Διδάσκοντας στα παιδιά μας την καλοσύνη που τόσο χρειάζεται ο κόσμος μας
«Τι καλό έκανες σήμερα;» ρωτά καθημερινά τα παιδιά της η Αμερικανίδα αρθρογράφος Christine Organ
Είμαι από εκείνες τις μαμάδες. Ξέρετε, αυτές που φέρνουν σε δύσκολη θέση τα παιδιά τους όταν τα αφήνουν, κάθε πρωί, στο σχολείο. Μόνο που εγώ δεν φέρνω σε δύσκολη θέση τα δικά μου με δακρύβρεχτα αντίο και «σ’ αγαπώ». Αλλά κάνοντας κάτι πιο παράξενο: Κάθε πρωί, μόλις βγαίνουν από το αυτοκίνητο, τους φωνάζω: «Να είσαι καλός!».
Και μετά, κάθε απόγευμα, όταν επιστρέφουν από το σχολείο, τα ρωτάω: «Σε ποιον ήσουν καλός σήμερα;». Κάποιες φορές το σκέφτονται για ώρα, για να μου απαντήσουν τελικά ότι ήταν καλά στο δάσκαλό τους γιατί δεν τον δυσκόλεψαν πιάνοντας κουβέντα μέσα στην τάξη. Άλλες, η καλοσύνη κυλάει πιο αβίαστα στη γλώσσα τους: «Έκανα τον Ράιαν να γελάσει», «Είπα στον Τζον ότι το σακίδιό του είναι ωραίο», «Όταν έπεσαν κάτω όλα τα βιβλία της Σούζι, τη βοήθησα να τα μαζέψει».
Μόνο αφού τελειώσουμε με την ερώτηση «Σε ποιον ήσουν καλός σήμερα» θα τους ρωτήσω για τα μαθήματά τους στο σχολείο: «Έχεις εργασίες για το σπίτι;», «Πώς τα πήγε στο διαγώνισμα των μαθηματικών;». «Θέλεις να σε βοηθήσω με την ορθογραφία;». Αυτές οι ερωτήσεις έχουν μικρή σημασία για μένα σε σχέση με την καλοσύνη που τα παιδιά μου έδειξαν και συνεχίσουν να δείχνουν στη διάρκεια της μέρας. Ειλικρινά, δεν με ενδιαφέρουν τόσο οι σχολικές εργασίες, τα μαθηματικά και η ορθογραφία όσο το αν τα παιδιά μου δείχνουν καλοσύνη.
Είναι δύσκολο να αγνοήσουμε το θυμό που διαποτίζει τον κόσμο μας αυτές τις μέρες. Οι ειδήσεις με κάνουν να θέλω να κλάψω και να ουρλιάξω – συχνά και τα δύο ταυτόχρονα. Τα σχόλια που συνοδεύουν τα άρθρα στο Ίντερνετ ξεχειλίζουν από μίσος. Άνθρωποι διαπομπεύονται δημοσίως ανεξέλεγκτα, και όλοι φαίνεται να είναι θυμωμένοι με κάτι. Ο κόσμος είναι θυμωμένος και θλιμμένος και διαρκώς ο ένας πληγώνει τον άλλο.
Το αντίδοτο σε όλα αυτά; Η καλοσύνη. Και αυτό δεν προϋποθέτει μόνο το να μην είσαι καθοίκι, αλλά το να είσαι πραγματικά καλός.
Μπορούμε να μιλάμε όλη τη μέρα στα παιδιά μας για την καλοσύνη, αλλά μόνο με λόγια δεν φτάνουμε μακριά. Πρέπει και να τους δείχνουμε πώς να είναι καλά. Μια μέρα, καθώς πηγαίναμε για φαγητό, ένα αυτοκίνητο χώθηκε ακριβώς μπροστά μας κορνάροντας. Αμέσως μετά βρέθηκε δίπλα μας και ο οδηγός κατέβασε το παράθυρό του. Ωχ, όχι, σκέφτηκα. Ελπίζω να μην αρχίσει να βρίζει μπροστά στα παιδιά. Αλλά εκείνος μας ζήτησε συγγνώμη και κούνησε απολογητικά το κεφάλι του, γελώντας με το λάθος του. Ο σύζυγός μου γέλασε κι εκείνος και τον διαβεβαίωσε ότι όλα ήταν μια χαρά. Έτσι, όλοι συνεχίσαμε την οδήγηση πιο ήρεμοι και πιο χαρούμενοι.
«Τι έλεγε αυτός;», ρώτησε ένα από παιδιά μου.
«Μας ζήτησε συγγνώμη. Λάθη συμβαίνουν. Απλώς ζητάς συγγνώμη, συγχωρείς και συνεχίζεις τη ζωή σου. Γελάς, αν μπορείς. Είσαι καλός».
Έτσι δεν θα έπρεπε πάντα να λειτουργεί ο κόσμος.
Πολλές φορές, όμως, ούτε η ίδια δεν καταφέρνω να ανταποκριθώ στις προσδοκίες μου. Όσο κι αν θα ήθελα να είμαι τέλεια, δεν το καταφέρνω. Φωνάζω περισσότερο από όσο θα έπρεπε. Είμαι ανυπόμονη. Ξεχνώ γενέθλια και δεν τηλεφωνώ στις κολλητές μου όσο θα ήθελα. Και γίνομαι νευρική όταν νιώθω αγχωμένη ή πεινασμένη ή κουρασμένη. Έτσι, στην οικογένειά μας ασκούμε συχνά την τέχνη της συγγνώμης και της συγχώρεσης.
Προσπαθώ να μη λέω μόνο στα παιδιά μου να είναι καλά, αλλά και να τους το δείχνω. Κολακεύω αγνώστους μπροστά τους. Τους εξηγώ ότι ένας οδηγός που μπήκε στο δρόμο μου ίσως είναι αφηρημένος. Τους τονίζω τη σημασία του να είσαι ευέλικτος και καλοπροαίρετος. Και τους δείχνω ότι δεν πειράζει πού και πού να κάνουμε λάθη, αρκεί να προσπαθούμε μετά να επανορθώσουμε. Δεν θέλω τα παιδιά μου να είναι καθοίκια, αλλά καλοί άνθρωποι.
Ίσως νομίζουμε ότι ο θυμός και η άγνοια κυριαρχούν γύρω μας. Ίσως έχουμε την εντύπωση ότι το μόνο που θέλουν οι περισσότεροι γονείς είναι τα παιδιά τους να γίνουν εξαιρετικοί μαθητές, αθλητές, μουσικοί ή καλλιτέχνες. Ακούμε ιστορίες τρόμου για γονείς που κατηγορούν τους δασκάλους για τη νωθρότητα των δικών τους παιδιών. Η λέξη «χαρισματικός» πάει κι έρχεται στις καθημερινές συζητήσεις μας. Οι γονείς κομπάζουν για τις προπονήσεις των παιδιών τους με την ομάδα τους. Διαρκώς μιλάμε για το τάδε προχωρημένο και το δείνα εξαιρετικό πράγμα που έκαναν τα παιδιά μας.
Όμως εγώ δεν πτοούμαι. Στον κόσμο υπάρχουν περισσότεροι καλοί άνθρωποι παρά καθοίκια. Πιστεύω ότι οι αυτό που ενδιαφέρει τους περισσότερους γονείς είναι να μεγαλώσουν καλούς ανθρώπους, ακόμα και αν καυχιούνται για άλλες επιδόσεις των παιδιών τους. Πιστεύω ότι τα παιδιά μας είναι προγραμματισμένα να είναι καλά. Ότι θέλουν να είναι καλά. Εμείς όμως πρέπει να τους δείξουμε ότι η καλοσύνη τους είναι μια πιο πολύτιμη αρετή για τον κόσμο από την ικανότητά τους να σκοράρουν ψηλά σε ένα άθλημα ή ένα σχολικό διαγώνισμα.
Έτσι, θα συνεχίσω να είμαι εκείνη η μαμά. Που τους φωνάζει «Να είσαι καλός!» αντί «Να περάσεις καλά!». Που τους ρωτάει για τις καλές τους πράξεις αντί για τα τεστ ορθογραφίας. Που επιδιώκει, στις συναντήσεις γονέων και κηδεμόνων, να συζητάει με τους δασκάλους περισσότερο για τις φιλίες και για το ομαδικό πνεύμα των παιδιών της παρά για τις επιδόσεις τους στην ανάγνωση και τα μαθηματικά.
Γιατί στις μέρες μας, το να μην είσαι καθοίκι δεν αρκεί.
