Η γλώσσα της αγάπης και της στοργής – πώς οι μαμάδες κατανοούν το κλάμα του μωρού τους και τι σημαίνει κάθε φορά
Η νευροεπιστήμη εξηγεί πώς ο εγκέφαλος της μαμάς αποκωδικοποιεί το μήνυμα που της στέλνει όταν κλαίει το μωρό της
Μια μητέρα μαθαίνει γρήγορα να αναγνωρίζει τις διαφορετικές αποχρώσεις του κλάματος του μωρού της όταν εκείνο κλαίει. Υπάρχει το κλάμα για όταν πεινούν, το κλάμα για όταν νιώθουν άβολα – ακόμα και το κλάμα για όταν φοβούνται.
Μέσα σε λίγες ώρες από τη στιγμή που θα γίνετε μαμά, θα μάθετε να διακρίνετε τη διαφορά ανάμεσα στα διαφορετικά κλάματα ενός νεογέννητου και αυτό σας βοηθά να ανταποκριθείτε κατάλληλα για να φροντίσετε το μωρό σας. Όπως αποδεικνύεται, υπάρχει ένας λόγος που οι μητέρες γρήγορα μαθαίνουν να ερμηνεύουν τις επιμέρους εκφράσεις ενός μωρού μέσω του κλάματός του- επειδή οι εγκέφαλοι των μητέρων προσαρμόζονται σε ένα πολύ βασικό επίπεδο αντίδρασης προς τα μωρά τους.
Τι γίνεται στον εγκέφαλο μιας μαμάς όταν ακούει το κλάμα του μωρού της
Έχουν γίνει πολλές ενδιαφέρουσες μελέτες για το τι συμβαίνει στο μυαλό των μαμάδων όταν ένα μωρό κλαίει. Παρόλο που μπορεί να φαίνεται σαν μια απλή διαδικασία – το μωρό κλαίει, η μαμά αποκρίνεται – μία μελέτη στο Journal of Neuroendocrinology εξηγεί ότι υπάρχει πραγματικά ένα απίστευτο ποσοστό της εγκεφαλικής δραστηριότητας και των αντίστοιχων συστημάτων που λειτουργούν για να παράγουν μια απάντηση/αντίδραση.
Μια άλλη μελέτη εξήγησε ότι υπάρχουν διάφορες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται όταν ένα μωρό κλαίει. Η μελέτη περιγράφει τη διαδικασία του πώς ο εγκέφαλος μιας μητέρας «ενεργοποιείται» από τον ήχο ενός μωρού που κλαίει. Οι ερευνητές στη μελέτη υπολόγισαν ότι οι πολλές διαφορετικές αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο μιας μητέρας αρχίζουν πραγματικά πριν από τη γέννηση, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και περιλαμβάνουν μια σημαντική αύξηση στην ορμόνη ντοπαμίνη, η οποία βοηθά στην προετοιμασία του εγκεφάλου της για τη μητρότητα.
Πώς οι ορμόνες ξεκλειδώνουν την επικοινωνία
Εκτός από την ντοπαμίνη, η ορμόνη ωκυτοκίνη παίζει τεράστιο ρόλο στη ρύθμιση της συμπεριφοράς της μητέρας ως προς τον τρόπο που ανταποκρίνεται στο κλάμα του μωρού της. Πρώτα απ’ όλα, όταν ένα μωρό τοποθετείται στον μαστό, ενεργοποιεί την ωκυτοκίνη για να πλημμυρίσει τον εγκέφαλό της και να προωθήσει την επαφή και την επικοινωνία, την ενσυναίσθηση, ενώ άλλες ορμόνες «που την κάνουν να αισθάνεται καλά» τίθενται σε λειτουργεία και την βοηθούν να δημιουργήσει μια στενή σχέση με το μωρό της.
Πολλές από τις ορμόνες που συμμετέχουν κατά τη διάρκεια της επαφής μαμάς-μωρού όταν η μαμά φροντίζει το μωρό λειτουργούν ως ένα είδος «ανταμοιβής» προς τη μητέρα, ουσιαστικά πλημμυρίζοντας τον εγκέφαλο της μητέρας με ορμόνες που τη βοηθούν να αισθάνεται καλά ως απάντηση στη φροντίδα του μωρού της. Είναι ο τρόπος της φύσης να εξασφαλίσει ότι μια μαμά απολαμβάνει τη φροντίδα του μωρού της.
Κάθε μητέρα είναι διαφορετική
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι μπορεί να υπάρξουν κάποιες διαφορές στην απελευθέρωση και ρύθμιση των ορμονών μεταξύ των μητέρων. Για παράδειγμα, οι μητέρες που γέννησαν κολπικά έδειξαν πραγματικά περισσότερες εγκεφαλικές αποκρίσεις στο κλάμα του μωρού τους σε 2-4 εβδομάδες μετά τον τοκετό από τις μητέρες που είχαν γεννήσει μέσω καισαρικής. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι μητέρες που θήλαζαν ανταποκρίνονταν περισσότερο σε εγκεφαλικό επίπεδο από ό,τι οι μητέρες που τάιζαν το μωρό με φόρμουλα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν «καλύτερες» μητέρες, αλλά μόνο ότι υπήρχαν ελαφρές ορμονικές διαφορές, ίσως απαραίτητες για την παραγωγή και τη ρύθμιση του γάλακτος.
Ο εγκέφαλος της μητέρας καταφέρνει να απομονώσει το κλάμα του δικού της μωρού έτσι ώστε να ανταποκρίνεται μόνο στο κλάμα του μωρού της. Αυτό εξηγεί γιατί μια μητέρα μπορεί να μάθει να ξεχωρίζει το κλάμα του μωρού της, αλλά όχι κάθε μωρού στο δωμάτιο. Μπορείτε να φανταστείτε τι θα συνέβαινε εάν όλες οι μητέρες οπουδήποτε να μπορούσαν να αποκωδικοποιούν το κλάμα κάθε μωρού; Θα ήταν σίγουρα αισθητηριακή υπερφόρτωση για τον εγκέφαλό τους. Αντί να αφήνει αυτό να συμβεί, ο εγκέφαλος μιας μητέρας φιλτράρει αυτόματα το κλάμα των άλλων μωρών για να μπορέσει να εστιάσει μόνο στο κλάμα του μωρού της. Επιπλέον, εξετάστηκε ο ρόλος και άλλων παραγόντων που ενδέχεται να ενισχύσουν ή να επηρεάζουν τη μεταξύ τους επαφή και την επιτυχή ανταπόκριση της μαμάς προς το μωρό της. Όπως εάν η μητέρα έχει στο παρελθόν βιώσει έντονους στρεσογόνους παράγοντες στη ζωή της, όπως τραύμα ή ψυχική ασθένεια, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει κάποια παρεμβολή στην ορμονική ρύθμιση και την ενεργοποίηση του εγκεφάλου. Ακόμη και γεγονότα όπως αν η μητέρα είχε πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους να τη φροντίζουν ως παιδί συσχετίστηκαν με λιγότερη ανταπόκριση προς το δικό της μωρό.
Ο «μητρικός εγκέφαλος» υπάρχει στην πραγματικότητα
Μια πιο πρόσφατη μελέτη επιβεβαίωσε επίσης ότι οι αλλαγές που συμβαίνουν σε επίπεδο εγκεφάλου στις μητέρες είναι πολύ πραγματικές, μετρήσιμες και αποδεδειγμένες και συμβαίνουν σε μητέρες σε όλο τον κόσμο. Οι αλλαγές στον εγκέφαλο μιας μητέρας που πραγματοποιούνται ως αντίδραση και απάντηση προς σε ένα μωρό που κλαίει επηρεάζουν τα μέρη του εγκεφάλου της που την ωθούν να κινηθεί και να μιλήσει, να επεξεργαστεί τους ήχους και να αναλάβει την κατάλληλη μέριμνα και να προσφέρει στο μωρό τη σωστή φροντίδα.
Το κλάμα ενός μωρού κυριολεκτικά αντιπροσωπεύει έναν από τους πρώτους τρόπους μέσω του οποίου μαθαίνει μια μητέρα το μωρό της. Το κλάμα ενός μωρού είναι ένας τρόπος για να ειδοποιήσει το μωρό τους γονείς του ότι χρειάζεται αγάπη και φροντίδα. Και επειδή το κλάμα είναι το μοναδικό εργαλείο επιβίωσης του βρέφους, ο εγκέφαλος της μητέρας έχει πολύ συγκεκριμένες απαντήσεις και αντιδράσεις στην ακρόασή του. Το μωρό σας μπορεί απλά να σας ενημερώσει ότι πεινάει, αλλά στο επίπεδο του εγκεφάλου, συμβαίνουν πολύ περισσότερα από ό, τι συνειδητοποιούμε.
