνται οι καμπύλες ανάπτυξης;

Οι καμπύλες ανάπτυξης δημιουργούνται μετά από μελέτες επιστημόνων αφού γίνουν μετρήσεις σε χιλιάδες φυσιολογικά μωρά. Τα στοιχεία : Βάρος- ύψος- περίμετρος κεφαλής, συλλέγονται και εξετάζονται από ειδικούς επιστήμονες στο χώρο της ανάπτυξης των βρεφών- παιδιών- εφήβων και δημιουργούνται αυτοί οι πίνακες.

Ο νεογνολόγος, που βρίσκεται μαζί σας στην γέννηση του παιδιού σας, θα είναι ο πρώτος που θα καταγράψει το βάρος του νεογνού σας, μετά την γέννησή του. Μαζί με το βάρος, θα εξετάσει το ύψος του, αλλά και την περίμετρο κεφαλής του.

Με την 1η επίσκεψη στον παιδίατρο μας, αλλά και στα μηνιαία προκαθορισμένα μας ραντεβού, ο παιδίατρος θα κάνει όλες αυτές τις μετρήσεις για το μωρό μας. Η ανάπτυξή του δε, καθορίζεται σύμφωνα με αυτούς τους πίνακες. Κάθε νεογνό αλλά και αργότερα κάθε παιδί,(άνω του ενός έτους-πρέπει να εξετάζονται τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο) έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Το σημαντικότερο από όλα είναι, το παιδί σας να έχει σταθερό ρυθμό και πάντα να αναπτύσσεται…

Ας αναλύσουμε αυτούς τους αριθμούς όμως πάνω στους πίνακες.

Καταρχήν βρίσκουμε τον κατάλληλο πίνακα κάθε φορά. Κατάλληλος είναι ο πίνακας που μας ενδιαφέρει. λ.χ.Αν θέλω να ελέγξω το ύψος του “γιού” μου, ψάχνω τον πίνακα για το ύψος των αγοριών, τις συγκεκριμένης ηλικίας. π.χ. Αν είναι βρέφος στους πίνακες βρεφών, ενώ εάν είναι άνω των 2 ετών, στους πίνακες με παιδιά έως 18 ετών

Στη συνέχεια, βρίσκω την ηλικία του παιδιού μου στον άξονα με τις ηλικίες και στον επόμενο άξονα, βρίσκω το ύψος του. Στο σημείο που τέμνονται τα 2 στοιχεία μου, υπάρχει μια καμπύλη με τους αριθμούς:10-25-50-75-90. Όσο πιο κοντά σε μια από τις καμπύλες αυτές βρίσκεται το παιδί μου, κατατάσσεται στην κατηγορία εκείνη.

Διαβάζοντας τα αποτελέσματα:

Τι σημαίνει το παιδί σας βρίσκεται στην 50 εκατοστιαία θέση;
Αυτό σημαίνει ότι αν πάρουμε 100 υγιή παιδιά στην ίδια ηλικία με το παιδί σας, τα 50 θα έχουν βάρος μικρότερο από το βάρος του παιδιού σας και τα άλλα 50 θα έχουν βάρος μεγαλύτερο.

Τι σημαίνει το παιδί σας βρίσκεται στην 10 εκατοστιαία θέση;
Αυτό σημαίνει ότι αν πάρουμε 100 υγιή παιδιά στην ίδια ηλικία με το παιδί σας, τα 10 θα έχουν βάρος μικρότερο από το βάρος του παιδιού σας και τα άλλα 90 θα έχουν βάρος μεγαλύτερο.

Τι σημαίνει το παιδί σας βρίσκεται στην 25 εκατοστιαία θέση;
Αυτό σημαίνει ότι αν πάρουμε 100 υγιή παιδιά στην ίδια ηλικία με το παιδί σας, τα 25 θα έχουν βάρος μικρότερο από το βάρος του παιδιού σας και τα άλλα 75 θα έχουν βάρος μεγαλύτερο.

Τι σημαίνει το παιδί σας βρίσκεται στην 75 εκατοστιαία θέση;
Αυτό σημαίνει ότι αν πάρουμε 100 υγιή παιδιά στην ίδια ηλικία με το παιδί σας, τα 75 θα έχουν βάρος μικρότερο από το βάρος του παιδιού σας και τα άλλα 25 θα έχουν βάρος μεγαλύτερο.

Τι σημαίνει το παιδί σας βρίσκεται στην 90 εκατοστιαία θέση;
Αυτό σημαίνει ότι αν πάρουμε 100 υγιή παιδιά στην ίδια ηλικία με το παιδί σας, τα 90 θα έχουν βάρος μικρότερο από το βάρος του παιδιού σας και τα άλλα 10 θα έχουν βάρος μεγαλύτερο.

Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για τις καμπύλες ανάπτυξης ύψους και περιμέτρου κεφαλής.

Αν το παιδί μου βρίσκεται μέσα στα όρια των πιο πάνω καμπύλων είναι φυσιολογικό;

Το πιο πιθανό είναι να είναι φυσιολογικό. Εκείνο όμως που έχει την μεγαλύτερη σημασία είναι ανάπτυξη του παιδιού με την πάροδο του χρόνου. Αν δηλαδή το βάρος σώματος του παιδιού σας ήταν στην 90η εκατοστιαία θέση και μετά από λίγο καιρό βρίσκεται στην 25η εκατοστιαία θέση, τότε κάτι συμβαίνει με το παιδί σας και χρειάζεται προσεχτική μελέτη και έρευνα.

Άρα λοιπόν το να βρίσκεται μια τιμή μέσα στα φυσιολογικά όρια για την ηλικία του παιδιού δεν σημαίνει πάντα ότι όλα είναι καλά. Για να αξιολογήσει κανένας σωστά μιαν οποιαδήποτε καμπύλη ανάπτυξης του παιδιού χρειάζονται όσο το δυνατό περισσότερες τιμές σε διαφορετικές ηλικίες. Αν η καμπύλη που δημιουργείται από τις τιμές αυτές είναι παράλληλη με την καμπύλη της 50ης εκατοστιαίας θέσης τότε το πιο πιθανό το παιδί σας είναι φυσιολογικό.

Είναι χρήσιμο λοιπόν να γνωρίζετε για τις καμπύλες ανάπτυξης του παιδιού σας, αλλά ο μόνος που μπορεί να τις αξιολογήσει σωστά είναι ο παιδίατρος του παιδιού.

Γι’ αυτό και οι καμπύλες δεν μπορούν με κανένα τρόπο να υποκαταστήσουν τις τακτικές επισκέψεις του παιδιού στο παιδίατρό του. Οι καμπύλες των παιδιών είναι διαφορετικές από χώρα σε χώρα. Γι’ αυτό και είναι χρήσιμο να χρησιμοποιούμε καμπύλης ανάπτυξης που δημιουργήθηκαν με την μελέτη παιδιών της δικής μας χώρας.

Τι να κάνω εάν το παιδί μου είναι υπέρβαρο ή έχει βάρος πολύ μικρότερο από το επιθυμητό, σύμφωνα με τους πίνακες αυτούς;

Ο παιδίατρός σας θα σας προτείνει τον τρόπο για να χάσει ή να βάλει κιλά το παιδί σας. Πολλές φορές η συνεργασία με το διαιτολόγο, κρίνεται απαραίτητη!..

Δυο καλοί μέθοδοι για την αντιμετώπιση του προβλήματός σας είναι:

α) Σωστή διατροφή

β) Αύξηση φυσικής δραστηριότητας

Καλύτερο βέβαια από όλα, είναι ο συνδυασμός και των δύο.

Βασιλική Παπαδοπούλου

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, με την πρακτική άσκηση στο Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης.

-Μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων Τεχνολόγων Διατροφής.

-Μέλος της επιστημονικής ομάδας-ΔΙΑΤΡΟΦΗ-, Μέλος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας Παχυσαρκίας, του Συνδέσμου Θηλασμού LA LECHE LEAGUE Ελλάδος, του Ελληνικού Συλλόγου Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση κ.α.