Ζωρζ Σαρή: γεννήθηκε σαν σήμερα στις 23 Μαΐου 1925
Θυμόμαστε τη ζωή και το έργο μίας από τις σημαντικότερες Ελληνίδες συγγραφείς
Η Ζωρζ Σαρή ή Γεωργία Σαρηβαξεβάνη, όπως ήταν το αληθινό της όνομα, γεννήθηκε στις 23 Μαΐου του 1925 στην Αθήνα από Μικρασιάτη πατέρα και Γαλλίδα μητέρα. Από μικρή ηλικία την κέρδισε το θέατρο, με δάσκαλο το Βασίλη Ρώτα. Στα χρόνια της Κατοχής φοιτούσε στη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη, ενώ είχε έντονη δράση στην Αντίσταση, μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Το 1947, ενώ μαινόταν ο Εμφύλιος Πόλεμος, αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι, όπου συνέχισε τις σπουδές της στην υποκριτική, στη σχολή του Σαρλ Νιτλέν. Εκεί γνώρισε και παντρεύτηκε τον Αιγυπτιώτη χειρουργό Μάρκελλο Καρακώστα, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά.
Το 1962 επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα και άρχισε να ασχολείται με το θέατρο και τον κινηματογράφο. Μετά την επικράτηση της Απριλιανής Χούντας το 1967 έμεινε άνεργη και στράφηκε στο γράψιμο. Ως συγγραφέας πρωτοεμφανίσθηκε το 1969, με το μυθιστόρημα Ο Θησαυρός της Βαγίας, που ξεκίνησε σαν παιχνίδι με τα παιδιά της και τους φίλους τους. Το βιβλίο είχε και εξακολουθεί να έχει μεγάλη εκδοτική επιτυχία και το 1985 μεταφέρθηκε στην τηλεόραση. Συνέχισε να γράφει πολλά βιβλία, κυρίως για μικρά παιδιά και νέους, με τη θεματολογία της να περιστρέφεται πολλές φορές γύρω από σημαντικές στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Μαζί με την Άλκη Ζέη καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους, όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα η πολιτική σκέψη να μην αποτελεί πια προνόμιο μόνο των ενηλίκων. Με τα βιβλία της οδήγησε στην απομάκρυνση της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας από τα πρότυπα του 19ου αιώνα, στα οποία κυριαρχούσε το προστατευτικό ύφος, ο ηθικοπλαστικός διδακτισμός και η προβολή ενός ιδεατού κόσμου. Η Ζωρζ Σαρή αντιμετώπισε το παιδί ως αυτόνομο άτομο με δική του προσωπικότητα και προέβαλε ήρωες ρεαλιστικούς.
Το 1994 βραβεύτηκε με το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το μυθιστόρημα Νινέτ. Το 1995 και το 1999 βραβεύτηκε από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Το 1988 προτάθηκε για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ως ηθοποιός τιμήθηκε το 1960 με το βραβείο Β’ Γυναικείου ρόλου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη Έγκλημα στα Παρασκήνια.
Η Γεωργία Σαρηβαξεβάνη (Ζωρζ Σαρή) πέθανε στις 9 Ιουνίου 2012, σε ηλικία 87 χρονών.
Εργογραφία:
– Ο θησαυρός της Βαγίας. Αθήνα, Κέδρος, 1969.
– Όταν ο ήλιος. Αθήνα, Κέδρος, 1971.
– Το γαϊτανάκι. Αθήνα, Κέδρος, 1973.
– Κόκκινη κλωστή δεμένη. Αθήνα, Κέδρος, 1974.
– Τα γενέθλια. Αθήνα, Κέδρος, 1977.
– Τα στενά παπούτσια. Αθήνα, Κέδρος, 1979.
– Ο Φρίκος: ο κοντορεβυθούλης μου, Αθήνα, Κέδρος, 1980.
– Ο στρατάρχης. Αθήνα, Κέδρος, 1981.
– Η σοφή μας η δασκάλα. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
– Το κουκί και το ρεβίθι. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
– Οι νικητές. Αθήνα, Κέδρος, 1983.
– Η αποθήκη. Αθήνα, Κέδρος, 1985.
– Η κυρία Κλοκλό διαβάζει. Αθήνα, Πατάκη, 1986.
– Η κυρία Κλοκλό μαγειρεύει. Αθήνα, Πατάκη, 1986.
– Η κυρία Κλοκλό στο σουπερμάρκετ. Αθήνα, Πατάκη, 1986.
– Η κυρία Κλοκλό στολίζεται. Αθήνα, Πατάκη, 1986.
– Η κυρία Κλοκλό σοφερίνα. Αθήνα, Πατάκη, 1987.
– Ο Αθηνόδωρος. Αθήνα, Κέδρος, 1987.
– Το ψέμα. Αθήνα, Κέδρος, 1987.
– Τα Χέγια. Αθήνα, Πατάκη, 1987.
– Η μύγα [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 1988
– Τα αινίγματα [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 1988
– Το τρακ. Αθήνα, Πατάκη, 1988.
– Η αντιπαροχή. Αθήνα, Πατάκη, 1989.
– Το παραράδιασμα. Αθήνα, Πατάκη, 1989.
– Το ψέμα [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 1990.
– Το γεύμα [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 1990.
– Κρίμα κι άδικο. Αθήνα, Πατάκη, 1990.
– Ο Φρίκος: ο κοντορεβυθούλης μου. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Οι νικητές. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Ο θησαυρός της Βαγίας. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Το ψέμα. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Το γαϊτανάκι. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Τα στενά παπούτσια. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Τα γενέθλια. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Όταν ο ήλιος. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Κόκκινη κλωστή δεμένη. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Η σοφή μας η δασκάλα. Αθήνα, Πατάκη, 1992.
– Η πολυλογού. Αθήνα, Δελφίνι, 1993.
– Αρλεκίνος. Αθήνα, Δελφίνι, 1993.
– Νινέτ. Αθήνα, Πατάκη, 1993.
– Ζουμ. Αθήνα, Πατάκη, 1994.
– Ε.Π. Αθήνα, Πατάκη, 1995.
– Μια αγάπη για δύο. Αθήνα, Πατάκη, 1996.
– Τα στενά παπούτσια [cd]. Αθήνα, Πατάκη, 1997
– Ο Αθηνόδωρος και άλλα. Αθήνα, Πατάκη, 1997.
– Κόκκινη κλωστή δεμένη και άλλα. Αθήνα, Πατάκη, 1997.
– Ο χορός της ζωής. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Το αεροδυναμικό αυτοκίνητο του μπαμπά. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Τα γενέθλια [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Η ταυρομαχία [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Η κυρία Κλοκλό στο τσίρκο. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Η κυρία Κλοκλό και η ηλεκτρική σκούπα. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Η κυρία Κλοκλό στη θάλασσα. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Σοφία. Αθήνα, Πατάκη, 1998.
– Στο σχολείο [σειρά Ο Τοτός και η Τοτίνα]. Αθήνα, Πατάκη, 2000.
– Η πολυλογού. Αθήνα, Πατάκη, 2000.
– Ο Αρλεκίνος. Αθήνα, Πατάκη, 2000.
– Κλειστά χαρτιά [με την Μελίνα Καρακώστα]. Αθήνα, Πατάκη, 2001.
– Η κόκκινη κοτούλα. Αθήνα, Πατάκη, 2002.
– Ο Κύριός μου. Αθήνα, Πατάκη, 2002.
– Η τουλιπίτσα. Αθήνα, Πατάκη, 2002.
– Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο. Αθήνα, Πατάκη, 2003.
– Τότε… Αθήνα, Πατάκη, 2004.
– Γράμμα από την Οδησσό. Αθήνα, Πατάκη, 2005.
– Ο φαντασμένος και άλλα παραμύθια [με την Μελίνα Καρακώστα]. Αθήνα, Πατάκη, 2005.
– Άλλοι καιροί, άλλα παιδιά [με την Άλκη Ζέη]. Αθήνα, Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου, 2006.
– Ο Φρίκος, ο Κοντορεβυθούλης μου. Αθήνα, Πατάκη, 2006.
– Η κυρία Κλοκλό. Αθήνα, Πατάκη, 2007.
– Ο Αθηνόδωρος [κασέτα]. Αθήνα, Πατάκη, [χ.χ].
– Κόκκινη κλωστή δεμένη [κασέτα]. Αθήνα, Πατάκη, [χ.χ].
– Φιλαναγνωσία και σχολείο. Συλλογικό έργο. Αθήνα, Πατάκη, 2008.
Α. Μεταφράσεις
– Tomiko Inui, Το γαλάζιο κύπελο. Αθήνα, Κέδρος, 1974.
– Francis Jeanson, Ζαν-Πωλ Σάρτρ. Αθήνα, Κέδρος, 1974.
– Evgenij Veltistov, Ο Ελεκτρόνικ. Αθήνα, Κέδρος, 1978.
– Pierre Pelot, Το παιδί και το αστέρι. Αθήνα, Ψυχογιός, 1979.
– Ανδρέας Κέδρος, Το νησί με τα ζωντανά απολιθώματα. Αθήνα, Κέδρος, 1981.
– Simone de Beauvoir. Οι μανδαρίνοι. Αθήνα, Γλάρος, 1982.
– Maurice Druon, Τιστού ο πρασινοδάχτυλος. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
– Henri Troyat, Βιού. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
– Marguerite Duras, Φράγμα στον Ειρηνικό. Αθήνα, Κέδρος, 1987.
– Jules Verne, Μιχαήλ Στρογκόφ [με την Ελένη Ρώτη – Βουτσάκη]. Αθήνα, Πατάκη, 1989.
– Hector Malot, Χωρίς οικογένεια. Αθήνα, Πατάκη, 1991.
– Alphonse Daudet, Γράμματα από το μύλο μου. Αθήνα, Πατάκη, 1997.
– Roland Lamarre, Ο χαμένος αδερφός. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1999.
(πηγές άρθρου, biblionet.gr και sansimera.gr – φωτό εξωφ. αρχείο ΕΡΤ)